Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φοβούνται ότι οι ελπίδες για κυριαρχία του ευρώ θα διαψευσθούν. O ανταγωνισμός δεν θα έρθει από το δολάριο, αλλά από τα stablecoins, τα κρυπτονομίσματα, που συνδέονται με αυτό.
Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για την ενίσχυση του ευρώ και τους ευσεβείς πόθους να αναβαθμιστεί η παγκόσμια θέση του ως κορυφαίο αποθεματικό νόμισμα. Πολλοί θεωρούν ότι τροχοπέδη στις προσπάθειες αυτές είναι το δολάριο.
Σημειώνεται ότι το δολάριο είναι το πιο διαδεδομένο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 60% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων και παίζοντας σημαντικό ρόλο στις αγοραπωλησίες commodities όπως το πετρέλαιο και ο χρυσός. Λειτουργεί επίσης ως συνδετικός κρίκος για νομίσματα όπως το δολάριο του Χονγκ Κονγκ και το σαουδαραβικό ριάλ. Στη δεύτερη θέση, πολύ πίσω από το δολάριο, βρίσκεται το ευρώ, το οποίο αποτελεί περίπου το 20% των διεθνών συναλλαγματικών διαθεσίμων.
Ωστόσο, η πραγματική «απειλή» για το ενιαίο νόμισμα δεν είναι δολάριο αυτό καθ’ αυτό: όπως αναφέρουν τρεις αξιωματούχοι της ΕΚΤ στο POLITICO, η άνοδος των stablecoins που συνδέονται με το δολάριο είναι αυτή που απειλεί την προσπάθεια της Ευρώπης να αναβαθμίσει την παγκόσμια θέση του ευρώ και μπορεί τελικά να αποδυναμώσει τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην οικονομία.
Η πρόσφατη εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ αποτέλεσε μια έντονη υπενθύμιση του πόσο η κυριαρχία των ΗΠΑ στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα επηρεάζει την διατλαντική ισορροπία δυνάμεων
Τα σχόλιά τους έρχονται μετά από ένα σεμινάριο για τα stablecoins, τα κρυπτονομίσματα που συνδέονται με την αξία των επίσημων νομισμάτων, το οποίο πραγματοποιήθηκε παράλληλα με την τακτική συνεδρίαση πολιτικής της ΕΚΤ τον περασμένο Ιούλιο.
Ο έλεγχος από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σχετικά με αυτά τα ταχέως αναπτυσσόμενα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία έχει επίσης αυξηθεί, καθώς η αγοραία αξία τους έχει υπερδιπλασιαστεί — από 125 δισεκατομμύρια δολάρια σε περίπου 255 δισεκατομμύρια δολάρια — σε λιγότερο από δύο χρόνια. Σχεδόν το 99% αυτού συνδέεται με το δολάριο ΗΠΑ.
Κυριαρχία μέσω stablecoins
Οι αξιωματούχοι φοβούνται ότι η αυξανόμενη υιοθέτηση των stablecoins θα μπορούσε να εδραιώσει την κυριαρχία του δολαρίου στον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό τομέα και να εξαφανίσει οποιεσδήποτε ελπίδες ότι το ευρώ θα γίνει σοβαρός αντίπαλος του αμερικανικού νομίσματος.
«Αυτή η τάση βλάπτει τις προσπάθειες της Ευρώπης να ενισχύσει τον διεθνή ρόλο του ευρώ και την γεωπολιτική επιρροή που αυτό συνεπάγεται», δήλωσε ένα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο δεν κατονομάστηκε για να μιλήσει ελεύθερα για ένα ευαίσθητο θέμα.
Η πρόσφατη εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ αποτέλεσε μια έντονη υπενθύμιση του πόσο η κυριαρχία των ΗΠΑ στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα επηρεάζει την διατλαντική ισορροπία δυνάμεων. Έχοντας πλήρη επίγνωση ότι η Ευρώπη δεν ανταποκρίνεται στις δυνατότητές της, η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, προέτρεψε προσφάτως, τους ηγέτες της Ευρώπης να εκμεταλλευτούν τη «στιγμή του ευρώ» που δημιουργήθηκε από την αλλαγή στην παγκόσμια τάξη για να ενισχύσουν τον ρόλο του ενιαίου νομίσματος.
Στήριξη από την αμερικανική κυβέρνηση
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει υποστηρίξει την ανάπτυξη σταθερών κρυπτονομισμάτων που συνδέονται με το δολάριο ως τρόπο ενίσχυσης του δολαρίου, ακόμη και όταν τα ανεξέλεγκτα ελλείμματα του προϋπολογισμού, η ασταθής εμπορική πολιτική και οι πολιτικές παρεμβάσεις στη νομισματική πολιτική και την αναφορά οικονομικών δεδομένων υπονομεύουν τη διεθνή εμπιστοσύνη.
Η μεγαλύτερη τρέχουσα δραστηριότητα στα stablecoins επικεντρώνεται στις αναδυόμενες αγορές, γεγονός που ώθησε το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Piero Cipollone, να προειδοποιήσει για «αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις» ως αποτέλεσμα της «ψηφιακής δολαριοποίησης» , ιδίως στις αναδυόμενες αγορές και τις λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες. Ωστόσο, αξιωματούχοι της ΕΚΤ προειδοποιούν ότι εάν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές στραφούν σε ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που υποστηρίζονται από το δολάριο σε μεγάλους αριθμούς, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό κίνδυνο για τον έλεγχο της προσφοράς χρήματος στην ευρωζώνη.
«Σε περίπτωση που τα stablecoins σε δολάρια ΗΠΑ χρησιμοποιηθούν ευρέως στη ζώνη του ευρώ, είτε για πληρωμές, αποταμιεύσεις είτε για διακανονισμούς, ο έλεγχος της ΕΚΤ επί των νομισματικών συνθηκών θα μπορούσε να αποδυναμωθεί», έγραψε σε ανάρτησή του την περασμένη εβδομάδα ο Γιούργκεν Σάαφ, σύμβουλος για το ψηφιακό ευρώ στο τμήμα Υποδομών Αγοράς και Πληρωμών της ΕΚΤ, και πρόσθεσε: «Χωρίς μια στρατηγική απάντηση, η ευρωπαϊκή νομισματική κυριαρχία και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα θα μπορούσαν να διαβρωθούν».
Η καλύτερη άμυνα
Επί χρόνια, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θεωρούν την κυκλοφορία ενός ψηφιακού ευρώ ως την πιο αποτελεσματική απάντηση της Ευρώπης στην απειλή που θέτουν τα ξένα ψηφιακά νομίσματα. Στόχος είναι να παρασχεθεί μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση σε ευρώ, η οποία θα καθιστούσε ασφαλέστερη και ευκολότερη για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις την παραμονή εντός του νομισματικού πλαισίου της ευρωζώνης. Ένα ψηφιακό ευρώ θα προσέφερε τα πλεονεκτήματα των ψηφιακών νομισμάτων χωρίς τον κίνδυνο υποκατάστασης νομισμάτων.
Η Λαγκάρντ έχει διπλασιάσει τις προσπάθειές της για να προχωρήσει το έργο, προτρέποντας τους νομοθέτες να δράσουν γρήγορα. «Ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα ανοίξει το δρόμο για την πιθανή εισαγωγή ενός ψηφιακού ευρώ θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή γρήγορα», δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο, χαρακτηρίζοντάς το «στρατηγική προτεραιότητα» για την αντιμετώπιση των κινδύνων που θέτουν τα σταθερά κρυπτονομίσματα.
Σύμφωνα με ένα μέλος, το Διοικητικό Συμβούλιο παραμένει επιφυλακτικό απέναντι στα σταθερά κρυπτονομίσματα, απηχώντας τις ανησυχίες που εξέφρασε η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών ότι δεν πληρούν τα πρότυπα του «υγιούς χρήματος» και πάσχουν από ανεπαρκή ρύθμιση.
Ένας άλλος συνάδελφός του, ωστόσο, αναγνώρισε στο POLITICO ότι μπορεί να υπάρχει περιορισμένος ρόλος για τα σταθερά κρυπτονομίσματα που συνδέονται με το ευρώ, τα οποία χρησιμεύουν ως γέφυρα μεταξύ των δύο συστημάτων μέχρι την κυκλοφορία του ψηφιακού ευρώ, κάτι που θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετά χρόνια.
Ομοίως, ο Σάαφ σημείωσε ότι «θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν θεμιτές ανάγκες της αγοράς» και «θα μπορούσαν επίσης να ενισχύσουν τον διεθνή ρόλο του ευρώ».
Το χάσμα στους οικονομολόγους
Υπάρχει ένα ευρύ χάσμα μεταξύ πολιτικά αριστερών και δεξιών οικονομολόγων, με τους δεύτερους γενικά να είναι πιο ανοιχτοί στην υποστήριξη μιας τεχνολογίας που έχει σε μεγάλο βαθμό αναπτυχθεί από τον ιδιωτικό τομέα.
Οι οικονομολόγοι Jens van ‘t Klooster, Edoardo Martino και Eric Monnet είναι πεπεισμένοι ότι η μίμηση του αμερικανικού μοντέλου stablecoin θα ήταν ένα στρατηγικό λάθος. «Αυτό δεν είναι ούτε ρεαλιστικό, δεδομένου του πλεονεκτήματος του δολαρίου ως προς την κυριαρχία, ούτε η ευρωοποίηση τρίτων χωρών μέσω επικίνδυνων stablecoins καθαυτή είναι καλή για την ΕΕ», έγραψαν σε πρόσφατη εργασία για το Κέντρο Έρευνας Οικονομικής Πολιτικής.
Αντ’ αυτού, προέτρεψαν τις Βρυξέλλες να επικεντρωθούν στην τοποθέτηση του ευρώ ως ενός παγκοσμίως αξιόπιστου, ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου — υποστηριζόμενου από υγιείς θεσμούς και κανονισμούς.
«Η ΕΕ θα πρέπει να επιμείνει στην προώθηση της διεθνοποίησης του ευρώ ως ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου που μπορεί να διακρατείται χωρίς περιορισμούς», υποστήριξαν. Οι τρίτες χώρες μπορούν στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν το ευρώ για να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο σταθερής δολαριοποίησης που βασίζεται σε coins, αυξάνοντας τη μακροπρόθεσμη ζήτηση για το ενιαίο νόμισμα.
Τι θα συμβεί σε ένα κόσμο χωρίς τον «βασιλιά»;
Το πλήγμα που έχει δεχθεί το δολάριο από την πολιτική του Αμερικανού προέδρου είναι από τα κυρίαρχα ζητήματα στους κύκλους των οικονομολόγων και των αγορών, με διεθνείς επενδυτές να παίρνουν αποστάσεις από το νόμισμα που λειτουργούσε ως η άγκυρα της παγκόσμιας οικονομίας.
Ο οικονομολόγος Kenneth Rogoff εκτιμά ότι το δολάριο θα συνεχίσει να βρίσκεται μεν στην κορυφή αλλά με λιγότερη εξουσία από ότι πριν. «Ο υπόλοιπος κόσμος θα αναδιατάξει το εμπόριο, θα αναδιατάξει τη χρηματοδότηση και θα προσπαθήσει να εξαρτάται λιγότερο από το δολάριο» υπογραμμίζει.
O οικονομολόγος εκτιμά ότι το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα βρίσκεται σε κομβικό σημείο, το σημαντικότερο μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τον κανόνα χρυσού επί προεδρίας Νίξον.
Στο ορατό μέλλον, το δολάριο είναι πιθανό να χάσει μερίδιο αγοράς, κυρίως από το κινεζικό ρενμίνμπι αλλά και από το ευρώ, ενώ η κρυπτογράφηση παίρνει ήδη μερίδιο αγοράς από το δολάριο στην παραοικονομία. Η διαδικασία εξελίσσεται μια δεκαετία πριν από τον Τραμπ, καθώς το ρενμίνμπι γινόταν πιο ευέλικτο έναντι του δολαρίου και η Κίνα εργαζόταν για την ανάπτυξη εναλλακτικών συστημάτων διακανονισμού. Ο Τραμπ είναι ο επιταχυντής των εξελίξεων.
Ένας πολυπολικός κόσμος
Οι τριβές στο σύστημα του δολαρίου έχουν επιπτώσεις σε ολόκληρο το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα. Ο Rogoff προβλέπει ότι στον πιθανό επερχόμενο τριπολικό κόσμο, το δολάριο θα εξακολουθεί να είναι στην κορυφή, αλλά θα κατέβει μερικές βαθμίδες, μειώνοντας τα υπέρογκα προνόμια του, αυξάνοντας τα επιτόκια του δολαρίου, κάνοντας τις κυρώσεις πολύ λιγότερο αποτελεσματικές. Υπογραμμίζει ότι αν υπάρξει κρίση χρέους στις ΗΠΑ, ένα σενάριο που ακούγεται στους κύκλους των κεντρικών τραπεζιτών, η οποία θα εκφραστεί είτε με έκρηξη πληθωρισμού είτε οικονομική καταστολή ή και με τα δύο, τότε αυτό θα οδηγήσει σε μια περίοδο πολύ μεγαλύτερης μεταβλητότητας στα επιτόκια και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και ενδεχομένως σε οικονομικές κρίσεις.
Το χρήμα ως μέσο ανταλλαγής
Θα αναδυόταν ένα νέο διεθνές νομισματικό σύστημα, ένα σύστημα στο οποίο οι διασυνοριακές αλληλεπιδράσεις καθοδηγούνται κυρίως από το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών και όπου το διεθνές χρήμα ορίζεται από το ρόλο του ως μέσο ανταλλαγής και όχι ως μέσο αποθήκευσης αξίας.
Αυτό θα έμοιαζε με το σύστημα που επικράτησε τις δεκαετίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ωστόσο, ο κόσμος δεν θα επέστρεφε ακριβώς σε αυτή την προηγούμενη διαμόρφωση. Το χρήμα χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο σε ψηφιακή μορφή. Η τεχνολογία θα αλληλεπιδρούσε με τη γεωπολιτική για να σχεδιάσει τον διεθνή νομισματικό χάρτη. Σε αυτό το περιβάλλον, οι χώρες θα αντλούν νομισματική επιρροή όχι από την ικανότητά τους να εκδίδουν ασφαλή περιουσιακά στοιχεία, αλλά από την ικανότητά τους να δημιουργούν, να κυβερνούν και να επεκτείνουν ψηφιακά δίκτυα που βασίζονται σε νέες μορφές χρήματος, όπως τα stablecoins. Μπορεί να δούμε την άνοδο των «ψηφιακών νομισματικών περιοχών» … που θα είναι δομημένες με βάση την τεχνολογική διασύνδεση και όχι με βάση ένα κοινό μέσο αποθήκευσης αξίας.
πηγή: ΟΤ
Ακολουθήστε το 
