- Πόσοι συντοπίτες μας γνωρίζουν ότι έχουν ήδη σχεδιαστεί, πληρωθεί και ωριμάσει μελέτες για ίδρυση σύγχρονου Κέντρο Παλαιοντολογίας συνολικής επιφάνειας 3.000 τ.μ. στο τοπικό διαμέρισμα Μηλιάς, μετά από απόφαση του δημοτικού συμβουλίου στις 20-02-2012;
- Πόσοι γνωρίζουν ότι έχει υπογραφεί την ίδια περίοδο μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στο Α.Π.Θ. και τον Δήμο Γρεβενών με ισχύ 50 έτη (λήγει το έτος 2062) που προβλέπει την λειτουργία και την ανάπτυξη του εν λόγω Κέντρου Παλαιοντολογίας Μηλιάς Γρεβενών;
- Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε απλά και κατανοητά στα παραπάνω ερωτήματα:
1) Υπάρχουν ώριμες μελέτες, έτοιμες προς υλοποίηση, που κόστισαν στον ελληνικό λαό, ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό που ανέρχεται περίπου στις 450.000€.
2) Στόχος των μελετών είναι η δημιουργία ενός Εκπαιδευτικού Κέντρου Παλαιοντολογίας στη Μηλιά Γρεβενών με διπλό ρόλο: αυτόν της επιστημονικής έρευνας και εκπαίδευσης σε θέματα παλαιοντολογίας, αλλά και της έκθεσης.
3) Γι’ αυτόν τον λόγο το κτίριο θα περιλαμβάνει χώρους έρευνας, εργαστήρια συντήρησης, εκθεσιακό χώρο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, βιβλιοθήκη, χώρο εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, ξενώνα φιλοξενίας φοιτητών και επιστημόνων, πωλητήριο, αναψυκτήριο, γραφεία, αποθηκευτικούς χώρους, που θα είναι στη διάθεση γεωλόγων, παλαιοντολόγων, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών, επισκεπτών, φυσιολατρών, κτλ.
4) Θα δίνεται η δυνατότητα διενέργειας έρευνας των επιστημόνων στο πεδίο, οι οποίοι θα εκμεταλλεύονται τις 11 συνολικά ανασκαφικές θέσεις της Μηλιάς, που βρίσκονται περιμετρικά και σε άμεση γειτνίαση με το επιλεγμένο οικόπεδο και τον οικισμό.
5) Μέσω του μνημονίου συνεργασίας εξασφαλίζεται η συνεχής υποστήριξη και παρουσία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης , ειδικά του Τμήματος Γεωλογίας στην περιοχή μας.
6) Το Κέντρο Παλαιοντολογίας Μηλιάς Γρεβενών θα προσφέρει εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις γειτονικές χώρες, οι οποίες στερούνται ανάλογων υποδομών.
Και επειδή κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί γιατί στη Μηλιά και όχι στα Γρεβενά, εξηγούμε:
1) Το Κέντρο Παλαιοντολογίας πρέπει να βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με τις ανασκαφικές θέσεις, έτσι ώστε να παρέχει την απαραίτητη ασφάλεια και αμεσότητα προς τους ερευνητές και φυσιολάτρες.
2) Τα ευρήματα που θα προκύπτουν από νέες ανασκαφές θα μπορούν άμεσα να μεταφερθούν στο Κέντρο Παλαιοντολογίας και τα εργαστήρια του για συντήρηση και μετέπειτα έκθεση, ελαχιστοποιώντας του κινδύνους που πάντα ελλοχεύουν σε μια μεταφορά. Άλλωστε, την ίδια διαδικασία ακολουθούν οι παλαιοντολόγοι όλα αυτά τα 27 χρόνια χρησιμοποιώντας τις υπάρχουσες δομές με τα εργαστήρια τους.
3) Η τοποθεσία που επιλέχθηκε προσφέρει άμεση οπτική επαφή με τις σημαντικότερες ανασκαφικές θέσεις και κατ’ επέκταση με το φυσικό περιβάλλον που ζούσαν τα προϊστορικά ζώα.
4) Η περιοχή της Μηλιάς αποτελεί σημαντικό γεωγραφικό σημείο για την επιστήμη της παλαιοντολογίας, χάρη στα χιλιάδες απολιθώματα προϊστορικών ζώων που έχουν βρεθεί όλα αυτά τα χρόνια και στις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει στο μέλλον.
5) Οι μελέτες που έχουν εκπονηθεί, έχουν σχεδιαστεί για συγκεκριμένο χώρο και οποιαδήποτε σκέψη για προσαρμογή σε διαφορετικό οικόπεδο θα επιφέρει επιπλέον δαπάνες εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, καθώς και πολλαπλά νομικά κωλύματα.
6) Δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να αποκτήσει μια συνολική εμπειρία της Παλαιοντολογίας, επισκεπτόμενος τον εκθεσιακό χώρο των ευρημάτων σε συνδυασμό με τη δημιουργία γεωτουριστικών μονοπατιών προς τις ανασκαφικές θέσεις.
7) Ο οικισμός της Μηλιάς βρίσκεται σε απόσταση 12 γεωγραφικών χιλιομέτρων (15 οδικών) από την πόλη των Γρεβενών, με άμεση πρόσβαση στον κόμβο της Εγνατίας στο ύψος του Ταξιάρχη. Επίσης, ο οικισμός διαθέτει σύγχρονο πολεοδομικό σχέδιο που εκπονήθηκε πριν τη μετεγκατάστασή του στην τωρινή θέση, διαθέτοντας έτσι άφθονους χώρους στάθμευσης και στάσης προς τους επισκέπτες.
8) Λόγω της παγκόσμιας εμβέλειας των εκθεμάτων (διοργανώθηκε Παγκόσμιο Συνέδριο το 2014, απονομή Ρεκόρ Γκίνες, κ.ά.), η οποιαδήποτε κουβέντα για απόρριψη των υπαρχουσών μελετών και μεταφορά του μουσείου σε διαφορετική τοποθεσία, μοιραία θα κεντρίσει το ενδιαφέρον και σε περισσότερους Δήμους, Περιφέρειες με την πρόφαση της παραπάνω επισκεψιμότητας και προβολής που ακούμε σαν επιχείρημα από τον Δήμο Γρεβενών. Εξάλλου, ο Δήμος Γρεβενών δεν έχει τα ερευνητικά-επιστημονικά και ιδιοκτησιακά δικαιώματα των απολιθωμάτων για να καταφέρει να αποτρέψει τον παραπάνω ισχυρισμό.
Σχετικά με το επιλεγμένο οικόπεδο:
1) Προβλέπεται να κατασκευαστεί σε χώρο του δημοτικού διαμερίσματος Μηλιάς Γρεβενών, σε απόσταση λίγων μέτρων από τους χώρους διεξαγωγής των ανασκαφών. Επίσης, βρίσκεται πάνω στον επαρχιακό δρόμο Γρεβενών-Νεάπολης και σε άμεση πρόσβαση στην Εγνατία Οδό και στην Παλαιά Εθνική Οδό.
2) Λόγω της περίοπτης θέσης του και του κεκλιμένου ανάγλυφου του, διαθέτει οπτική επαφή με 3 από τις 11 ανασκαφικές θέσεις και μεγάλη εγγύτητα με άλλες 5 από αυτές. Επίσης, προσφέρει απεριόριστη θέα προς ολόκληρο το νοτιοδυτικό κομμάτι του Νομού Γρεβενών, με οπτικές φυγές προς την οροσειρά της Πίνδου, τον Όρλιακα και την Βασιλίτσα, παρουσιάζοντας πλούσιο γεωμορφολογικό ενδιαφέρον (ακολουθούν φωτογραφίες).
3) Όπως ήδη αναφέρθηκε, η άμεση γειτνίαση του οικοπέδου με τις ανασκαφικές θέσεις, εξασφαλίζει την ασφαλή μεταφορά και συντήρηση των νέων ευρημάτων κατά την διάρκεια των μελλοντικών ανασκαφών. Να σημειώσουμε πως λόγω της ηλικίας των ευρημάτων, καθώς και της σύστασης τους ο οποιοσδήποτε λάθος χειρισμός μπορεί να μετατρέψει τα απολιθώματα σε κόκκους ρυζιού.
4) Θα προσφέρει μια συνολική εμπειρία στον επισκέπτη σχετικά με την επιστήμη της παλαιοντολογίας, με την αξιοποίηση του εκθεσιακού χώρου και των ανασκαφικών θέσεων.
Φυσικά τα ποσά που δαπανήθηκαν από κονδύλια του ελληνικού λαού δεν περιορίζονται μονάχα στις μελέτες για το Κέντρο Παλαιοντολογίας Μηλιάς Γρεβενών που ήδη αναφέρθηκαν.
Στην εξίσωση οφείλουμε να προσθέσουμε ποσό που ξεπερνάει τις 400.000€ για την ανακαίνιση του υπάρχοντος Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Μηλιάς, που αποτελεί πλέον ένα στολίδι για το Νομό Γρεβενών, το οποίο επισκέφθηκαν πάνω από 7.000 τουρίστες μόνο το έτος 2023, χωρίς την ύπαρξη ουσιαστικής διαφήμισης (σημειώνεται πως το Μουσείο λειτουργεί καθημερινά υπό τη διαχείριση του Δήμου Γρεβενών). Ακόμη, με την εκπόνηση του Ανοικτού Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του υπάρχοντος Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Μηλιάς, το συνολικό ποσό μελετών και έργων για το σκοπό αυτό πρόκειται να ξεπεράσει το 1.000.000€. Όλα αυτά κινδυνεύουν να πεταχτούν στον κάλαθο των αχρήστων με μια ενδεχόμενη μεταφορά.
– Επίσης, ο κόμβος της Εγνατίας στο ύψος του Ταξιάρχη διεκδικήθηκε και κατασκευάστηκε για να εξυπηρετήσει το υπάρχον μουσείο, αλλά κυρίως με την προοπτική της κατασκευής του Κέντρου Παλαιοντολογίας Μηλιάς, δίνοντας έτσι ανάσα πνοής και πολλαπλές προοπτικές ανάπτυξης στη Δημοτική Ενότητα Ηρακλεωτών.
– Σχετικά με την πρόθεση της Δημοτικής Αρχής για μεταφορά του μουσείου, προκύπτουν οι εξής προβληματισμοί:
1) Όλα αυτά τα ποσά που δαπανήθηκαν από τον ελληνικό λαό θα πεταχτούν στα σκουπίδια;
2) Αν ναι, θα δαπανηθούν εκ νέου νέα χρήματα απλά και μόνο για να μεταφερθούν τα ευρήματα 12 χιλιόμετρα μακριά και απ’ ότι προέκυψε από πρόσφατες συναντήσεις, εκτός της πόλης των Γρεβενών καταρρίπτοντας τα αρχικά επιχειρήματα της Δημοτικής Αρχής για τόνωση των μαγαζιών και περιήγηση των τουριστών εντός της πόλης;
3) Κατ’ επέκταση πόσες φορές θα αλλάξει και θα αναπροσαρμόσει τα επιχειρήματα του ο Δήμαρχος προκειμένου να εκπληρώσει τον προσωπικό του εγωισμό για το θέμα του μουσείου, την ίδια στιγμή που βασικές ανάγκες της καθημερινότητας όπως είναι το κόψιμο των χόρτων και η καθαριότητα δεν έχουν επιλυθεί;
4) Γιατί η νέα Δημοτική Αρχή να μην προχωρήσει σε κάποια υποστηρικτική δομή του υπάρχοντος μουσείου εντός της πόλης, υποχρεώνοντας τον επισκέπτη να εξερευνήσει όλη τη γεωγραφική έκταση του Νομού Γρεβενών;
5) Ο Δήμος Γρεβενών είναι διατεθειμένος να ρισκάρει με μια ενδεχόμενη μεταφορά να «ανοίξει την όρεξη» σε όμορους (ή μη) Δήμους και Περιφέρειες που ενδεχομένως να επιθυμούν να αποκτήσουν και εκείνοι τα απολιθώματα σε δικά τους μουσεία, ειδικά από την στιγμή που αυτά δεν ανήκουν ούτε στον ίδιο;
6) Δήμος Γρεβενών είναι μόνο η πόλη και όχι όλα τα χωριά που την περιβάλλουν;
7) Είμαστε λάτρεις της συγκέντρωσης και κατ’ επέκταση της ερήμωσης των χωριών ή της αποκέντρωσης;
– Διερωτόμαστε λοιπόν σαν φορείς και κάτοικοι του Δημοτικού διαμερίσματος Μηλιάς Γρεβενών, αλλά κυρίως ως πολίτες του Δήμου Γρεβενών, τι θα απογίνουν όλα αυτά τα ποσά που δαπανήθηκαν για τις μελέτες και τα μέχρι στιγμής έργα και κυρίως, τι θα απογίνει το ήδη σχεδιασμένο Κέντρο Παλαιοντολογίας Μηλιάς Γρεβενών;΄
– Τοπικοί φορείς και κάτοικοι του Δημοτικού διαμερίσματος Μηλιάς Γρεβενών –
Νίκος Δόγκαλης
Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ.
Ακολουθήστε το 
