«Ρεκόρ αιτήσεων για συνταξιοδότηση», «Όπου φύγει-φύγει από την εργασία», «Μαζικό κύμα αποχωρήσεων… (υγειονομικών, εκπαιδευτικών κ.λπ.).
Πρόκειται για τίτλους ρεπορτάζ που επαναλαμβάνονται περιοδικά – κάθε φορά με νέα στοιχεία – εδώ και τουλάχιστον τέσσερα χρόνια.
Τόσο είναι περίπου και το διάστημα από τότε που οι αιτήσεις για συνταξιοδότηση έπιασαν «ταβάνι», ξεπερνώντας το ψυχολογικό όριο των 200.000. Το διάστημα 2020-21, εν μέσω της πανδημίας, οι νέες αιτήσεις για συνταξιοδότηση εκτινάχθηκαν στις 212.151, έναντι 175.704 ένα χρόνο πριν. Πρόκειται για αύξηση σχεδόν 21%, ενώ ανοδικά κινούνταν και τα αμέσως προηγούμενα χρόνια (από το 2017, έτος ιδρύσεως του ΕΦΚΑ), αν και με ηπιότερους ρυθμούς.
Αυξήθηκαν το 2024 οι αιτήσεις για συνταξιοδότηση
Το 2024, όπως επισήμανε πρόσφατο άρθρο του in.gr, οι αιτήσεις για συνταξιοδότηση ανήλθαν στις 197.228 – αυξημένες κατά 6.860 σε σχέση με πέρυσι. Ο αριθμός είναι εξαιρετικά υψηλός, φλερτάροντας με τα έτη-ρεκόρ το ρεκόρ του 2021, και του 2022 (211.133 αιτήσεις για συνταξιοδότηση).
Η μαζική φυγή των εργαζομένων προς τη σύνταξη δοκιμάζει τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, που πρέπει να «φορτσάρουν» για ανταπεξέλθουν. Προς το παρόν φαίνεται ότι τα καταφέρνουν. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του συστήματος «Άτλας», πέρυσι ελέγχθηκαν συνολικά 226.760 αιτήσεις για χορήγηση κύριας σύνταξης, ανεξάρτητα από το έτος υποβολής τους. Από αυτές, οι 188.100 εγκρίθηκαν.
Το «στοκ» των εκκρεμών αιτήσεων για συνταξιοδότηση, που καθυστερούν πάνω από τρεις μήνες ως και δύο χρόνια και έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, έχει μειωθεί εντυπωσιακά την τελευταία πενταετία. Από περισσότερες από 125.000, έχουν υποχωρήσει περίπου στις 15.000.
Πόσοι είναι σε «εκκρεμότητα»
Εκτός από τις αιτήσεις για συνταξιοδότηση που απορρίφθηκαν το 2024 (15.679 ή 6,91% του συνόλου), σε εκκρεμότητα είναι σχεδόν 23.000 αιτήσεις, για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί απόφαση και πρέπει να προσκομιστούν επιπλέον δικαιολογητικά.
Το Δεκέμβριο του 2024 οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ επεξεργάστηκαν σχεδόν 16.000 αιτήματα για κύρια σύνταξη, περίπου 3.000 λιγότερα από ό,τι πέρυσι. Όπως συμβαίνει και σε επίπεδο έτους, έτσι και σε μηνιαίο επίπεδο ρεκόρ κατέγραψαν ο Δεκέμβριος του 2021 και 2022, όπου ο ΕΦΚΑ ολοκλήρωσε την εξέταση περισσότερων από 22.000 και 20.000 αιτήσεων αντίστοιχα.
Από τα «υπόλοιπα» του 2024, έχουν μεταφερθεί στο 2025 32.855 αιτήσεις για χορήγηση κύριας σύνταξης. Πλάι στις 15.000 ληξιπρόθεσμες, προστίθενται και και 17.855 μη ληξιπρόθεσμες, για τις οποίες δεν έχει περάσει το όριο των τριών μηνών από την κατάθεσή τους.
Η φυγή των baby boomers
Όπως αποτυπώνεται στους πίνακες του «Άτλας», το άλμα στις αιτήσεις συνταξιοδότησης παρατηρείται κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την πανδημία. Η αύξηση των ορίων ηλικίας για σύνταξη – ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής, μολονότι δεν πρόκειται να ξεκινήσει πριν το 2027, λειτούργησε και ψυχολογικά ως κίνητρο φυγής για δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους.. Εξάλλου το ρεκόρ των αιτήσεων του 2021-22 οφείλεται και στο γεγονός ότι από το 2023 και μετά καταργήθηκαν οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
Εκτός από τους δικαιολογημένους φόβους για επιδείνωση των συνθηκών συνταξιοδότησης στο άμεσο μέλλον, και το «δωράκι» της κατάργησης της «ποινής» για τους εργαζόμενους-συνταξιούχους, οι αιτήσεις αυξανονται και λόγω αντικειμενικών συνθηκών.
Η γενιά των baby-boomers, εκείνη που πρόλαβε να ζήσει καλύτερα από τους γονείς της, αλλά είδε τα δικά της παιδιά να ζουν χειρότερα και να ξενιτεύονται, πλησιάζει ή έχει βγει ήδη στην σύνταξη.
Δεν πρόκειται μόνο για ελληνικό, αλλά για πανευρωπαϊκό φαινόμενο. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου CEDEFOP, για την ανάπτυξη της επαγγελματικής κατάρτισης, η ανάγκη αναπλήρωσης εργαζομένων που συνταξιοδοτούνται, αναμένεται να αυξήσει τη ζήτηση σε μια σειρά επαγγέλματα.
Ποια επαγγέλματα θα έχουν τις περισσότερες αποχωρήσεις
Ειδικά για την Ελλάδα, τα μοντέλα προβλέψων του CEDEFOP εκτιμούν ότι το διάστημα 2022-2035 ο κλάδος με τον υψηλότερο αριθμό αποχωρήσεων θα είναι οι υπηρεσίες και οι πωλήσεις. Θα χρειαστεί να αντικατασταθούν λόγω συνταξιοδότησης σχεδόν 700.000 εργαζόμενοι. Επίσης θα είναι ο μόνος κλάδος που θα δημιουργηθούν μαζικά νέες θέσεις εργασίας (157.400), αφού στους υπόλοιπους θα έχουμε αναιμική ανάπτυξη ή και μείωση.
Ακολουθεί ο κλάδος των επαγγελματιών (επιστήμη, τεχνολογία, ελεύθερα επαγγέλματα κ.λπ), στους οποίους ανήκουν και οι εκπαιδευτικοί και οι επαγγελματίες υγείας. Πάνω από 540.000 εργαζόμενοι θα συνταξιοδοτηθούν, δημιουργώντας κενά σε τομείς ήδη υποστελεχωμένους, όπως η υγεία και η εκπαίδευση.
Ακολουθεί ο πρωτογενής τομέας, που ήδη μαραζώνει. Πάνω από 330.000 θέσεις εργασίας θα μείνουν κενές λόγω συνταξιοδότησης. Από αυτές σχεδόν ο μισές δεν πρόκειται να αναπληρωθούν ποτέ, οδηγώντας σε απώλεια σχεδόν 150.000 θέσεων εργασίας.
Υπαλληλικά επαγγέλματα και τεχνίτες θα δουν επίσης μαζικές αποχωρήσεις την επόμενη δεκαετία, καθώς αθροιστικά περίπου μισό εκατομμύριο εργαζόμενοι θα οδηγηθούν στη σύνταξη. Ειδικά για τους τεχνίτες – π.χ. υποδηματοποιοί, ξυλουργοί, μηχανουργοί – κάποιοι θα πάρουν τα μυστικά της τέχνης τους μαζί τους, αφού δεν πρόκειται να βρεθούν αντικαταστάτες. Ενώ θα αποχωρήσουν σχεδόν 240.000 εργαζόμενοι, οι θέσεις εργασίας θα μειωθούν κατά 65.200 ως το 2035.
Αύξηση της ζήτησης λόγω συνταξιοδοτήσεων θα υπάρχει για τους χειριστές μηχανημάτων και τους βοηθούς-επαγγελματίες, όπου θα αποχωρήσουν περίπου195.000 και 177.000 άτομα αντίστοιχα σε βάθος δεκαετίας.
Τέλος, σχεδόν 215.000 εργάτες χαμηλής ειδίκευσης θα αποχωρήσουν λόγω συνταξιοδότησης, αλλά ελάχιστες θα είναι οι νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν – μόλις 1.900.
Ακολουθήστε το 
