Η συζήτηση γύρω από την καύση απορριμμάτων έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας. Παρουσιάζεται συχνά ως μια «πράσινη» λύση για τη διαχείριση των σκουπιδιών, που ταυτόχρονα παράγει ενέργεια και μειώνει τον όγκο των χωματερών. Όμως, πόσο πραγματικά υγιής είναι για το περιβάλλον και πόσο ασφαλής για τους πολίτες;
Η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην Ευρώπη σε θέματα ανακύκλωσης. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το μεγαλύτερο ποσοστό των απορριμμάτων μας καταλήγει σε χωματερές, πολλές εκ των οποίων είναι ακόμα ανεξέλεγκτες. Σε αυτό το πλαίσιο, η καύση παρουσιάζεται ως «σωτηρία»: θα μειώσει τα σκουπίδια και θα δώσει ρεύμα.
Όμως, η εμπειρία από άλλες χώρες δείχνει ότι η καύση έχει σοβαρές παρενέργειες. Παράγει διοξίνες, φουράνια και βαρέα μέταλλα που, αν δεν υπάρξουν αυστηρά φίλτρα και έλεγχοι, καταλήγουν στον αέρα, στο έδαφος και στην τροφή μας. Ακόμα και η τέφρα που απομένει είναι επικίνδυνη και χρειάζεται ειδική διαχείριση.
Στην ελληνική πραγματικότητα, όπου οι θεσμοί συχνά αδυνατούν να ελέγξουν αποτελεσματικά τις μεγάλες βιομηχανικές δραστηριότητες, ποιος μας διασφαλίζει ότι οι μονάδες καύσης θα λειτουργούν με τους αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους που απαιτούνται; Αντί να δώσουμε βάρος στην ανακύκλωση, την κομποστοποίηση και την πρόληψη παραγωγής απορριμμάτων, κινδυνεύουμε να στραφούμε στην «εύκολη λύση» που βολεύει μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά αφήνει πίσω της σοβαρές περιβαλλοντικές πληγές.
Η πραγματική πράσινη λύση για την Ελλάδα δεν είναι να καίμε τα σκουπίδια μας, αλλά να τα μειώσουμε στη ρίζα τους. Χρειάζεται ένα εθνικό σχέδιο που θα ενισχύει την ανακύκλωση, θα δίνει κίνητρα για επαναχρησιμοποίηση και θα επενδύει στην κυκλική οικονομία. Η καύση, αν χρησιμοποιηθεί, πρέπει να αφορά αποκλειστικά μη ανακυκλώσιμα υπολείμματα και να συνοδεύεται από διαφανείς, αυστηρούς ελέγχους.
Η Ελλάδα έχει μπροστά της μια επιλογή: θα ακολουθήσει τον δρόμο της ουσιαστικής περιβαλλοντικής προστασίας ή θα αρκεστεί σε μια γρήγορη, αλλά βρώμικη λύση; Η καύση απορριμμάτων μπορεί να μειώσει τα σκουπίδια μας, αλλά αν δεν υπάρξει σοβαρό σχέδιο, κινδυνεύει να πολλαπλασιάσει τα προβλήματα. Η κοινωνία και οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να έχουν λόγο, γιατί το περιβάλλον δεν είναι ούτε ανακυκλώσιμο ούτε καύσιμο – είναι το μέλλον μας.
Αλέξανδρος Γεωργιάδης
Ακολουθήστε το 
