«Το νερό ήταν, είναι και θα παραμείνει φυσικό μονοπώλιο» υπογραμμίζει σε συνέντευξή προς το ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας με αφορμή τις επισημάνσεις της αντιπολίτευσης για τις προβλέψεις σχετικού νομοσχεδίου του υπουργείου. Αναφορικά, με την εξαγορά της ENEL Ρουμανίας από τη ΔΕΗ κάνει λόγο για «εθνικό πρωταθλητή που μπορεί και πρέπει να κυριαρχήσει στα Βαλκάνια», ενώ σημειώνει ότι «κάθε φορά που προκύπτει δημοσιονομικός χώρος θα εντάσσουμε ακόμα περισσότερες αιτήσεις από το “Αλλάζω Συσκευή” στη λίστα των δικαιούχων, μέχρις ότου εξαντληθούν όλες οι αιτήσεις. Βασικό κριτήριο των αποφάσεών μας είναι η ανταπόκριση των πολιτών». Τέλος, υπογραμμίζει ότι η πολιτική που αποσκοπεί στην εξασφάλιση προσιτών τιμών ενέργειας για όλους θα συνεχιστεί έως ότου τελειώσει η κρίση.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και τον Κώστα Βουτσαδάκη
ΕΡ: Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί ότι με τη νέα νομοθετική σας πρωτοβουλία θέλετε να ιδιωτικοποιήσετε το νερό. Δεν θεωρείτε ότι αποτελεί ένδειξη ιδιωτικοποίησης η ανάθεση του ελέγχου των αντίστοιχων επιχειρήσεων σε μια Ρυθμιστική Αρχή;
Δεν είναι καθόλου έτσι. Τόνισα πολλές φορές ότι το νερό ήταν, είναι και θα παραμείνει φυσικό μονοπώλιο. Το είπα καθαρά στη Βουλή, το εξήγησα, το ανέλυσα, αλλά η αντιπολίτευση, ιδίως η αξιωματική, έχει αποδείξει ότι δεν ακούει, δεν διαλέγεται, δεν καταλαβαίνει. Οι πολίτες απαιτούν συνεννόηση κι ο ΣΥΡΙΖΑ αναλίσκεται σε συνθήματα και μεγαλοστομίες. Είναι λυπηρό αυτό. Αυτό που επιδιώκουμε είναι η πολιτεία να ασκεί εποπτεία και έλεγχο ώστε να βελτιώσουμε ουσιωδώς την υπάρχουσα κατάσταση, προς όφελος των πολιτών και του δημοσίου συμφέροντος. Σας επισημαίνω ότι για πρώτη φορά σε νόμο του κράτους αναφέρεται ρητά στην αιτιολογική έκθεση ότι δεν έχουμε καμία πρόθεση και δεν πιστεύουμε ότι είναι σωστό να ιδιωτικοποιηθεί η υπηρεσία παροχής ύδατος στην Ελλάδα.
Στον νόμο ορίζουμε συγκεκριμένα ότι οι υπηρεσίες παροχής ύδατος είναι αποκλειστικά δικαίωμα και δυνατότητα δημόσιων και δημοτικών φορέων. Πώς αλλιώς πρέπει να το πούμε για να το καταλάβει η αντιπολίτευση; Αυτό που για πρώτη φορά ρυθμίζεται κατά τρόπο συνεκτικό, είναι το πεδίο και ο φορέας της ρυθμιστικής και ελεγκτικής εποπτείας των υπηρεσιών που διαθέτουν το αποκλειστικό δικαίωμα παροχής υπηρεσιών ύδατος σε κάθε περιοχή της χώρας. Πρέπει, επίσης, οι αναγνώστες σας να γνωρίζουν ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας ανέφερε στην Ολομέλεια, με αριθμό 1906/2014 και στη συνέχεια 190/22, πως είναι συνταγματικώς επιβεβλημένος ο έλεγχος των υπηρεσιών ύδρευσης από το ελληνικό δημόσιο.
Νομίζω ότι όλοι γνωρίζουμε τα αντικειμενικά προβλήματα στη διαχείριση των υδάτινων πόρων: Απώλειες που φτάνουν και το 65% κατά μέσο όρο, απώλειες της τάξης του 35% σε ότι αφορά το πόσιμο νερό, μόλις το 40% των οργανισμών έχει καταθέσει στοιχεία στην αρμόδια υπηρεσία του κράτους, που υποχρεούται από το νόμο να καταθέτει κλπ. Αυτά πάμε να διορθώσουμε.
ΕΡ: Πως σχολιάζετε την εξαγορά της ENEL Ρουμανίας από τη ΔΕΗ; Συμφωνείτε ότι θα έχει ευρύτερη σημασία για τη θέση της χώρας στην ενεργειακή αγορά της ΝΑ Ευρώπης;
Θέλετε να θυμηθούμε σε ποια κατάσταση ήταν η ΔΕΗ όταν αναλάβαμε την ευθύνη διακυβέρνησης του τόπου, το 2019; Η επιχείρηση βρισκόταν στα πρόθυρα της διάλυσης και της χρεοκοπίας. Σήμερα, μετά από μεγάλη προσπάθεια, η ΔΕΗ είναι σε θέση να επεκτείνει τις δραστηριότητές της, καθώς είναι, πλέον, εθνικός πρωταθλητής. Η ΔΕΗ μπορεί και πρέπει να κυριαρχήσει στα Βαλκάνια, γιατί αυτό θα είναι προς όφελος της εθνικής οικονομίας και των Ελλήνων καταναλωτών. Είναι κοινή πεποίθηση ότι σήμερα η ΔΕΗ έχει μια δεσπόζουσα θέση στην ελληνική οικονομία. Αν η Επιχείρηση μείνει στάσιμη, τότε θα συρρικνωθεί. Γι' αυτό, πρέπει να επεκταθεί.
ΕΡ: Το τελευταίο διάστημα καταγράφεται σημαντική αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου και κατ' επέκταση της ηλεκτρικής ενέργειας στο Χρηματιστήριο. Εφόσον συνεχιστεί αυτή η τάση, θα προχωρήσετε σε άρση των μέτρων επιδότησης των καταναλωτών;
Ισχύει απολύτως η δέσμευση του πρωθυπουργού ότι θα στηρίξουμε την κοινωνία για όσο διάστημα διαρκέσει η κρίση. Όπως γνωρίζετε, επιδοτούμε τους λογαριασμούς ρεύματος νοικοκυριών, επαγγελματιών, αγροτών και πρόσφατα, της βιομηχανίας. Επιδοτούμε την αύξηση που προήλθε από την κρίση. Όπως παρατηρείτε, η αυξομείωση των τιμών οδηγεί σε ανάλογη αναπροσαρμογή των επιδοτήσεων. Αυτή την πολιτική θα ακολουθήσουμε έως ότου τελειώσει η κρίση: προσιτές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για όλους.
ΕΡ: Επίκειται η προκήρυξη σειράς επιδοτούμενων προγραμμάτων για εξοικονόμηση ενέργειας από τις επιχειρήσεις, καθώς και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών θερμοσίφωνων από νοικοκυριά. Πότε προγραμματίζεται η έναρξη υποβολής αιτήσεων;
Τα προγράμματα στα οποία αναφέρεστε, έρχονται σε συνέχεια άλλων προγραμμάτων που προκάλεσαν το έντονο ενδιαφέρον εκατοντάδων χιλιάδων συμπολιτών μας κι εντάσσονται σε ένα συνολικό σχέδιο της κυβέρνησης για εξοικονόμηση ενέργειας και ενεργειακό εκσυγχρονισμό. Θυμίζω το νέο “Εξοικονομώ”, το “Εξοικονομώ- Αλλάζω Συσκευή”, το “Εξοικονομώ- Επιχειρώ”, το πρόγραμμα για τα «πράσινα» ΤΑΧΙ, το “Κινούμαι Ηλεκτρικά”, καθώς και τις μέριμνες ενεργειακού εκσυγχρονισμού που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα “Σπίτι μου” το οποίο αφορά στους νέους.
Τώρα, με τα προγράμματα που αναφέρατε, ολοκληρώνουμε αυτό τον κύκλο ενεργειακού εκσυγχρονισμού και κάνουμε πράξη την ενεργειακή δημοκρατία, καθώς όλο και περισσότερα νοικοκυριά θα μπορούν να καταναλώνουν την καθαρή ενέργεια που θα παράγουν. Το άνοιγμα της σχετικής πλατφόρμας για καθένα από αυτά τα προγράμματα επίκειται στο άμεσο μέλλον.
ΕΡ: Θα υπάρξουν νέες προκηρύξεις για το “Εξοικονομώ κατ' Οίκον” και το “Αλλάζω συσκευή”;
Όπως σας είπα και γνωρίζετε, αυτά τα προγράμματα βρήκαν εξαιρετικά μεγάλη ανταπόκριση στους πολίτες. Γι' αυτό εντάξαμε όλους όσοι είχαν κάνει αίτηση στο “Εξοικονομώ” ως δικαιούχους, ενώ από τη μεγάλη λίστα του περίπου ενός εκατομμυρίου αιτήσεων που λάβαμε για το “Αλλάζω Συσκευή”, έχουμε ήδη αυξήσει τους δικαιούχους σε περίπου 360.000. Κάθε φορά που προκύπτει δημοσιονομικός χώρος θα εντάσσουμε ακόμα περισσότερες αιτήσεις από το “Αλλάζω συσκευή” στη λίστα των δικαιούχων, μέχρις ότου εξαντληθούν όλες οι αιτήσεις. Βασικό κριτήριο των αποφάσεών μας είναι η ανταπόκριση των πολιτών, της κοινωνίας. Κι επειδή αυτή είναι μεγάλη σε όλα τα προγράμματα που σας ανέφερα, όποτε βρίσκουμε δημοσιονομικό χώρο θα επανερχόμαστε.
ΕΡ: Έχετε θέσει φιλόδοξους στόχους για τη συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών στο ενεργειακό ισοζύγιο. Μπορεί αυτό να συνδυαστεί με ενεργειακή ασφάλεια και καλύτερες τιμές για τους καταναλωτές;
Αναμφίβολα. Αυτά άλλωστε είναι αλληλένδετα. Δείτε για παράδειγμα τα φωτοβολταϊκά στις στέγες. Πρώτον, μειώνουν καθοριστικά τις επιβαρύνσεις στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, δεύτερον καταναλώνουν “πράσινη” ενέργεια σεβόμενοι το περιβάλλον, τρίτον εξυπηρετούν την ενεργειακή επάρκεια, αλλά με μείωση των αναγκών για αγορές ενέργειας. Το ίδιο συμβαίνει με όλα τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι βρισκόμαστε μέσα στις πρώτες 8 χώρες του πλανήτη στο ρυθμό διείσδυσης των ΑΠΕ, σύμφωνα με αξιολογήσεις Ινστιτούτων διεθνούς κύρους, όπως το Bruegel.
ΕΡ: Αν κάνατε έναν απολογισμό, ποια θα λέγατε ότι ήταν τα πιο δύσκολα ζητήματα που κληθήκατε να χειριστείτε; Εκ των υστέρων, θα κάνατε διαφορετικές επιλογές σε κάποιο από αυτά;
Νομίζω ότι το δυσκολότερο ήταν η αντιμετώπιση της τεράστιας ενεργειακής κρίσης. Θυμίζω ότι τα αίτιά της βρίσκονταν στην αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας πανευρωπαϊκά λόγω της πανδημίας, που επέφερε σημαντικά προβλήματα κυρίως στην εφοδιαστική αλυσίδα, κι οξύνθηκε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Πρόσθετος λόγος ήταν η εξάρτηση της ευρωπαϊκής οικονομίας από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Καταλαβαίνετε ότι έπρεπε να επιτύχουμε πολλούς στόχους ταυτόχρονα: Πρώτον, να διατηρήσουμε προσιτές τιμές ενέργειας που διασφάλισαν την κοινωνική συνοχή. Δεύτερον, να απεξαρτηθούμε το συντομότερο από το ρωσικό φυσικό αέριο, κάτι που ήταν εξαιρετικά δύσκολο επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα την ενεργειακή ασφάλεια. Τρίτον, να επιταχύνουμε τη διείσδυση των ΑΠΕ, προκειμένου να αλλάξουμε γρήγορα και με σεβασμό στο περιβάλλον, το ενεργειακό μας μείγμα. Νομίζω ότι και στα τρία πεδία, ο απολογισμός είναι θετικός.
Ινστιτούτα διεθνούς κύρους, όπως το Bruege, αναγνώρισαν ότι η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη σε σχέση με το ΑΕΠ, στη στήριξη των νοικοκυριών με επιδοτήσεις στην ενέργεια, πράγμα που μας επέτρεψε να έχουμε λογαριασμούς λιανικής από τους φθηνότερους στην Ευρώπη. Είναι, επίσης, γνωστό ότι είμαστε όγδοοι παγκοσμίως στο ρυθμό διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μας μείγμα. Τέλος, οι συνδυασμένες πρωτοβουλίες μας, διασφάλισαν την ενεργειακή επάρκεια στη χώρα, την ώρα που άλλες, πολύ πιο ώριμες ενεργειακά οικονομίες, οδηγούνταν σε υποχρεωτικές διακοπές ρεύματος. Καταφέραμε πολλά κι αυτό οι πολίτες μας το αναγνωρίζουν.
