«Κλιματική κρίση» ανακάλυψαν οι πολιτικοί μας στη μεγάλη πλημμύρα, που χτύπησε τη Θεσσαλία. Ακριβώς όπως την είχαν ανακαλύψει στην πλημμύρα της Μάνδρας με τα χιλιομπαζωμένα ρέματα, στη φωτιά στο Μάτι, με τις ατελείωτες καταπατήσεις και τις περιφραγμένες παραλίες, με τις φωτιές στη Βόρεια Εύβοια και στον Έβρο, όπου το «επιτελικό» κράτος φρόντιζε απλά να διώξει τον κόσμο και ας καεί το σύμπαν. Η δήθεν «κλιματική κρίση» αποτελεί πλέον ένα μόνιμο άλλοθι, για να κουκουλώνονται εμπρησμοί, καταπατήσεις και ποικίλα άλλα συμφέροντα.

Ασφαλώς το φαινόμενο στη Θεσσαλία δεν ήταν συνηθισμένο και συχνό, αλλά κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πως δεν είναι μέσα στα πλαίσια του φυσιολογικού: 580 χιλιοστά βροχής έπεσαν το 1957 στη Μακρινίτσα μέσα σ’ ένα 24ωρο, τότε που δεν είχαμε «κλιματική κρίση». Τα δορυφορικά δεδομένα IMERG της NASA δείχνουν πως τώρα δεν έπεσαν ούτε τα μισά, όπως ενημέρωσε καθηγητής του ΕΜΠ. Όλες οι προγνώσεις καιρού φώναζαν πως έρχεται πλημμύρα, αλλά το κράτος για ακόμα μια φορά συνελήφθη κοιμώμενο. Κανείς δεν θα φταίει πάλι για τις ζωές που χάθηκαν, για τις περιουσίες που καταστράφηκαν.

Ο όρος «κλιματική κρίση» κατασκευάστηκε το 2019 από τους πολιτικούς και δεν έχει σχέση με την επιστήμη, η οποία ξεκάθαρα λέει πως τα «ακραία» καιρικά φαινόμενα είναι απολύτως συνυφασμένα με τη γεωλογική ιστορία του πλανήτη. Το μαρτυρούν τα ιζηματογενή πετρώματα, απ’ τα οποία είναι γεμάτη και η Ελλάδα. Τα πετρώματα αυτά δεν έπεσαν απ’ τον ουρανό: παράγονται και δημιουργούνται καθημερινά, όχι από λιακάδες και θαλάσσια αύρα, αλλά από δυνατές βροχές και χιόνια, ακραίους ανέμους και θαλασσοταραχές, ακραίες θερμοκρασιακές μεταβολές. Με διάβρωση και αποσάθρωση, με κατολισθήσεις και φερτά υλικά ποταμών και χειμάρρων.

Όταν το 1978 έγινε ο μεγάλος σεισμός στη Θεσσαλονίκη (και λίγο αργότερα, το 1981 στις Αλκυονίδες), ο αείμνηστος καθηγητής Παπαζάχος δεν μίλησε για θεομηνίες, δεν ασχολήθηκε με το μέγεθος του σεισμού, την ένταση του σεισμού, το αν είναι σπάνιο φαινόμενο. Μίλησε για την ανάγκη προστασίας, για την ανάγκη να υπάρξουν γερές κατασκευές. Από τότε η χώρα μας απέκτησε αντισεισμικό κανονισμό και οι νέες κατασκευές προστατεύουν ζωές. Αλλά το 2023 μαθαίνουμε πως ακόμα υπάρχουν οκτώ χιλιάδες σχολικά κτήρια (43%), στα οποία δεν έχει γίνει ποτέ προσεισμικός έλεγχος!

Διαχρονικά οι άνθρωποι προστατευόμαστε από τα φυσικά φαινόμενα μόνο με την προσαρμογή σ’ αυτά: με έργα υποδομής, με νέους κανονισμούς και εφαρμογή των νόμων. Η Ολλανδία βρίσκεται κάτω από την στάθμη της θάλασσας, αλλά εκεί δεν πνίγονται, εκεί προφανώς δεν έχουν «κλιματική κρίση», αυτό είναι εφεύρημα των δικών μας αποτυχημένων πολιτικών. Τελευταία φορά οι Ολλανδοί πνίγηκαν πριν κάποιους αιώνες κι από τότε πήραν μέτρα, έφτιαξαν κατάλληλα έργα. Αλλά τα έργα χρειάζονται χρηματοδότηση κι εδώ έρχεται το μέγα ερώτημα: πού πάνε τα λεφτά που πληρώνουμε;

Μόλις πριν 3 εβδομάδες, όταν ακόμα πολλοί ήταν στις παραλίες, είδαμε να δημοσιεύεται η επικαιροποιημένη πρόταση της κυβέρνησης για το αναθεωρημένο «Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα» (ΕΣΕΚ), την οποία απέστειλε στους φορείς της αγοράς, ώστε αυτοί να τοποθετηθούν μέχρι τις 28 Αυγούστου. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα, το σχέδιο αυτό προβλέπει δημόσια και ιδιωτική δαπάνη 165 δισεκατομμύρια ευρώ στην επταετία 2024-2030, προκειμένου να προωθηθεί η πολιτική της δήθεν «κλιματικής κρίσης».

Σε 76 δισεκατομμύρια ευρώ εκτιμάται η δαπάνη μόνο των νοικοκυριών για ανακαίνιση των κατοικιών, για την αγορά νέων ενεργειακών συσκευών (π.χ. αντλιών θερμότητας για θέρμανση), καθώς και ηλεκτρικά Ι.Χ.. Ως συνέπεια, η καταναλωτική δαπάνη για ενεργειακό εξοπλισμό αναμένεται να ανέλθει από 5,7% του εισοδήματος το 2020 στο 8,2% το 2030. Δηλαδή 44% επιπλέον δαπάνη εισοδήματος κι έρχεται φτώχεια!

Αυτή η αυξημένη δαπάνη θα είναι είτε άμεσα υποχρεωτική μέσω της νομοθεσίας είτε έμμεσα υποχρεωτική μέσω της φορολογίας. Και τελικά αυτά τα 165 δισεκατομμύρια ευρώ, ως συνήθως στην Ελλάδα, θα καταλήξουν σε συγκεκριμένες τσέπες. Ενδεικτικό παράδειγμα τα νέα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρισμού διασύνδεσης με χώρες του εξωτερικού, τα οποία θα πληρωθούν από όλους μας, αλλά θα χρησιμοποιούνται από ελάχιστους, κυρίως όσους ενδιαφέρονται να εξάγουν το τυχαίο και εντελώς αναξιόπιστα παραγόμενο ρεύμα των αιολικών.

Τα αντιπλημμυρικά έργα περιλαμβάνουν φράγματα και η μεταπολεμική Ελλάδα έχτισε αρκετά, τιθασεύοντας τα μεγάλα ποτάμια και παράγοντας ηλεκτρισμό με εγχώριες πηγές. Αλλά τα τελευταία 30 χρόνια δεν είδαμε ούτε ένα νέο φράγμα. Ακόμα και το σχεδόν πλήρως αποπληρωμένο φράγμα και υδροηλεκτρικό της Μεσοχώρας δεν το είδαμε ποτέ να δουλεύει. Αν είχαμε περισσότερα φράγματα και υδροηλεκτρικά εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής, ασφαλώς θα πρόσφεραν καλύτερη αντιπλημμυρική προστασία. Κι επιπλέον θα χρειαζόμασταν λιγότερα εργοστάσια φυσικού αερίου.

Η Θεσσαλία ήδη χρειάζεται δισεκατομμύρια για ν’ ανακάμψει και το σχέδιο νέου ΕΣΕΚ δείχνει λεφτά πως για «πρασινάδες» υπάρχουν άφθονα, πραγματικός πακτωλός. Για τη Θεσσαλία θα βρεθούν; Θα αλλάξουν οι προτεραιότητες της κυβέρνησης; Πολύ αμφίβολο! «Ιδού η Θεσσαλία, ιδού και το πήδημα»!

Χρήστος Ι. Κολοβός

Δρ Μηχανικός Μεταλλείων – Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ

τ. Διευθυντής Κλάδου Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ ΑΕ/Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας

Ανεξάρτητος Σύμβουλος ενεργειακών θεμάτων