– Δίδου σοφού αφορμή και σοφότερος έσται
– Δίδου κόλακα αφορμή και κολακοκότερος γένηται
H περίπτωση του πολίτη Ευαγγέλου Νικόπουλου, κατοίκου σώματι Κοζανο-Γρεβενών -εδώ μου θυμίζει το τροπάριο των Παρακλήσεων για τον Αγιο Νικάνορα όστις είναι από κοινού «Γρεβενών το κλέος και Κοζάνης ο βοηθός», ψυχικά δε παρά δήμον τεχνών και πολιτισμικών δράσεων οικεί. Hγουν αποδράσεων από το καθημερινό αλώνι της πλήξης και τη μαγγανοπηγαδοποίηση και ομοιομορφία του τρόπου μας. Είναι το λοιπόν ο κυρ’ Ευάγγελος μια ιδιάζουσα ανθρώπινη οντότητα με την οποία η συνύπαρξη γεννά στον άλλον συναρπαστικές εμπειρίες και συναισθήματα που ημερώνουν καταστάσεις και εξημερώνουν ανθρώπους. Ναι, εξημερώνουν…
Μπορεί να ακούγονται κάπως υπερβολικά αυτά αλλά νιώθω την ανάγκη να πω κάποια λόγια εγκωμιαστικά για τον εν λόγω. Ολοι χρειαζόμαστε τη δημόσια επιβράβευση των πράξεών μας που λειτουργούν, με όλη τη ματαιοδοξία που περιέχουν, πάνω μας καταπραϊντικά στους δύσκολους, δύστοπους και δυσχώνευτους καιρούς και τόπους.
Ο Ε. Ν. εδώ και καιρό, χρόνια δηλαδή, πήρε στους ώμους του τον πολιτισμό ή έστω ένα μεγάλο μέρος των Γρεβενών και τον σήκωσε ψηλά τόσο που δύσκολα πλέον να χαμηλώσει χωρίς αυτό να γίνει εκκωφαντικά αισθητό. Σαν τον Αινεία που πήρε στους ώμους τον πατέρα του Αγχίση και τον κουβαλούσε, μετά την καταστροφή της Τροίας, σε μια κάποια άλλη νέα πατρίδα σ’ εκείνη της περίφημης Αινειάδος. Ούτω πως ο Ε Ν. χωρίς να έχει προηγηθεί μια καταστροφή αλλά σίγουρα μια στασιμότητα ή ένας μετρημένος και μετρίσιμος επαρχιωτισμός, όταν ήλθε ο καιρός του, πήρε στα χέρια του ένα μεγάλο μέρος από το πνευματικό γίγνεσθαι της πόλης αυτής και το έδωσε υπόσταση και έκταση πανελλήνια. Οι ζωντανές δράσεις του σε όλες τις μορφές τέχνης και πολιτισμού έχουν την αίσθηση του μοναδικού, του λίαν πρωτότυπου, του θελκτικού και της ψηλής αισθητικής και πνευματικής στάθμης.
Οι 4 ογκώδεις τόμοι είναι η κορύφωση της εκδοτικής φωτοϊστορίας του τόπου του και δεν είναι μόνο αυτό αλλά είναι και η εικαστική, ιστορική θεώρηση των Γρεβενών με τον αναλυτικό λόγο του συγγραφέα -δημιουργού που τεκμηριώνει εξαντλητικά το θέμα.
Είναι οι ασήκωτες πέτρες ενός τόπου μάρτυρες μιας συναρπαστικής διαδρομής στο χρόνο που όμως δεν βουλιάζουν κατά το Γ. Σεφέρη τον αναγνώστη ή τον πολυποίκιλο χρήστη, ο οποίος βιώνει στις σελίδες τους όχι μόνον την ευχαρίστηση αλλά και τη γνώση.
Ο Ε.Ν. είναι ο Δημιουργός ενώπιον του οποίου αποκαλυπτόμεθα σχετικοί τε και άσχετοι.
Τα Γρεβενά είναι μια πόλη που αγαπώ χάρη κάποιων σημείων της που οικιστικά και αρχιτεκτονικά με κρατούν σαν τοπία αλλά και οι διαθέσεις των λιγοστών ανθρώπων που με χωρούν και με περιχωρούν. Ο Γρεβενίτης ποταμός που στερούμαστε εμείς, στις όχθες κυλάει η μουσική των νερών, η Δημόσια βιβλιοθήκη δίπλα στο ποτάμι εκεί που τώρα φυλάσσεται το μοναδικό αντίτυπο της πρώτης έκδοσης του γλυκύτατου Ερωτόκριτου, η οδός Φιλελλήνων με τα συμπαρομαρτούντα αυτής ανθρώπους και έργα.
Ο Δ τόμος της μεγαλειώδους εκδοτικής δημιουργίας του Ε. Μ είναι ένα ταξίδι που συνεχίζει τα 3 προηγούμενα.
Στο δικό μου αναγνωστικό γρήγορο ξεφύλλισμα σταμάτησα σε λίγες φωτοστιγμές του που μου θύμισαν πως κι εγώ κι εμείς όλοι μας, σ’ ένα ταξίδι υπάρχουμε μ’ αυτό του συγγραφέα, απλώς δεν έχουμε τις ίδιες θαυμαστές δεξιότητες του δημιουργού Βαγγέλη Νικόπουλου να δημιουργήσουμε γεγονότα εκτάκτου καλλιτεχνικού κάλλους.
Δρόμοι παλιοί που αγάπησα. Τώρα αυτή η εθνική οδός που ένωνε τις δυο πόλεις Κοζάνης και Γρεβενών σε σάρκα μία με τον σχεδόν χωματόδρομο που συνομιλούσε με τον κονιορτό του χρόνου, αντικαταστάθηκε από τη μεγάλη Εγνατία. Την παίρνω εύκολα πλέον για να συναντήσω τους λιγοστούς μου εδώ φίλους.
Η πλακόστρωτη οδός Αθανασίου Διάκου μου φαντάζει ποταμάκι στεριάς. Μου θυμίζει τον παντοτινό, παιδικό μου ήρωα που ένδον αγιοποίησα όστις σε κάθε αναφορά του σε άγαλμα είτε σε οδό που τον βλέπω, μου φέρνει διαταραγμούς λελογισμένης συγκινήσεως.
Το Καφενείο με τα δύο κατά ορθογραφικόν πλεονασμό ή γαλλική μίμηση, φφ, προς έμφασιν μάλλον του προσφερόμενου πράγματος εντός (είδος καφέ και τόπος κοινωνικής συναντήσεως) διαδηλώνει πως στο χώρο αυτό πάντα θα γίνεται η ανθρώπινη όσμωση, όπως τότε που μας μάζευε μικρούς στα χωριά μας για την πρώτη και άγουρη κοινωνική μας συναναστροφή.
Η παρέλαση πηλικιοφόρων μαθητών με τάξη και σωματική ευφράδεια εντυπωσιάζει. Μπροστά από το κατάστημα του Ηλία Ηλία (μου φέρνει κατά νουν τον Ηλία Ηλιού αυτή την ευγενική προσωπικότητα της κάποτε πολιτισμένης αριστεράς). Θαυμάζω το ενσταντανέ αυτό του 1947 κάποιο εμφυλιοπολεμικό συμβάν ίσως θα τονίζουν, ότι είχα από μαθητής Γυμνασίου απωθημένο να φορέσω το πηλίκιον του γυμνασιόπαιδος αλλά τη χρονιά που πήγα Γυμνάσιο κατηργήθη από μια κυβέρνηση που την λέγαν περιφρονητικά, εκείνοι που γνώριζαν περισσότερα, των Αποστατών. Στη σημερινή χαλαρότητα των δημοσίων παρελάσεων ή και των άγριων διαδηλώσεων κυριαρχεί μια μετρημένη θλίψη και δυσπεψία κατανόησης
Οι δύο εντελώς κύριοι της εθνικής οδού Κοζάνης- Γρεβενών με στολή ο πρώτος κοσμική κι ο δεύτερος καρναβαλική μας σημαίνει και τον κοινό πολιτισμικό, πολιτιστικό, λαογραφικό μας τόπο και τρόπο. Οι αποκριές της Κοζάνης –εορτή των εορτών της– κατά τον Δ. Μανέντη, ποιητή και πολιτικό, και το καρναβάλι στα Γρεβενά που ο σημερινός δημιουργός απογείωσε κάποια εποχή με τα Ανακατωσιάρια που εισήγαγε, είναι κοινοί τρόποι ψυχής που συναναπνέουν εδώ και πολλά χρόνια προς την ίδια κατεύθυνση ψυχαγωγίας
«Από το παράθυρό σου πέρασε
Το καλοκαίρι
Πέρασε κι η συννεφιά
Πέρασε όλη μου η αγάπη
πέρασε όλη μας η πίκρα
πέρασε και η χαρά
Η ωραία κυρία των Γρεβενών που φωτογραφήθηκε στο παράθυρο της με μια χάρη, γοητεία ελεγχόμενη και μετρημένη, περιμένει λες τον Ι. Καμπανέλλη να γράψει σπουδαίους στίχους, τον Μίκυ Θεοδωράκη να τους μελοποιήσει έξοχα και τον Γρ. Μπιθικώτση να τους τραγουδήσει. Ομως τους πρόλαβε από κοντά τους ο μέγας ζωγράφος μας που κυριαρχεί ούτως ή άλλως σ’ αυτή τη γιορτή τέχνης στα Γρεβενά, ο Κ. Ντιος μεγάλη η χάρη του, να τοποθετηθεί δίπλα στο παλιό ενσταντανέ με περίσσια ωραιότητα. Διαχρονικές ομορφιές.
Στα χωριά με την μοναχική μας νεαρότητα εν απογνώσει ελλείψει συμβάντων η δημόσια αναγνώριση είναι γεγονός έως συναρπαστικό. Να διαφεντεύεις τη μεταφορά της προίκας σε πλατφόρμα ελκυστήρος εσύ ως αρχηγός στην κορυφή των προικώων με ένα καθρέπτη να αντιπαλεύεις τις φτωχικές λάμψεις των επί γης μετόχων του γάμου, είναι μια νίκη στην καθημερινότητα, μια γιορτή μια μοναδική καμαρωτή και ξεχωριστή αναγνώριση στην φιλική σου παιδοπανίδα. Εκανα τέτοιος οδηγός προίκας κι ακόμα θυμάμαι την αίγλη με την οποία αυτοπεριβαλλόμουν μη περιμένοντας των άλλων το: εύγε καθρέπτα του είναι μας και καλό κατευόδιο.
Ο Ε. Μ είναι ένας εκρηκτικός δημιουργός. Δεν τον σταματά τίποτα σ’ αυτό που έβαλε σκοπό να φέρει σε πέρας. Ξεφυλλίζοντας τον τόμο όπως και τους προηγούμενους σε κουράζει θα έλεγα η τελειότητα τους. Ψάχνεις να βρεις μια ατέλεια για να εντάξεις τον δημιουργό στα γήινα ανθρώπινα μέτρα έστω και με τις ιδιαιτερότητες τους αλλά εις μάτην .
Ενα εμβόλιμο παράθεμα Χρ. Γιανναρά για να τελειώνουμε επιτέλους…
«Ο σαλοί είναι συνήθως μοναχοί που κατεβαίνουν στον «κόσμο» μεσα στις πόλεις στην «χριστιανική κοινωνία και κάνουν πράξεις παράλογες ανόητες, πράξεις τρελού, οι οποίες έχουν πάντοτε ένα βαθύτερο περιεχόμενο. Αποβλέπουν πάντοτε στην αποκάλυψη της πραγματικότητας και αλήθειας που κρύβεται πίσω από τα προσχήματα του κόσμου τούτου… Οι δια Χριστόν σαλοί δεν επιλέγουν ως μορφή άσκησης αυτή τη σαλότητα αλλά επιλέγονται από το θεό για κάτι τέτοιο. Το κάνουν «άθελα» τους
Συμπέρασμα
Ε. Ν. είναι ένας κατά την τέχνη σαλός. Δεν παίζεται στην κοινωνία που βιώνει το είναι του. Δεν καίει πίσω του τα καλύβια της καθημερινότητας σαν τους καυσοκαλυβίτες αλλά σπέρνει, οργώνει θερίζει ακόμα και στην πέτρα της υπομονής και απ’ αυτή ακόμα να βγάλει την ψυχή της .
Την ευλογία του, δηλαδή στην περίσκεψη του να είμαστε για έτη πολλά.
Ακολουθήστε το 
