Ύστερα από πολλές πραγματογνωμοσύνες για τη σύγκρουση των Τεμπών και επειδή μάλλον δεν αναφέρθηκαν απ’ όσο γνωρίζω καθόλου στους παράγοντες που καθορίζουν τη σφοδρότητα των συγκρούσεων των οχημάτων, θα ήθελα να καταθέσω μερικές αλήθειες στηριζόμενος στη γνώση μου ύστερα από επί 20χρόνια ενασχόλησης με τις συγκρούσεις και φυσικά ύστερα από τις εξειδικευμένες εκπαιδεύσεις μου.
του Κων/νου Τζέκη
Οι παράγοντες που καθορίζουν τη σφοδρότητα των συγκρούσεων των κάθε είδους οχημάτων (τρένων, αυτοκινήτων) είναι η ταχύτητα, η μάζα των οχημάτων (πρακτικά το βάρος) και ο τύπος των συγκρούσεων.
Στην ταχύτητα το κινούμενο όχημα έχει μια κινητική ενέργεια που δίδεται με τον τύπο της φυσικής Ε=MV2/2, ο οποίος μετατρέπεται στον τύπο Ε=0,004BS2 όπου Ε=κινητική ενέργεια σε χιλιογραμμόμετρα, Β= το βάρος του οχήματος και S=η ταχύτητά του σε χιλιόμετρα την ώρα.
Σε μια σύγκρουση ένα ποσοστό της κινητικής ενέργειας του οχήματος ή και ολόκληρη, απορροφάται σε βλάβες.
Επειδή όμως η κινητική ενέργεια είναι ανάλογη προς το τετράγωνο της ταχύτητας, συμπεραίνεται ότι και η απορροφούμενη σε βλάβες κινητική ενέργεια και επομένως η σφοδρότητα της σύγκρουσης είναι ανάλογος προς το τετράγωνο της ταχύτητας.
Αυτό σημαίνει ότι για σύγκρουση ενός οχήματος με τις ίδιες κατά τα άλλα συνθήκες, αν για μια ταχύτητα αυτού έστω 30 χιλιομέτρων την ώρα, η σφοδρότητα ισοδυναμεί λ.χ. προς 3600 χιλιογραμμόμετρα, τότε για σύγκρουση με ταχύτητα 2,3,4,5 φορές μεγαλύτερη, η σφοδρότητα είναι μεγαλύτερη 4,9,16,25 φορές που ισοδυναμεί δηλαδή αντίστοιχα προς 14.400, 23400, 57,600, 90,000 χιλιογραμμόμετρα.
Η μάζα ή το βάρος περικλείεται στην κινητική ενέργεια και επομένως συμβάλει στη σφοδρότητα των συγκρούσεων, αλλά με απλή αναλογία. Όμως μεταξύ οχημάτων διαφόρων μαζών που συγκρούονται οι επιβάτες του βαρύτερου είναι περισσότερο ασφαλείς. Στα Τέμπη θυμίζω ότι η εμπορική αμαξοστοιχία με δύο μηχανές και έμφορτη είχε σαφώς μεγαλύτερη μάζα.
Ο τύπος της συγκρούσεως, αν όλη η κινητική ενέργεια του οχήματος θα απορροφηθεί σε βλάβες ή ποσοστό μόνο αυτής και ποιο.
Όταν το όχημα σε μια σύγκρουση ακινητοποιείται επί τόπου, τότε όλη η κινητική ενέργεια απορροφάται σε βλάβες. Η σύγκρουση αυτή είναι από απόψεως τύπου σφοδρότατη.
Όμως υπάρχει και μια ακόμη περισσότερο σφοδρή σύγκρουση, η μετωπική κεντρική σύγκρουση, όπως στα Τέμπη. Όμως το ελαφρύτερο όχημα (επιβατική αμαξοστοιχία) δεν χάνει μόνο όλη την κινητική ενέργεια, αλλά αποκτά και την αρνητική ενέργεια της εμπορικής αμαξοστοιχίας, που μεταφράζεται σε μεγαλύτερες βλάβες.
Είπαμε ότι η σφοδρότητα των συγκρούσεων εξαρτάται από την κινητική ενέργεια που έχει το όχημα κατά τη στιγμή της σύγκρουσης, και από τον τύπο της σύγκρουσης. (μετωπική, πλάγια, πλαγιομετωπική κλπ.)
Το απολύτως ορθό είναι ότι η σφοδρότητα των συγκρούσεων είναι ανάλογη προς τη δύναμη (F) που αναπτύσσεται σε κάθε σύγκρουση . Η δύναμη αυτή δίδεται από τον τύπο F=E/D, όπου F είναι η δύναμη που αναπτύσσεται κατά τη σύγκρουση σαν δύναμη πίεσης και που μετριέται σε χιλιογραμμόμετρα. Ε η κινητική ενέργεια που έχει το όχημα τη στιγμή της επαφής του με τα αντίθετο όχημα και D είναι το διάστημα μέσα στο οποίο το όχημα που συγκρούεται ακινητοποιείται.
Επειδή όπως είπαμε η κινητική ενέργεια Ε είναι Ε=MV2/2 η ανωτέρω εξίσωση γίνεται F=MV2/2D.
Η εξίσωση αυτή μας διδάσκει ότι όταν το D γίνεται μηδέν όπως η σύγκρουση των τρένων που ακινητοποιήθηκαν επί τόπου, η δύναμη κρούσης τείνει να φθάσει το άπειρο.
Έτσι εξηγούνται οι τεράστιες βλάβες, ο διαμελισμός των επιβατών και γενικά το βομβαρδισμένο τοπίο.
Παρέθεσα τους μαθηματικούς τύπους όχι να κάνω εξυπνάδες αλλά να καταδείξω τα αποτελέσματα στις συγκρούσεις καθημερινά στους δρόμους.
Ας έχουν υπ’ όψη τους οι «γρήγοροι» της ασφάλτου ή οι μηχανοδηγοί των τρένων, ότι για να επιβιώσει κάποιος επάνω στο όχημα θα πρέπει να μην ξεπερνά ποτέ τα όρια που θέτει η φύση, γιατί διαφορετικά κινδυνεύει να γίνει υπερφυσικός.
Φυσικά με ζώνες ασφαλείας αν και γι’ αυτή την υποχρέωση δεν ακούσαμε τίποτα στη σύγκρουση των Τεμπών.
Ακολουθήστε το 
