Μια κιβωτός του έθνους είναι και ο Σύλλογος Μικρασιατών Κοζάνης που διαφυλάττει ακοίμητη τη μνήμη του Ελληνισμού της Μικρασίας, κάνοντας βίωμα τα λόγια του Ηλ. Βενέζη,
«Είμαστε ένας λαός της μνήμης. Αυτό είναι η πηγή της λύπης και της περηφάνιας μας… Και –λέμε στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου– αν ζητάτε να σβήσουμε την ιστορία μας, το συναξάρι και το μαρτυρολόγιό μας, αυτό δεν το μπορούμε. Όμως ξέρουμε να κάνουμε κάτι άλλο τίμιο και βαθύ: μπορούμε να μη μνησικακούμε. Γι' αυτό, χωρίς να σβήσουμε την ιστορία μας, εμείς τη συναδελφοσύνη των λαών μας θα τη βοηθήσουμε έτσι: θα βάλουμε στο μερίδιό μας όλα όσα υποφέραμε, τόσους αιώνες μίσους, τη λύπη μας και τον ξεριζωμό μας. Και απ' την άλλη θα βάλουμε την αγάπη μας για την ειρήνη, τη συνείδηση της ανάγκης να μη βρεθούνε πια οι λαοί μας σε πόλεμο και σε εξολοθρεμούς». Πόσο επίκαιρα αλήθεια τα λόγια του σήμερα που τα σύννεφα πυκνώνουν και πάλι πάνω από τις θάλασσές μας.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή, πόσοι είναι οι Μικρασιατικής καταγωγής κάτοικοι της Κοζάνης, οι προερχόμενοι από τα Μικρασιατικά παράλια και που είναι εγκατεστημένοι;
Υπολογίζεται, ότι κατά το 1922 εγκαταστάθηκαν περί τους 6.000 Μικρασιάτες στο ν. Κοζάνης κι αργότερα, από το 1923 κι εντεύθεν, προστέθηκαν ακόμη 29.000 περίπου. Εγκαταστάθηκαν σε διάφορους οικισμούς, εκ των οποίων άλλοι ήταν αμιγώς προσφυγικοί και άλλοι μικτοί. Στην πόλη της Κοζάνης εγκαταστάθηκε ελάχιστος αριθμός προσφύγων.
Πώς λειτουργεί σήμερα στην 4η γενιά η μνήμη της προσφυγιάς;
Η 4η γενιά παρακολουθεί, νομίζω με ενδιαφέρον, «την στροφή προς τα πίσω» της δικής μας, 3ης γενιάς, που αποφασιστικά και με δύναμη ψυχής συνεχίζουμε τον αγώνα, που είχαν αρχίσει οι προηγούμενες γενιές, κατά της Λήθης. Ελπίζω, ότι θα γίνουμε παράδειγμα και θα συνεχίσουν δριμύτερα, με περισσότερες μάλιστα γνώσεις και με πιο σύγχρονα μέσα.
Τι θα θέλατε να θυμάστε και τι να ξεχάσετε από τα παιδικά σας χρόνια τα συνδεδεμένα με τον πόνο του ξεριζωμού των γονιών σας;
Θέλω, μα δεν μπορώ, να ξεχάσω την θλίψη στα μάτια των παππούδων μας, την πίκρα την ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους, που, πιστέψτε με, δεν κρύβονταν και στις πιο χαρούμενες στιγμές τους. Δεν θέλω να ξεχάσω, γιατί αυτό μου δίνει δύναμη, την δημιουργικότητά τους, το κουράγιο τους, την αποφασιστικότητά τους να δημιουργήσουν μια νέα ζωή, όπως και τα κατάφεραν!!! παρά την απρόσμενα σκληρή υποδοχή τους από τους γηγενείς [κατά το μεγαλύτερο μέρος].
Επισκεφτήκατε πρόσφατα την πατρίδα των γονιών σας; Τι συναισθήματα σας προκάλεσε;
Έχω επισκεφτεί επανειλημμένα την Κων/πολη, την Προύσσα, την Χάλκη, την Πρίγκηπο…όχι όμως την ιδιαίτερη πατρίδα των παππούδων μου, στην Προποντίδα. Το ελπίζω, ότι θα τα καταφέρω… Είναι γεγονός όμως, ότι όπου κι αν πας σ΄ εκείνα τ΄ άγια χώματα, νιώθεις καταλυτικά αισθήματα! Όπου κι αν πας, όσες φορές κι αν πας…
Ο Δήμαρχος της Σμύρνης στη φετινή επέτειο είπε κάτι πρωτόγνωρο. Ότι οι τότε κυβερνήτες ποτέ δεν σκέφτηκαν τη νεολαία, τις γυναίκες, τα παιδιά, το μέλλον. Έβαλαν φωτιά σε ένα ολόκληρο έθνος μόνο και μόνο για να προστατεύσουν τα ανάκτορά τους. Μπορεί οι φωνές αυτές να ακουστούν και να αλλάξουν τη σημερινή Τουρκία;
Πεποίθησή μου είναι, ότι δεν είναι μόνον απόψεις του Δημάρχου Σμύρνης, οι συγκεκριμένες απόψεις αλλά κι ενός μεγάλου αριθμού των διανοουμένων της γείτονος χώρας και βέβαια και μιας μεγάλης μερίδας απλών ανθρώπων. Όμως, όπως γνωρίζουμε όλοι, η ηγεσία μιας χώρας καθορίζει την εξωτερική της πολιτική και στάση, αν θα είναι εχθρική ή φιλική και η στάση του Ερντογάν δεν είναι απλώς εχθρική, είναι επιθετικά εχθρική προς την Ελλάδα.
Εμείς οι Έλληνες διαβάζουμε σωστά την ιστορία της εποχής εκείνης; Και πως την ερμηνεύουμε;
Οι Έλληνες περισσότερο από ποτέ, 100 χρόνια μετά, ασχολούνται με την ιστορία της Μ.Ασίας, μάλλον επειδή έγινε επιτέλους αντιληπτό, ότι η ιστορία της εποχής εκείνης κι όλα τα γεγονότα, αφορούν όλο τους Έλληνες κι όχι μόνον τους Μικρασιατικής καταγωγής.
Ποια κατά τη γνώμη σας πρέπει να είναι η σύγχρονη διαχείριση του θέματος της ιστορικής μνήμης;
Κατ΄ αρχήν προέχει η γνώση της ιστορίας και στη συνέχεια η διατήρηση της ιστορικής μνήμης, η ανάδειξη της και η μετάδοση της με όλα τα σύγχρονα μέσα στις επόμενες γενιές, όχι προς καλλιέργεια μίσους, αλλά γιατί, μόνον αν την κρατάμε ζωντανή την ιστορική μνήμη, μόνον έτσι γίνεται πείρα, γίνεται βίωμα, γίνεται δίδαγμα, προς αποφυγή κυρίως διάπραξης ίδιων λαθών, καταστροφικών πάντα.
Και κάτι ποιο ρηξικέλευθο. Μήπως ήρθε η ώρα να ενωθούν οι σύλλογοι όλων των Μικρασιατών και μ' αυτό εννοώ και τους Ποντίους και τους Θράκες που έχουν κοινή αφετηρία το 1922, για να διαφυλάξουν την πολιτιστική κληρονομιά τόσων αιώνων;
«Η ισχύς εν τη ενώσει», αδιαμφισβήτητα. Έτσι, όλοι μαζί, οι Μικρασιάτες, αδιακρίτως ιδιαίτερης καταγωγής, οφείλουμε να συνεχίζουμε τον αγώνα κατά της ΛΗΘΗΣ τόσο της ιστορίας μας όσο και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αλλά να συνεχίζουμε επίσης όλοι μαζί και τον αγώνα για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μ.Ασίας, γιατί ο Κεμάλ δεν δολοφόνησε, δεν ξερίζωσε, δεν εξαφάνισε Πόντιους, Καππαδόκες, Ίωνες κ.λ.π.
Εξόντωσε, παντί τρόπω, Έλληνες της Μ.Ασίας, του Πόντου, της Καππαδοκίας, της Ανατ. Θράκης…
Κοινή στάση όλων μας για όλα: ΔΕ ΛΗΣΜΟΝΩ