Το σύγχρονο σχολείο, πέρα από την παραδοσιακή αποστολή του έχει ως πρόσθετη αποστολή να προετοιµάσει τους νέους όχι µόνο για το παρόν, αλλά και για ένα ραγδαία και συνεχώς µεταβαλλόµενο µέλλον (Fullan, 2002).
της Βάιας Λαμπρoπούλου
Ως γονείς παρακολουθούμε με άγχος τη σχολική ζωή των παιδιών μας και φροντίζουμε την καθημερινότητά τους ώστε να τους προσφέρουμε μια ομαλή καθημερινότητα και να δείξουμε σε αυτά την αγάπη μας. Η φιλόλογος Ευαγγελία Τόλιου* μοιράζεται μαζί μας μικρά και μεγάλα μυστικά για να βοηθήσουμε την πορεία των παιδιών μας στη σχολική πραγματικότητα. Απαντά σε ερωτήσεις μας σχετικά με τους μαθητές και το ενδιαφέρον τους για τα μαθήματα και πως ο κάθε γονιός μπορεί να βοηθήσει στην καθημερινότητά του.
Ποια μαθήματα θεωρείτε πως κερδίζουν το ενδιαφέρον των μαθητών και ποια τους είναι ποιο αδιάφορα;
Αυτή είναι μία συχνή ερώτηση. Δεν υπάρχουν ενδιαφέροντα μαθήματα και μη ενδιαφέροντα. Υπάρχουν μαθήματα τα οποία θέλουν περισσότερη εκπόνηση και κάποια αλλά εξάσκηση καθώς λόγω της φύσης τους απαιτούν περισσότερη προσοχή στη μεθοδολογία αλλά και στη χρήση ιδιαίτερης ορολογίας.Έτσι ,θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο παράγοντας κλίσης του παιδιού σε έναν τομέα όπως λόγου χάριν ο τομέας των ανθρωπιστικών σπουδών.
Αγχώνονται οι ίδιοι οι μαθητές για την πορεία τους στη σχολική χρονιά ή είναι η αγωνία των γονέων που τους παρασύρει σε αυτό το αίσθημα;
Ο παράγοντας άγχος είναι αμφίδρομος καθώς υπάρχει τόσο στους γονείς όσο και στους μαθητές. Βέβαια στους δεύτερους είναι πιο ενισχυμένος λόγω του όταν ξεκινάει μία νέα σχολική χρονιά με νέες απαιτήσεις και οι μαθητές πρέπει να αφήσουν πίσω την ανεμελιά και να αναλάβουν τις υποχρεώσεις τους. Δηλαδή , οι γονείς είναι αρωγοί στην προσπάθεια αυτή των παιδιών και καλούνται να τα στηρίξουν σε κάθε τους βήμα τόσο ψυχολογικά όσο και οικονομικά. Γιατί το μέλλον είναι τα παιδιά!
Πως μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν στην μείωση του δικού τους άγχους;
Η παρουσία του γονέα είναι πολύτιμη και καθοριστική για την ηθικο-πνευματική αλλά και ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού .Οι γονείς πρέπει να σταθούν κοντά στα παιδιά τους, να είναι δίπλα τους με καθημερινό διάλογο ,συζήτηση και κατανόηση. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά πέρα από μαθητές είναι παιδιά, και άρα πέρα από το διάβασμα έχουν ανάγκη να βγουν έξω με την παρέα των συνομηλίκων τους ,να περάσουν καλά , να κάνουν νέες γνωριμίες και να κοινωνικοποιηθούν. Οι γονείς αφενός είναι αναγκαίο να ωθούν τα παιδιά στο διάβασμα και τη συνέπεια, αφετέρου δε πρέπει να τους δίνουν απαραίτητο χώρο και χρόνο για τα ενδιαφέροντά τους ώστε να ξεφεύγει το μυαλό τους.
Τι σημαίνει για εσάς συστηματικό διάβασμα και πως αυτό μπορεί να διδαχθεί στα παιδιά από μικρές ηλικίες;
Συστηματικό διάβασμα σημαίνει συστηματική εξάσκηση προετοιμασία και μελέτη για το μάθημα της επόμενης μέρας αλλά και για την κάλυψη της τρεχούσης ύλης. Ο ρόλος του καθηγητή τόσο στο σχολείο όσο και στο φροντιστήριο είναι καθοριστικής σημασίας μιας και ο εκπαιδευτικός καλείται να δείξει τον μαθητή τον σωστό τρόπο διαβάσματος , τη μεθοδολογία ελέγχοντας τις γνώσεις μέσα από τα συστηματικά διαγωνίσματα.Έτσι ο καθηγητής έχει την εποπτεία του μαθητή και ο τελευταίος μπορεί να αισθάνεται ασφαλής.
Τι αλλάζει στους μαθητές Α’ Γυμνασίου και τι στους μαθητές Α’ Λυκείου ταυτόχρονα με την νέα σχολική βαθμίδα;
Ένα μεταβατικό στάδιο και για τους δύο , τον μαθητή και τον καθηγητή γιατί κάποιος τον “ελέγχει”. Οι μεν μαθητές της Α’ Γυμνασίου εισέρχονται από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο και στη Β’βάθμια εκπαίδευση που από μόνο του σηματοδοτεί τη μετάβαση απ’ την παιδική στην εφηβική ηλικία, δηλαδή κάτι καινούργιο και πρωτόγνωρο.Αυτό σημαίνει : πολλοί καθηγητές, περισσότερα μαθήματα ,αρκετά διαγωνίσματα στη σχολική κοινότητα αλλά συνάμα είναι και η είσοδος στο χώρο της εφηβείας οπότε αυτό είναι δύσκολο για τα παιδιά. Από την άλλη όμως η εισαγωγή στο Λύκειο σηματοδοτεί τη συνειδητοποίηση πώς η εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο πλησιάζει .Παράλληλα οι απαιτήσεις αυξάνονται και το άγχος μεγαλώνει. Και σε αυτό όμως υπάρχει λύση. Χρειάζεται διάβασμα ,καθημερινή μελέτη και πρόγραμμα ώστε ο μαθητής να είναι σωστά προετοιμασμένος για να πετύχει το στόχο του.Αυτό είναι και δουλειά του φροντιστηρίου.
Πως μπορούν να προετοιμαστούν οι μαθητές της Γ’ Λυκείου για της Πανελλήνιες εξετάσεις ώστε να πετύχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα;
Η προετοιμασία για τις πανελλαδικές εξετάσεις είναι παραδοσιακά οικογενειακή και φροντιστηριακή υπόθεση. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά είναι αναγκαίο να ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα συστηματικής μελέτης και παρακολούθησης μαθημάτων. Να έχουν πίστη στον εαυτό τους και θέληση για μάθηση γιατί αυτό σημαίνει πως ο καθένας είναι ξεχωριστός σεβόμενος βέβαια τη διαφορετικότητα του καθενός. Επίσης χρειάζεται αυτοπεποίθηση και πρόγραμμα. Τόσο οι γονείς όσο και εμείς οι εκπαιδευτικοί οφείλουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά αυτά στην επίτευξη του στόχου τους. Πολλές φορές πέρα από εκπαιδευτικοί καλούμαστε να γίνουμε και ψυχολόγοι αλλά και δεύτεροι γονείς για τα παιδιά αυτά, γιατί ο παράγοντας άγχος ταλαιπωρεί τους μαθητές. Σ’ όλη τη καθηγητική μου πορεία είμαι σίγουρη πως όταν ένα παιδί έχει θέσει το στόχο του , είναι συνεπής στο πρόγραμμα ,του έχει πίστη στον εαυτό του αλλά και έχει και την κατάλληλη καθοδήγηση τότε η επιτυχία είναι μονόδρομος και δεδομένη.
Πως συνδέονται τα φιλολογικά μαθήματα με την μετέπειτα ενήλικη ζωή των μαθητών;
Οι Ανθρωπιστικές Επιστήμες είναι η κορωνίδα της εκπαιδευτικής κοινότητας αλλά και των ανθρωπιστικών σπουδών. Τα μαθήματα των Αρχαίων ,της Φιλοσοφίας και της Έκθεσης όχι μόνο μαθαίνουν στα παιδιά ηθικές αρετές όπως η ειλικρίνεια, ο αλτρουισμός και η βοήθεια προς κάθε άνθρωπο αλλά παράλληλα καλλιεργούν το πνεύμα τους, οξύνουν την κριτική τους ικανότητα για να είναι σε θέση να μάθουν την πείθω και την ορθή έκφραση .Διότι σε κάθε συζήτηση ,διάλογο αλλά και σε κάθε άλλη επικοινωνιακή λειτουργία η σωστή έκφραση και η καλλιέπεια του λόγου είναι χαρακτηριστικά ενός καλλιεργημένου ανθρώπου καλού και αγαθού όπως έλεγαν οι Αρχαίοι σοφοί . Δυστυχώς είναι γεγονός ότι παραγκωνίζονται τα φιλολογικά μαθήματα κι αυτό είναι μέγα λάθος.Διότι η Αρχαία Ελληνική Γλώσσα έχει τεράστιο λεξιλογικό πλούτο αλλά και πλήθος φιλοσόφων οι οποίο πάσχισαν να μεταλαμπαδεύσουν και να μεταδώσουν όλες αυτές τις αξίες που μας ακολουθούν μέχρι και σήμερα ώστε να είμαστε άνθρωποι πολύπλευροι και με κοινωνική μόρφωση. Αυτή είναι η πεμπτουσία των ανθρωπιστικών σπουδών.
Ποια είναι η ευχή σας για τους μαθητές σας και ποιο μήνυμα θα θέλατε να τους λάβουν απο εσάς σήμερα;
Η ευχή που δίνω στους μαθητές μου κάθε χρονιά είναι να πετύχουν τα όνειρά τους . Σε αυτή τους την προσπάθεια θα είμαστε αρωγοί .Πέρα από καλοί μαθητές να είναι καλοί άνθρωποι με κοινωνική μόρφωση και ανθρωπιστικά ιδεώδη. Να έχουν οξύ και άγρυπνο πνεύμα ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες της σύγχρονης ζωής ως αυριανοί πολίτες. Να δείξουν υπομονή στον εαυτό τους και να μελετάνε σκληρά πάντα με τη σωστή καθοδήγηση για την επίτευξη και ευδοκίμηση των στόχων τους . Κάθε χρόνο λέω στα παιδιά μου ” κάνε ότι καλύτερο μπορείς μέχρι να μάθεις .Όταν μάθεις καλύτερα ,κάν’το καλύτερα”. Γιατί όπως είπε και ο Νέλσον Μαντέλα ” η εκπαίδευση και η μόρφωση είναι το πιο ισχυρό όπλο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αλλάξουμε τον κόσμο”.
Ευχαριστώ πολύ Ευαγγελία Τόλιου για την συνομιλία μας. Η δύναμη του ανθρώπου είναι η εκπαίδευση και η αγάπη όπως είδαμε από τα λόγια σας και την ευθύνη που φέρετε απέναντι στους μαθητές σας. Καλή συνέχεια στις μαθητικές αίθουσες.
****************
*Η Τόλιου Ευαγγελία του Ιωάννη γεννήθηκε στη Κοζάνη και μεγάλωσε στα Γρεβενά, αλλά κατοικεί μόνιμα στη Κοζάνη τα τελευταία χρόνια. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Τμήματος Ιωαννίνων. Είναι μετεκπαιδευθείσα στην Ειδική Αγωγή παιδιών και ενηλίκων του Πανεπιστημίου Πατρών. Από το 2019 είναι διευθύντρια και ιδιοκτήτρια του Φροντιστηρίου Μέσης Εκπαίδευσης και Ξένων Γλωσσών Άξονας. Η αγάπη της για τα παιδιά είναι εμφανής στο χώρο της εκπαίδευσης . Συμμετέχει ενεργά σε κοινωνικές και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις.
Ακολουθήστε το 
