Ο συγγραφέας Νικόλαος Σταμκόπουλος κατάγεται από την Άνω Κώμη Κοζάνης. Σπούδασε στο Πολυτεχνείο της Ξάνθης-2004 και στο Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών της Φλώρινας -2011.Ασκεί το επάγγελμα του Μηχανικού Περιβάλλοντος, από το οποίο ζει, αλλά είναι και πολύ αξιόλογος ερευνητής της τοπικής μας ιστορίας και της μεσαιωνικής Βαλκανικής.
Γράφει ο Γιώργος Τζέλλος πρώην Δήμαρχος Αιανής
Τον γνώρισα τον Απρίλιο του 2022 ,όταν έκανε στα γραφεία του Πολιτιστικού Συλλόγου της Άνω Κώμης την παρουσίαση του πρώτου μέρους της έρευνας του με τίτλο “Αναζητώντας τις σαράντα Βάντσες”-εκδόσεις Παρέμβαση . Διάβασα το βιβλίο αυτό και ομολογώ ενθουσιάστηκα με τη γραφή του, με τον πλούτο των γνώσεων του, την ικανότητα να ερευνά και την διαλλακτική αντιμετώπιση των εξεταζομένων θεμάτων. Ίσως, έλεγε στα δύσκολα. Ποτέ δεν ήταν απόλυτος. Μου άρεσε.
Γνωριστήκαμε περισσότερο στη συνέχεια και περίμενα με σχετική
αγωνία πότε θα εκδώσει το δεύτερο μέρος, όπως το είχε προαναγγείλει. Διάβασα το 600 σελίδων βιβλίο μέρος Β’ στο διάστημα 15/23 Ιουλίου 2023 . Ακόμα και όταν ήμουν για μια ημέρα στο νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη. Σ’ αυτό διατυπώνει τις σκέψεις του πάνω στα ανθρωπωνύμια της ευρύτερης περιοχής των οικισμών Άνω και Κάτω Κώμης και στα ναωνύμια της κοιλάδας του ποταμού Αλιάκμονα.
Από την αρχαιότητα έτσι τον λέμε εμείς τον ποταμό .Βίστριτσα τον έλεγαν οι Σλάβοι, Ινσέ Καρασού οι Οθωμανοί που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μας από το 1371. Τα περάσματα του ποταμού και οι προστάτες Άγιοι των περατιάρηδων απασχολούν τον συγγραφέα.
Η περιοχή από το Σπάρτο ως τα Λεύκαρα, η οποία περιλαμβάνει την Αμυγδαλιά και την Ανατολή ονομάζονταν στα Οθωμανικά κατάστιχα Ayo Nikola ή , kire-Torli. Πιθανολογείται η ύπαρξη Τεκέ, στο Παλιουκλήσι, ο οποίος ή θα είχε αντικαταστήσει ή θα συλλειτουργούσε με το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου.
Ο Άγιος Νικόλαος. Παντού ναοί με το όνομα του, είτε των Μύρων, είτε άλλων. Γιατί; Ο συγγραφέας δίνει την απάντηση του.
Αλλά τον απασχολούν και άλλα θέματα.
Ο Άγιος Γεώργιος ο Άγιος Δημήτριος, ο Καλλίστρατος, Όσιος Νικάνορας, το μοναστήρι της Ζάμπουρντας, η Παρρησία, η Λούζιανη, τα βακούφια, οι αφιερώσεις τα μετόχια….
Τα Σέρβια, η έδρα του καζά, ι επίσκεψη του αυτοκράτορα Βασιλείου το 1001, η Οθωμανική κατάκτηση, η Βασιλική των κατηχούμενων. Σε ποιο Άγιο ήταν αφιερωμένη;
Ο Άγιος Διονύσιος, ο Άγιος Αντώνιος ο εκ Βεροίας.
Ο Βογομιλισμός, ο Σουφισμός, οι τεκέδες.
Τα Βαλκάνια , οι Σλάβοι, ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος. Ο Όσιος Ναούμ και ο Άγιος Κλήμης. Η Αχρίδα.
Ο αυτοκράτορας Βασιλείος “Βουλγαροκτόνος”. Δεν ήταν όπως τον μάθαμε από μικροί.
Η Κάλλιανη , το Βελβεντό, η Κοζάνη, ο Αη Νικόλας ο παππούς.
Ο Τσιαρτσιαμπάς (Τετάρτη ημέρα στα Οθωμανικά) και το παζάρι της Τετάρτης.Που γινόταν το παζάρι που περιγράφει ο Ενβ.Τσελεμπή; Στο Σπάρτο; Στην Αμυγδαλιά; Στις Βάντσες , όπως έγραψε ο Λιούφης; Ποια ήταν η έδρα της επαρχίας του Τσιαρτσιαμπά;
Ο Σαρή Σαλτούκ. Ποιος ήταν αυτός;
Ο Μπούρινος, Αη Νικόλας και εκεί. Πως έγινε;
Η Ελίμεια , υπήρξε πόλη και που; Στο Βελβεντό μήπως, στον Άγιο Γεώργιο Γρεβενών; Κάπου αλλού; Η πουθενά;
Οι Έλληνες, οι Οθωμανοί, οι Αλβανοί, οι Αρβανίτες, οι Αρμάνοι, οι Βλάχοι, οι Σαρακατσάνοι , οι νομάδες και οι ημινομάδες μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι.
Οι Σέρβοι, οι Βούλγαροι και προ παντός αυτοί….. και οι σκληροί πόλεμοι με τους Βυζαντινούς…
Τα φαντάσματα της ιστοριογραφίας.
Αμέτρητες μικρές και μεγάλες ιστορίες. Εκατοντάδες υποσημειώσεις και παραπομπές με κυριότερη πηγή την εργασία των Καμπουρίδη, Σαλακίδη ” η επαρχία των Σερβίων κατά τον 16ο αιώνα”. Οι εκλογικοί κατάλογοι του 1908 και του 1915. Πλούτος……
Πότε τα συγκέντρωσε όλα αυτά;
Θα σας πω κλείνοντας αυτό που σημείωσα στο τέλος του βιβλίου
“Νίκο σε ευχαριστώ γιατί με έβαλες σε μια ευχάριστη και ενδιαφέρουσα περιπέτεια συνάντησης με το μεσαιωνικό μας παρελθόν, την ιστορία του τόπου μας και τη γνώση. Ειλικρινά σε θαυμάζω για τις γνώσεις σου και την άριστη μεθοδολογία στην έρευνα σου. Έμαθα πολλά, πάρα πολλά. Εύγε Νίκο και μακάρι οι κάτοικοι της περιοχής να το αναζητήσουν να το διαβάσουν.”
Εν αναμονή και των άλλων τόμων που σχεδιάζει να εκδώσει ο συγγραφέας.
Ακολουθήστε το 
