Κύπρος και Λίβανος προχώρησαν στην υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), μια εξέλιξη που η λιβανέζικη προεδρία ανακοίνωσε την Τετάρτη και η οποία ανοίγει τον δρόμο για μελλοντική ενεργειακή εξερεύνηση. Η συμφωνία παρέμενε σε εκκρεμότητα από το 2007, κυρίως λόγω παρεμβάσεων της Τουρκίας προς τις κυβερνήσεις του Λιβάνου. Παράλληλα, υπεγράφη και δεύτερη συμφωνία που αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών.
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας Κύπρου – Λιβάνου
Σύμφωνα με τον «Φιλελεύθερο Κύπρου», οι κύριες πρόνοιες που συμφωνήθηκαν έχουν ως εξής:
1. Οριοθέτηση της ΑΟΖ
Μετά από 18 χρόνια συνεχών παλινδρομήσεων, υπογράφηκε η συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Λιβάνου. Η επικύρωση δεν απαιτούσε έγκριση της λιβανέζικης βουλής· αρκούσε η υπογραφή του Προέδρου, όπως είχε συμβεί και στη συμφωνία Λιβάνου–Ισραήλ.
2. Ηλεκτρική διασύνδεση
Η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για μελέτη ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου–Λιβάνου, η οποία θα προωθηθεί μέσω της Παγκόσμιας Τράπεζας. Κατά τις διαπραγματεύσεις καταγράφηκε ενδιαφέρον από χώρες του Κόλπου για χρηματοδότηση.
3. Προοπτική οριοθέτησης ΑΟΖ και με τη Συρία
Η εξέλιξη αυτή επιτρέπει στις δύο χώρες να ανοίξουν παράλληλες συζητήσεις για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών τους και με τη Συρία, ενισχύοντας τον γεωπολιτικό ρόλο της Ανατολικής Μεσογείου.
4. Πλήγμα στη «Γαλάζια Πατρίδα»
Τυχόν συμφωνία Κύπρου–Λιβάνου–Συρίας θα αποτελεί ισχυρό πλήγμα στη τουρκική στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας», καθώς από το 2007 η Άγκυρα πίεζε το λιβανικό κοινοβούλιο να μπλοκάρει την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κύπρο. Η σημερινή εξέλιξη αποδυναμώνει την τουρκική επέκταση στην περιοχή.
5. Στρατιωτική ενίσχυση του Λιβάνου
Στο πλαίσιο της συμφωνίας προβλέπεται ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων του Λιβάνου, τόσο από την Κύπρο όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η ασφάλεια της χώρας.
6. Ευρωπαϊκά προγράμματα στο Λίβανο
Στο πλαίσιο της Μεσογειακής Συμφωνίας που θα ανακοινωθεί επί Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ, θα προωθηθούν σειρά ευρωπαϊκών projects στο Λίβανο. Στις 23–24 Απριλίου αναμένεται σύνοδος ηγετών ΕΕ και χωρών της περιοχής, που θα φιλοξενηθεί στην Κύπρο.
7. Συνεκμετάλλευση ενεργειακών κοιτασμάτων
Οι δύο χώρες θα ξεκινήσουν διάλογο για πιθανή συμφωνία συνεκμετάλλευσης κοιτασμάτων που ενδέχεται να εκτείνονται σε περιοχές και των δύο ΑΟΖ.
8. Αποδέσμευση μισού δισεκατομμυρίου ευρώ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προχωρήσει στην αποδέσμευση 500 εκατ. ευρώ προς τον Λίβανο, ποσό που αποτελεί μέρος της ήδη ανακοινωθείσας οικονομικής βοήθειας του 1 δισ. ευρώ.
9. Στόχος: ολοκλήρωση των διμερών συμφωνιών
Η Κύπρος θα αναλάβει εντός της ΕΕ πρωτοβουλίες για την ολοκλήρωση των εκκρεμών διαπραγματεύσεων Κύπρου–Λιβάνου κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας.
10. Ο ρόλος των ΗΠΑ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν τη συμφωνία, θεωρώντας ότι ενισχύει τον Λίβανο και τον Πρόεδρο Αούν, ενώ παράλληλα αποδυναμώνει τη Χεζμπολάχ. Η θετική στάση της Ουάσιγκτον δημιουργεί προϋποθέσεις για πιθανό ενδιαφέρον αμερικανικών ενεργειακών εταιρειών.























