Mε μια λιτή αισθαντική χειρονομία-πράξη τα μέλη της Εκκλησιαστικής επιτροπής του ναϊδριου στον προφήτη Ηλία, αυτοί οι ωραίοι και ανιδιοτελείς συμπολίτες που μεταμόρφωσαν το χώρο του λόφου σε εκκλησιαστικόν θαύμα- θυμήθηκαν την επέτειο της θυσίας των 8 άγγλων αλεξιπτωτιστών την 27η Οκτωβρίου 1944. Εφευγαν εκείνη τη μέρα οι Γερμανοί κατακτητές από την πόλη ηττημένοι αλλά συντεταγμένα, όταν στο λόφο έπεσαν από κακό ίσως υπολογισμό οι 8. Οι αποχωρούντες τους θέρισαν. Μιά εντελώς άσκοπη θυσία, αλλά θυσία, που δεν ήταν αποτέλεσμα μάχης.
Σε ένα δοχείο κάλυκα όλμου, βλήματος ή κάτι τέτοιο άφησαν μια ανθοδέσμη με άνθη του φθινοπώρου, ένα μπουκέτο μνήμης και τ’ απέθεσαν παρά πόδας της πλάκας με τα ονόματα των πεσόντων ξένων, η οποία τοποθετήθηκε από το δήμο Κοζάνης στη μνήμη της θυσίας τους στο πρώτο και μοναδικό μνημόσυνο το 1946. Μετά από πολλά χρόνια το 1997 με πρωτοβουλία του τότε εκκλησιαστικού συμβουλίου του ναϊδρίου, του Ινστιτούτου βιβλίου και ανάγνωσης και της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης, έγινε το δεύτερο μνημόσυνο με λόγους και στεφάνια.
Γιατί άραγε να μη γίνεται κατ’ έτος μια ταπεινή εκδήλωση από μέρους της πόλης της πολιτείας και εκκλησίας εκεί στο λόφο μαρτυρίου και στη μνήμη των 8 ξένων στρατιωτών που χάθηκαν μακριά από την πατρίδα τους εις την ξένην· «Ας μη δώσει η μοίρα/ εις ξένην γην τον τάφον» ( Α. Κάλβος). Σε μια άλλη γη και πατρίδα τη μεγάλη που είναι η ελευθερία των λαών.
Το παγκόσμιον δοξαστικόν του Περικλέους – Θουκυδίδου «Ανδρών επιφανών (και αφανών) πάσα γη τάφος» τους συνοδεύει.
Β. Π. Καραγιάννης
Ακολουθήστε το 
