Η Ευρώπη βιώνει έναν από τους πιο έντονους καύσωνες των τελευταίων ετών, με θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 40°C σε πολλές περιοχές. Από το Παρίσι και τη Ρώμη μέχρι το Βερολίνο, τη Βιέννη, την Πράγα και τη Βαρσοβία, οι προβλέψεις δείχνουν θερμοκρασίες 38-40°C, ενώ ακόμα και το Λευκό Όρος, η ψηλότερη κορυφή της Ευρώπης, κατέγραψε θερμοκρασίες πάνω από το μηδέν.
Κατάσταση στην Ευρώπη:
- Γαλλία: Ο Ιούνιος 2025 ήταν ο δεύτερος θερμότερος από το 1900, με θερμοκρασίες 3,3°C πάνω από τον μέσο όρο. Δύο θάνατοι αποδίδονται στη ζέστη, ενώ 1.900 σχολεία έκλεισαν λόγω έλλειψης κλιματισμού.
- Ιταλία: Διακοπές ρεύματος λόγω υπερφόρτωσης από κλιματιστικά και περιορισμοί σε εξωτερικές εργασίες.
- Γερμανία: Θερμοκρασίες έως 40°C στη Φρανκφούρτη, με το μέτρο “hitzefrei” να εφαρμόζεται σε σχολεία.
- Ισπανία και Πορτογαλία: Ρεκόρ θερμοκρασιών Ιουνίου, με πυρκαγιές στην Καταλονία και δύο θανάτους.
- Τουρκία: Πυρκαγιές σε Σμύρνη, Μανίσα και Χατάι, ενισχυμένες από τη ζέστη.
Τι είναι ο θερμικός θόλος;
Ο θερμικός θόλος (heat dome) είναι ένα μετεωρολογικό φαινόμενο όπου ένα ισχυρό, στάσιμο βαρομετρικό υψηλό εγκλωβίζει θερμές αέριες μάζες κοντά στην επιφάνεια της Γης, εμποδίζοντας την κυκλοφορία της ατμόσφαιρας. Αυτό οδηγεί σε παρατεταμένη αύξηση της θερμοκρασίας, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με μεταφορά θερμών μαζών από τη Βόρεια Αφρική. Αν και δεν είναι νέο φαινόμενο, η ένταση και η συχνότητά του αυξάνονται λόγω της κλιματικής κρίσης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό.
Σύνδεση με την κλιματική κρίση:
Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ορυκτά καύσιμα, η αποψίλωση δασών και οι βιομηχανικές πρακτικές εντείνουν τους καύσωνες, καθιστώντας τους πιο συχνούς, έντονους και παρατεταμένους. Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί, με αποτέλεσμα τα κύματα καύσωνα να φτάνουν σε ακραία επίπεδα. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus, το καλοκαίρι του 2025 προβλέπεται θερμότερο από τον μέσο όρο, ενώ οι καύσωνες του 2022 και 2023 ευθύνονται για 70.000 και 61.000 πρόωρους θανάτους αντίστοιχα στην Ευρώπη.
Πολιτικές και κοινωνικές επιπτώσεις:
Η κλιματική κρίση γίνεται όλο και περισσότερο πολιτικό ζήτημα. Η Τερέζα Ριμπέρα, επικεφαλής της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση, κατήγγειλε την «πολιτική δειλία» που εμποδίζει την αντιμετώπιση της κρίσης, με ορισμένα κόμματα να αμφισβητούν την ύπαρξή της. Στη Γαλλία, η έλλειψη κλιματιστικών σε σχολεία προκάλεσε αντιδράσεις, ενώ μέτρα όπως η παράταση λειτουργίας πισινών στο Παρίσι και η πρόωρη αποδέσμευση μαθητών στο Ρότερνταμ προσπαθούν να περιορίσουν τις επιπτώσεις.
Οικονομικές συνέπειες:
Σύμφωνα με την Allianz Trade, οι καύσωνες του 2025 ενδέχεται να μειώσουν την ευρωπαϊκή οικονομία κατά 0,5% λόγω διακοπών εργασιών και υποδομών.
Προτάσεις για αντιμετώπιση:
- Προσωπική προστασία: Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, ενυδάτωση, χρήση κλιματιστικών ή ανεμιστήρων.
- Κοινωνικά μέτρα: Ενίσχυση υποδομών σε σχολεία και δημόσιους χώρους, καλύτερη προετοιμασία για ακραία καιρικά φαινόμενα.
- Πολιτικές δράσεις: Επιτάχυνση της μετάβασης σε καθαρές πηγές ενέργειας για μείωση εκπομπών.
Η Ευρώπη καλείται να προσαρμοστεί σε μια νέα κανονικότητα, όπου οι καύσωνες και οι θερμικοί θόλοι θα αποτελούν συχνότερο φαινόμενο, με σοβαρές επιπτώσεις σε υγεία, οικονομία και περιβάλλον.
Pour mercredi 02 juillet 2025 :
🔴 4 départements en Vigilance rouge
🟠 55 départements en Vigilance orangePour jeudi 03 juillet 2025 :
🟠 39 départements en Vigilance orangeRestez prudents et informés :https://t.co/JGz4rTUvHP pic.twitter.com/UQqAafSj2x
— VigiMétéoFrance (@VigiMeteoFrance) July 2, 2025
Η ανάλυση Κολυδά για τον θερμικό θόλο:
“Τα τελευταία χρόνια, κυρίως τους θερινούς μήνες, ακούμε όλο και συχνότερα τον όρο θερμικός_θόλος στα μέσα ενημέρωσης, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η φράση αυτή, που προέρχεται από τον αγγλικό όρο heat_dome, έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής, όχι απαραίτητα επειδή περιγράφει ένα καινούργιο φαινόμενο, αλλά επειδή λειτουργεί ως ελκυστικός τίτλος για τον αναγνώστη ή τον τηλεθεατή. Ωστόσο, πίσω από τη «μόδα» του όρου, υπάρχει μια πραγματική μετεωρολογική κατάσταση, την οποία γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες.
Ο θερμικός θόλος είναι μια κατάσταση στην οποία ένα ισχυρό και στάσιμο βαρομετρικό υψηλό εγκλωβίζει θερμές αέριες μάζες κοντά στην επιφάνεια της Γης, λειτουργώντας σαν καπάκι. Η ατμόσφαιρα σε τέτοιες περιπτώσεις δεν κυκλοφορεί επαρκώς, και η ζέστη παγιδεύεται στις χαμηλότερες στιβάδες, χωρίς να διαφεύγει. Έτσι, παρατηρείται συνεχής άνοδος της θερμοκρασίας, ιδίως όταν υπάρχει και η παράλληλη μεταφορά θερμών αερίων μαζών από περιοχές όπως η Βόρεια Αφρική προς την Ευρώπη.
Οι θερμοκρασίες σήμερα αλλά και το επόμενο τριήμερο στη δυτική Ευρώπη θα φτάνουν τους 36 με 39 βαθμούς, με αυξημένη υγρασία και απουσία ισχυρού πεδίου ανέμων.
Αυτό το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο. Στην Ελλάδα και σε άλλες μεσογειακές χώρες, η παρουσία σταθερών αντικυκλώνων το καλοκαίρι είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό και επαναλαμβανόμενο γεγονός. Οι παλιοί μετεωρολόγοι και γεωργοί γνώριζαν καλά τις επιδράσεις αυτής της στασιμότητας, χωρίς όμως να χρησιμοποιούν τον όρο «θερμικός θόλος».
Παλαιότερα, μιλούσαμε απλώς για ισχυρά αντικυκλωνικά πεδία ή περίοδους καύσωνα λόγω εισβολής θερμών αερίων μαζών από την Αφρική. Η έντονη χρήση του όρου σήμερα οφείλεται κυρίως στην επιθυμία των μέσων να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του κοινού με έναν καινούργιο και πιο δραματικό όρο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να διευκρινίζεται ότι το φαινόμενο δεν είναι νέο και ίσως αυτό που έχει αλλάξει είναι η ένταση και η διάρκεια τέτοιων επεισοδίων τα οποία περιγράφουμε δημόσια.
Συμπερασματικά, ο θερμικός θόλος είναι ένα παλιό, γνωστό μετεωρολογικό φαινόμενο που σήμερα επαναπροσδιορίζεται επικοινωνιακά. Αν και δεν αποτελεί νέο φαινόμενο, η κατανόηση του ρόλου του στην αύξηση των θερμοκρασιών είναι χρήσιμη, ιδιαίτερα καθώς οι επιπτώσεις των ακραίων καιρικών συνθηκών γίνονται ολοένα και πιο έντονες“.
Ακολουθήστε το 
