Παρακολούθησα τη Δευτέρα 20-10-2025, μια συνεδρίαση-παρωδία του Δημοτικού Συμβουλίου Κοζάνης. Το πρώτο θέμα της ήταν η …συζήτηση για την απόφαση να καταργηθεί το ληξιαρχείο Αιανής.
Με λύπη διαπίστωσα την απέλπιδα προσπάθεια του κ. Δημάρχου Κοζάνης να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, την προσωπική του δηλαδή και εν κρυπτώ απόφαση για αίτηση κατάργησης του Ληξιαρχείου Αιανής προς το Υπουργείο Εσωτερικών. Η αιτιολόγηση της ενέργειάς του ήταν παντελώς ρηχή και επιφανειακή. Όλα τα «επιχειρήματά» του ήταν έωλα, με μη επαρκείς και αναληθείς συλλογισμούς.
Όλοι οι δημοτικοί σύμβουλοι της αντιπολίτευσης, αλλά και κάποιοι σύμβουλοι της συμπολίτευσης ρητά ήταν υπέρ της κοινής λογικής, καταλάβαιναν δηλαδή την ανάγκη να παραμείνει ως έχει το ληξιαρχείο Αιανής. Γιατί καταλάβαιναν πως μια τέτοια αυθαίρετη απόφαση δεν αντέχει ούτε δευτερόλεπτο στην κοινή λογική. Ποιος είναι ο λόγος να καταργηθεί ένα ληξιαρχείο στην έδρα ενός πρώην Δήμου;
Πρέπει να πω ότι ο κ. Κοκκαλιάρης ως άνθρωπος μού είναι συμπαθής (συνεργαστήκαμε άλλωστε στο παρελθόν για εργασίες στα σχολεία). Ως δημόσιο όμως πρόσωπο, στέλεχος της αυτοδιοίκησης, μου δείχνει ότι εδώ φαλτσάρει και παίζει εν ου παικτοίς.
Η προσωπική μου άποψη: δεν πρέπει να καταργηθεί κανένα ληξιαρχείο (όταν μάλιστα προβλέπεται από τον νόμο), ούτε και στους πρώην καποδιστριακούς Δήμους (Ελίμειας, Ελλησπόντου, Δημ. Υψηλάντη). Ακόμη κι αν στους πρώην Δήμους συνταξιοδοτήθηκαν οι ληξίαρχοι. Δεν κοστίζει ούτε ένα ευρώ η ύπαρξη αυτής δομής. Μια δομή, έστω και προσωρινά ανενεργή, εύκολα μπορεί να επανενεργοποιηθεί, όταν ωριμάσουν οι συνθήκες, προσληφθούν νέοι υπάλληλοι κλπ. Το 4ο Λύκειο Κοζάνης καταργήθηκε κάποτε με δύο υπογραφές. Πήρε πάνω από δέκα χρόνια για να επανασυγκροτηθεί. Το να χαλάσεις κάτι είναι πανεύκολο. Το να ξανακτίσεις είναι εξαιρετικά δύσκολο.
Πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι αιρετοί στον Δήμο Κοζάνης ασκούν αυτοδιοίκηση (άρα, η τοπική κοινωνία διοικεί τον εαυτόν της) και όχι ετεροδιοίκηση (να διοικείται δηλαδή από άλλους, έξω από εμάς). Πρέπει με άλλα λόγια να αντιληφθούμε ότι, όταν καταργείς μια δομή στην αυτοδιοίκηση, καταργείς λειτουργίες της τοπικής κοινωνίας.
Ο ληξίαρχος στην Αιανή (που είναι ενεργός υπηρεσιακώς) δεν ασκεί μόνο τα τυπικά καθήκοντα του ληξίαρχου. Γίνεται κατά περίπτωση γραμματεία του προέδρου της Δημοτικής ενότητας, υπεύθυνος πληροφόρησης σε ανθρώπους ή γκρουπ, που επιθυμούν να επισκεφθούν τις αρχαιότητες της Αιανής, αρωγός στις υπηρεσίες ΚΕΠ, οιονεί ξεναγός στο κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Αιανής, επιτελάρχης σε εθνικές εορτές και εκδηλώσεις κ.α. Κάτι ανάλογο υποθέτω έκαναν και οι ληξίαρχοι στους πρώην Δήμους.
Δεν καταργείτε κ. Δήμαρχε με την απόφασή σας μόνο μια δομή. Καταργείτε λειτουργίες μιας κοινωνίας, που ανήκει στον Δήμο. Καταργείτε τη ζωή και τη δράση σε μια τοπική κοινότητα ανθρώπων.
Αντιγράφετε – έγραψα και στην προηγούμενη παρέμβασή μου – το κεντρικό μεταπολεμικό κράτος στην Ελλάδα, που κατάφερε το αδιανόητο: να συγκεντρώσει όλες τις υπηρεσίες, όλες τις δομές, όλες τις λειτουργίες στην Αθήνα. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που ζούμε. Στη χαβούζα της Αθήνας να ζουν πέντε εκατομμύρια άνθρωποι, που ανταλλάσσουν «παροχή» υπηρεσιών ο ένας με τον άλλον, και η Ελλάδα της περιφέρειας να σβήνει σταδιακά, να μην υπάρχουν θέσεις εργασίας, και τα παιδιά μας να αναγκάζονται να μεταναστεύσουν στο κέντρο για να βρουν εργασία˙ για να επιβιώσουν. Ποιος θα μείνει πίσω για να παραγάγει προϊόντα; Ποιος θα ταΐσει τα εκατομμύρια των ανθρώπων που σωρεύτηκαν στις πόλεις, όταν η παραγωγή στην περιφέρεια μειώνεται δραματικά, αφού το κεντρικό κράτος δεν «κοιτά» καθόλου προς την παραγωγική περιφέρεια; Ποιος και πώς θα τονώσει την ελληνική περιφέρεια;
Αυτό είναι το όραμά μας; Ωραία λοιπόν! Ας ενισχύσουμε το κέντρο του Δήμου, την πόλη μας, κι ας αφήσουμε την παραγωγική περιφέρεια του Δήμου να σβήνει. Ας αντιγράψουμε την αστόχαστη γραφειοκρατία του κεντρικού κράτους. Δεν είναι οραματική πολιτική αυτό κύριε Δήμαρχε και κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι. Δεν είναι καν αυτοδιοίκηση! Εσείς θα είστε για ένα-δυο χρόνια. Η περιοχή όμως πρέπει να επιβιώσει και μετά από σας.
Χρειάζονται γενναίες αποφάσεις, που θα δώσουν δύναμη στην περιφέρεια του Δήμου: αρδευτικά, κτηνοτροφικές ζώνες, αξιοποίηση των λιμνών και του υδάτινου στοιχείου, στήριξη της αγροτικής παραγωγής, της οινοποιίας, της ιχθυοκαλλιέργειας, ενίσχυση του πολιτισμού, αξιοποίηση των αρχαιολογικών ευρημάτων σε όλη την έκταση του Δήμου. Αξιοποίηση γενικά των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του Δήμου. Τότε είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει αντιπαροχή και για την πόλη της Κοζάνης. Ένα παράδειγμα: Οι αρχαιότητες στην Αιανή – στοιχεία προ της κρίσης- έφερναν στην Αιανή περίπου τριάντα χιλιάδες επισκέπτες τον χρόνο (γκρουπ, σχολεία, σύλλογοι, μεμονωμένοι επισκέπτες). Το 50% τουλάχιστον αυτών των επισκεπτών επιστρέφουν στην πόλη μας (γιατί είναι πόλη όλων μας) για βόλτα, φαγητό, διαμονή. Αυτό ήταν και είναι μια μεγάλη ένεση και ελπίζω να το καταλαβαίνουμε όλοι.
Το καμπανάκι, κ. Δήμαρχε, βαράει από καιρό. Αν δεν βοηθήσουμε εμείς τον εαυτό μας (αυτοδιοίκηση) για να ανακάμψουμε, δεν ξέρω ποιος ή ποιοι μπορούν να το κάνουν για μας. Το βλέπουμε όλοι, το ζούμε όλοι: η οικονομία στην περιοχή μας σταδιακά καταρρέει. Ο πληθυσμός μειώνεται. Η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας συρρικνώνεται (από 340 χιλιάδες στην απογραφή του 2011 γίναμε 300 χιλιάδες στην απογραφή του 2021). Αντίστοιχα- εννοείται- μειώνεται και ο πληθυσμός του Δήμου και της πόλης της Κοζάνης. Κι αν συνεχίσουμε έτσι, θα μειώνεται με δραματικότερο τρόπο στη συνέχεια.
Δεν είναι οραματικό σχέδιο να καταργήσετε ένα ληξιαρχείο για να κερδίσουμε μια θέση υπαλλήλου στην πόλη. Όραμα είναι να μετουσιώσουμε όσα επισήμανα- και τα επισημαίνουν προφανώς και άλλοι αρμοδιότεροι εμού- σε δύναμη και δυναμική για την περιοχή. Αυτές τις αγωνίες διαδήλωσαν και υποδήλωσαν προχθές στο Συμβούλιό σας οι πάνω από εκατό συγκεντρωμένοι πολίτες της Αιανής. Μπορείτε να τις ακούσετε και να τις ερμηνεύσετε;
Μην ομφαλοσκοπείτε, λοιπόν, κ. Δήμαρχε. Οι καιροί ου μενετοί. Ας σας καταγράψει η ιστορία για τα σπουδαιότερα. Όχι για τα φαύλα.
Γρηγόρης Αθ. Κοντός
