Η εξέλιξη εκτός από οικονομική σημασία (ελάφρυνση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών) έχει και γεωπολιτική σημασία καθώς η Ελλάδα γίνεται τροφοδότης των γειτονικών χωρών και της ευρωπαϊκής αγοράς) αλλά έχει και μια ενεργειακή διάσταση. Που είναι το γεγονός ότι το ελληνικό σύστημα για σημαντικό χρονικό διάστημα λειτουργεί πιο ανταγωνιστικά σε σχέση με τα συστήματα των γειτονικών χωρών εξαγωγής της ενέργειας, διαφορετικά δεν θα υπήρχε, προφανώς, έδαφος για εξαγωγές. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι τιμές χονδρικής στη ΝΑ Ευρώπη δεν παραμένουν σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τη Δυτική Ευρώπη, εξαιτίας δομικών αδυναμιών της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Όπως επισημαίνει σε δήλωσή του προς το ΑΠΕ ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Τσάφος: “ H χώρα μας το 2024 πέτυχε να καταστεί καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας για πρώτη φορά από το 2000. Μάλιστα το 2019, μετά από τεσσερισήμισι χρόνια με τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας είχαν φτάσει να καλύπτουν το 18% των αναγκών μας γεγονός που πρώτον, επιβάρυνε το εμπορικό μας ισοζύγιο με 400 εκατ. ευρώ, δεύτερον αύξανε τις τιμές στην προσπάθεια μας να προσελκύσουμε ενέργεια και τρίτον μας εξέθετε σε διάφορους κινδύνους όπως π.χ. μια βλάβη σε καλώδιο ή εργοστάσιο σε άλλη χώρα. Αντίθετα, το 2024 οι εξαγωγές ηλεκτρικές ενέργειας είχαν σαν αποτέλεσμα να εμφανίζουμε εμπορικό πλεόνασμα 122 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για μια εξαιρετικά θετική εξέλιξη καθώς αν οι εισαγωγές μας είχαν μείνει για παράδειγμα στα επίπεδα του 2019, με τις τιμές του 2024, θα μας στοίχιζε περί το 1 δισ. ευρώ. Ως εκ τούτου το ότι καταφέραμε μέσα σε πέντε χρόνια από εισαγωγείς να καταστούμε εξαγωγείς ενέργειας αντανακλά το συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει αποκτήσει πλέον η χώρα μας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και αποτελεί αναμφίβολα μια θετική παρακαταθήκη για το μέλλον”.
Ο ίδιος, μιλώντας την περασμένη εβδομάδα στο έβδομο Renewable & Storage forum ανέφερε χαρακτηριστικά ότι εννιά στις δέκα ημέρες είμαστε εξαγωγικοί και αντί να ψάχνουμε για εισαγωγές, σήμερα ψάχνουμε να πουλήσουμε ενέργεια”.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2019 οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας έφθασαν σε αξία τα 500,6 εκατ. Ευρώ ενώ οι εξαγωγές ήταν μόλις 100,6 εκατ. Επομένως το ισοζύγιο ήταν αρνητικό κατα 400 εκατ. σε βάρος της χώρας μας. Το 2025, κατά το πρώτο 8μηνο για το οποίο υπάρχουν στοιχεία οι εισαγωγές ρεύματος πλησίασαν τα 500 εκατ. και οι εξαγωγές τα 650 εκατ. Συνεπώς το ισοζύγιο έγινε θετικό κατά 150 εκατ. Ευρώ που σημαίνει ότι το συνολικό όφελος σε σχέση με το 2019 διαμορφώνεται στα 550 εκατ. Προφανώς έως το τέλος του έτους το όφελος θα αυξηθεί.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για το πρώτο εξάμηνο του 2025 το ισοζύγιο (εξαγωγές μείον εισαγωγές) διευρύνθηκε από 22 γιγαβατώρες για το σύνολο του 2024 σε 571 GWh για το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου, καθώς οι εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψαν ιστορικό υψηλό. Η επίδοση αυτή έρχεται μετά το ορόσημο του 2024 οπότε η Ελλάδα – όπως σημειώνει ο ΑΔΜΗΕ – μετατράπηκε για πρώτη φορά σε καθαρό εξαγωγέα ηλεκτρισμού, ανατρέποντας μία παράδοση δεκαετιών με εισαγωγικό ισοζύγιο. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην προσθήκη νέου παραγωγικού δυναμικού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας η συνολική ισχύς του οποίου υπερβαίνει σήμερα τα 16 γιγαβάτ.
Κ.Βουτσαδάκης
