Για την έκθεση γράφει ο Καθηγητής της Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Χάρης Κοντοσφύρης:
«Η τέχνη δεν αναπαράγει αυτό που βλέπουμε. Μάλλον μας κάνει να το δούμε.»
– Πάουλ Κλέε
Στην Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, η έκθεση εικαστικών έργων εκπαιδευτικών συνιστά μια δυναμική πρόταση σύνδεσης της τέχνης με την εκπαίδευση και, ταυτόχρονα, ένα ζωντανό παράδειγμα της χειραφετικής της δύναμης. Μέσα από τα έργα, τους στοχασμούς και τη δημιουργική παρουσία των εκπαιδευτικών-καλλιτεχνών, αναδεικνύεται η τέχνη ως πεδίο αυθεντικής γνώσης, προσωπικής ανακάλυψης και συμμετοχικής θέασης.
Η τέχνη δεν είναι απλώς αισθητικό αντικείμενο· είναι πράξη. Είναι μια μορφή δράσης που αφυπνίζει τη συνείδηση, προκαλεί ερωτήματα, αποδομεί βεβαιότητες. Στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, αποκτά ιδιαίτερη σημασία: γίνεται μέσο με το οποίο οι μαθητές μπορούν όχι μόνο να εκφράσουν τον εαυτό τους, αλλά και να αναστοχαστούν τον κόσμο γύρω τους. Η συμμετοχή τους στην τέχνη – ως δημιουργοί αλλά και ως θεατές – δεν είναι παθητική. Είναι ενεργή, στοχαστική, μετασχηματιστική.
Όπως και ο θεατής μιας παράστασης ή ο μαθητής στην τάξη, έτσι και ο επισκέπτης της έκθεσης δεν είναι απλώς αποδέκτης εικόνων. Είναι ενεργός ερμηνευτής. Παρατηρεί, συγκρίνει, συνδέει, επινοεί. Δρα. Και μέσα από αυτή τη διαδικασία, μετατοπίζεται από τη θέση του «καταναλωτή» τέχνης ή γνώσης σε εκείνη του δημιουργού νοήματος. Χειραφετείται.
Η χειραφέτηση ξεκινά – όπως έχει επισημανθεί – όταν αμφισβητήσουμε την αντίθεση ανάμεσα στη θέαση και τη δράση. Όταν κατανοήσουμε ότι η ίδια η παρατήρηση είναι πράξη· μια διαδικασία συνειδητής επιλογής, επεξεργασίας και επανανοηματοδότησης. Ο θεατής, όπως και ο μαθητής, αναπλάθει το «ποίημα» που έχει μπροστά του, φέρνοντας σε αυτό το βάθος των δικών του εμπειριών, αναμνήσεων και προσδοκιών. Έτσι, η έκθεση δεν είναι απλώς ένας χώρος προβολής· είναι ένα πεδίο διαλόγου, ένα ανοιχτό εργαστήριο σκέψης.
Σε αυτό το πνεύμα, η τέχνη προβάλλεται εδώ ως «άλεκτη εικόνα» – ως βίωμα που υπερβαίνει τον λόγο και το αυτονόητο. Οι εικαστικοί της Κοζάνης, αντλώντας από τη φιλοσοφία, την ποίηση, την ιστορία της τέχνης αλλά και από την καθημερινότητα του σχολείου, υφαίνουν μια έκθεση που δεν επιδιώκει απλώς να εντυπωσιάσει, αλλά να αφυπνίσει. Να υπενθυμίσει ότι η τέχνη είναι ένας άλλος τρόπος γνώσης· μια ήσυχη επανάσταση αντίληψης· μια πράξη ελευθερίας.
Σε μια εποχή όπου η εικόνα καταναλώνεται φευγαλέα και η δημιουργία συχνά εγκλωβίζεται σε φόρμες εντυπωσιασμού, αυτή η έκθεση μάς καλεί να ξαναδούμε την τέχνη ως πράξη εσωτερικής αναγνώρισης και σύνδεσης με το νόημα. Να την αναγνωρίσουμε ως έναν τρόπο να ξαναδούμε τον κόσμο – και τον εαυτό μας – με νέα μάτια.
Οι εικαστικοί δεν εντάσσονται παθητικά σε μια κοινωνική, τηλεοπτική πραγματικότητα. Δεν λειτουργούν ως αισθητικά στολίδια κάτω από τα φτερά ενός εξαίρετου κτιρίου. Μέσα στον φιλόξενο και επιβλητικό χώρο της Κοβενταρείου Βιβλιοθήκης, μετουσιώνουν το έργο τους σε πράξη αισθητικής γνώσης, στοχασμού και ουσιαστικής συμμετοχής. Η τέχνη τους δεν προσφέρεται ως θέαμα, αλλά ως πρόσκληση: να δούμε αλλιώς, να σκεφτούμε αλλιώς. Ως επαναπροσδιορισμός της τέχνης των εικαστικών ως εικάσματος του κόσμου.
Κοντοσφύρης Χάρης, εικαστικός καθηγητής Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Διάρκεια Έκθεσης: 31 Μαρτίου έως 11 Απριλίου 2025
Τόπος: Εκθεσιακός χώρος Κοβεντάρειου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης (Δαβάκη 9)
Οργανωτική επιτροπή: Γιώργος Λεπίδας, Ελένη Δινοπούλου, Λένα Κοϊμτσίδη
Επιστημονικά υπεύθυνος, συντονισμός: Γιώργος Παλιάτσιος
Συμμετέχουν οι Καλλιτέχνες Εκπαιδευτικοί με αλφαβητική σειρά:
Αδάμ Στέργιος, Άσπρος Αλέξανδρος, Βακιρτζή Βασιλεία, Βογιατζής Χρήστος, Γεωργιάδου Νένα, Γκρίζη Αφροδίτη, Γκιούρα Τάνια, Δαλαμήτρος Κωνσταντίνος, Δινοπούλου Ελένη, Καρακίτσιου Βάσω, Κάππα Άννα, Καραγιάννης Αλέξανδρος, Κοϊμτσίδη Λένα, Λεπίδας Γιώργος, Μήσσια Καρολίνα, Μανιουδάκης Γιάννος, Παλιάτσιος Γεώργιος, Πασσιά Ευαγγελίνα, Τουρτούρα Καίτη, Τσιμοπούλου Παρασκευή, Χατζηλάμπου Μαρία
