Φανταστείτε ένα παιδί να μεγαλώνει σε έναν κόσμο που αλλάζει κάθε μέρα – όπου η ασφάλεια του χθες δεν υπάρχει πλέον σήμερα. Γι’ αυτό το παιδί, η απειλή της ψυχικής ασθένειας δεν είναι απλά μόνο σημαντική. Είναι μια σκιά που στοιχειώνει.
των Μπ. Αρλούκοβιτς & Στ. Κυμπουρόπουλου*
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι ένας στους επτά νέους μεταξύ 10 και 19 ετών έχει κάποια ψυχική διαταραχή. Αντιπροσωπεύει το 13% όλων των προβλημάτων υγείας που επηρεάζουν αυτή την ηλικιακή ομάδα παγκοσμίως. Η ψυχική υγεία των νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Πίσω από τις ψυχρές στατιστικές βρίσκονται νέες ζωές που συνθλίβονται από την κατάθλιψη και το άγχος. Η αυτοκτονία είναι σήμερα η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου για τους νέους της ΕΕ. Οι νέοι μας κληρονομούν επίσης έναν ταραγμένο κόσμο, γεμάτο από κρίσεις, από την κλιματική αλλαγή έως τον COVID-19.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλά παιδιά και νέοι υπέφεραν από παρατεταμένη απομόνωση και την έλλειψη αλληλεπίδρασης με εκπαιδευτικούς και συνομηλίκους. Βίωσαν άγχος, ψυχολογικά προβλήματα και έκθεση σε αγχωτικές καταστάσεις στο σπίτι, με βαριές συνέπειες στη διάθεσή τους και τη συνολική συναισθηματική τους ευεξία.
Ωστόσο, παραδοσιακά ζητήματα όπως η επαγγελματική εξουθένωση και οι πιέσεις μετά την αποφοίτηση συμβάλλουν επίσης σε αυτό το πρόβλημα. Ειδικότερα, η νέα εποχή της ψηφιοποίησης είναι επιζήμια για τη νεολαία. Οι νέοι παλεύουν με αισθήματα μοναξιάς και αγωνίζονται να ικανοποιήσουν κοινωνικές προσδοκίες. Υπάρχει επίσης ένα στίγμα γύρω από την ψυχική υγεία, ιδιαίτερα για την παλαιότερη γενιά: Πόσοι γονείς και εκπαιδευτικοί προσπαθούν να βοηθήσουν χωρίς τα απαραίτητα εργαλεία; Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται περισσότερα μέσα και γνώσεις για να κατευθύνουν επαρκώς τους διαθέσιμους πόρους για τους νέους.
Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΕΛΚ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζει την επείγουσα ανάγκη παρέμβασης και προώθησης πρωτοβουλιών με στόχο την έγκαιρη διάγνωση και ολοκληρωμένες θεραπευτικές επιλογές. Τα προβλήματα ψυχικής υγείας δεν διαφέρουν από άλλα προβλήματα υγείας. Υποστηρίζοντας την πραγματική δράση, εστιάζοντας στις ανάγκες και τις προτεραιότητες των χωρών της ΕΕ και υιοθετώντας μια ποικιλία διαφορετικών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση αυτών των ανησυχιών, όπως:
Απαίτηση για περαιτέρω δεδομένα
Συλλογή περισσότερων δεδομένων για την καλύτερη κατανόηση των θεμάτων ψυχικής υγείας και των προτύπων του εγκεφάλου που συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους. Η συλλογή δεδομένων θα πρέπει να περιλαμβάνει τον αντίκτυπο συμβατικών προβλημάτων, όπως η αύξηση της ψηφιοποίησης, και την εκμάθηση τρόπων μετριασμού της. Ανάλυση των πρόσθετων δεδομένων και εφαρμογή προληπτικών μέτρων, όπως η έγκαιρη ανίχνευση.
Βελτίωση της πρόσβασης στην ψυχική υγεία
Η πρόσβαση σε πόρους ψυχικής υγείας δεν είναι εύκολη. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να δυσκολευτούν να βρουν τον κατάλληλο επαγγελματία ή δεν είναι σε θέση να αντέξουν οικονομικά τη θεραπεία που χρειάζονται εάν το δημόσιο σύστημα υγείας δεν την καλύπτει. Οι πόροι πρέπει να είναι πιο άμεσα διαθέσιμοι για τους νέους, ώστε να έχουν πρόσβαση τόσο εντός όσο και εκτός εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όπως το Headspace Centre στη Δανία. Πρέπει να προσαρμόσουμε μοντέλα όπως το Headspace στις διάφορες χώρες της ΕΕ και να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις ανάγκες των νέων. Πρέπει να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση και να εκπαιδεύσουμε τους ενήλικες για να εξαλείψουμε το στίγμα που περιβάλλει την ψυχική υγεία, να τους εκπαιδεύσουμε σχετικά με τα σημάδια έγκαιρης προειδοποίησης και να ενθαρρύνουμε τις συζητήσεις μεταξύ παιδιών και γονέων.
Συμπερίληψη των νέων στη συζήτηση για την ψυχική υγεία
Πρέπει να συμπεριληφθούν οι νέοι σε συζητήσεις για την ψυχική υγεία, καθώς μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες γνώσεις και να προτείνουν περαιτέρω λύσεις. Η νεολαία μας δεν είναι μόνο μια στατιστική απεικόνιση. Είναι τα κλειδιά για λύσεις. Αξίζουν μια θέση στο τραπέζι. Για να καταστεί αυτό δυνατό, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να αφιερώσουν πρόσθετες επενδύσεις και να αναπτύξουν νέες πολιτικές για την καταπολέμηση των προκλήσεων ψυχικής υγείας των νέων. Αν αντιμετωπίσουμε την αύξηση των προβλημάτων ψυχικής υγείας των νέων με τον επείγοντα χαρακτήρα και τον τρόπο που της αξίζει, η απάντηση στην αρχική μας ερώτηση θα είναι: “Ούτε μία”.
Η συμβολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού έργου της Υποεπιτροπής για τη Δημόσια Υγεία (SANT), συντάχθηκε η έκθεση για την Ψυχική Υγεία, που καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν το υψηλό ποσοστό των προβλημάτων ψυχικής υγείας, τη σύνδεση της ψυχικής με τη φυσική υγεία, τα αίτια ψυχολογικών διαταραχών, και την ανάγκη εξάλειψης της βίας, των διακρίσεων και της παρενόχλησης. Στόχος είναι με την έκθεση αυτή να ενισχυθεί η έρευνα στον τομέα της ψυχικής υγείας, και να ζητηθεί η κατάρτιση ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για τη ψυχική υγεία. (Ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Στ. Κυμπουρόπουλος είναι σκιώδης εισηγητής του ΕΛΚ για την έκθεση αυτή).
* Ο Μπάρτος Αρλούκοβιτς, είναι ευρωβουλευτής του ΕΛΚ και πρόεδρος της Υποεπιτροπής για τη Δημόσια Υγεία (SANT) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
* Ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος είναι ευρωβουλευτής της ΝΔ και του ΕΛΚ και υπο-συντονιστής της Επιτροπής για τη Δημόσια Υγεία (SANT) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ακολουθήστε το 
