Η αγωγή και παιδεία των νέων ανθρώπων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί λεπτούς χειρισμούς και μεγάλη επιδεξιότητα εκ μέρους όλων των φορέων της (γονείς, εκπαιδευτικοί, κοινωνικό περιβάλλον κτλ).
του Παναγιώτη Ζ. Παπαδόπουλου πρώην γυμνασιάρχη
Βασικά όμως απαιτείται γνώση των αρχών και κανόνων της Παιδαγωγικής επιστήμης και της ψυχολογίας του παιδιού και του εφήβου. Η ίδρυση τα τελευταία χρόνια από το Ελληνικό κράτος σχολών γονέων και οικογενειακού προγραμματισμού θα συμβάλλει τα μέγιστα στην ενημέρωση και την επιμόρφωση των γονέων σε θέματα που αφορούν στη σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους.
Η στάση και συμπεριφορά των γονέων απέναντι στα παιδιά τους, που είναι σύμφωνη με τους κανόνες της επιστήμης της αγωγής και της ψυχολογίας του παιδιού και του εφήβου, έχει θετικό παιδαγωγικό χαρακτήρα και είναι ωφέλιμη. Αντίθετα, η στάση και συμπεριφορά, που δεν συνάδει με τους κανόνες των εν λόγω επιστημών, χαρακτηρίζεται αντιπαιδαγωγική και οδηγεί στη στρέβλωση και τη νόθευση της παιδείας των νέων. Ενίοτε, τα όρια ανάμεσα στην παιδαγωγία και την αντιπαιδαγωγία δεν είναι σαφή και ευδιάκριτα αλλά ασαφή και δυσδιάκριτα.
Εκεί όπου οι γονείς κάποτε, καλοπροαίρετα, πιστεύουν ότι με τη δράση και τη συμπεριφορά τους βοηθούν τα παιδιά τους προς τη σωστή κατεύθυνση της διαπαιδαγώγησης κάμνουν σφάλματα, τα οποία οφείλονται σε άγνοια ή σε κακή εκτίμηση των πραγμάτων, με αποτέλεσμα να οδηγούν σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα απ’ αυτά που επιδιώκουν. Έχοντας π.χ. την πρόθεση και την επιθυμία να διαμορφώσουν τα παιδιά τους υπάκουα και πειθαρχημένα εφαρμόζουν, ενίοτε, μεθόδους σκληρές και καταπιεστικές, πράγμα που τα καθιστά άβουλα και εξαρτημένα όντα, με φρόνημα δουλικό, χωρίς καμία δημιουργική πρωτοβουλία και αυτενέργεια.
Αυτή είναι μια τακτική, που αντιβαίνει στην ελευθερία της σκέψεως και της δράσεως, της ανεξαρτησίας και αυτονομίας του ανθρώπου. Η επιβολή, κάποτε και με πειθαναγκασμό, απόψεων, ιδεών και αντιλήψεων (θρησκευτικών, πολιτικών, φιλοσοφικών, κοινωνικών κ.λ.π.) εκ μέρους των γονέων προς τα παιδιά τους είναι στάση αντιπαιδαγωγική και απαράδεκτη, δεδομένου ότι δεν τα επιτρέπει ελεύθερα και ανεπηρέαστα να διαμορφώσουν τα δικά τους πιστεύω επί παντός επιστητού.
Οι συμβουλές και νουθεσίες των γονέων προς τα παιδιά τους είναι και θεμιτές και επιβεβλημένες, σε βαθμό όμως που να μην αναιρούν την ελευθερία και ανεξαρτησία τους, αλλά να αποτελούν φωτεινό οδηγό και πυξίδα για την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους. Ο «ξυλοδαρμός» που παλαιότερα χρησιμοποιείτο σαν μέσο σωφρονισμού από τους γονείς και τους δασκάλους στο σχολείο σήμερα θεωρείται άκρως αντιπαιδαγωγική και απαράδεκτη πράξη, για δύο λόγους: Πρώτον μεν γιατί επιφέρει σωματικές κακώσεις και δημιουργεί ψυχικά τραύματα στα παιδιά και δεύτερο γιατί προσβάλλει βάναυσα την προσωπικότητά τους.
Οι συνεχείς έριδες, οι διαπληκτισμοί και προπηλακισμοί μεταξύ των γονέων, μέσα και έξω απ’ το σπίτι, πλημμυρίζουν την ψυχή του παιδιού με έντονα βιώματα φόβου και τρόμου, τα οποία απωθούνται στο βάθος του υποσυνειδήτου και προκαλούν τεράστια βλάβη στην ψυχοσωματική τους υγεία. Οι αφύσικες σπασμωδικές κινήσεις και αντιδράσεις ορισμένων ανθρώπων φανερώνουν ότι στο βάθος της ψυχής τους φωλιάζουν δυσάρεστα βιώματα και τραυματικές εμπειρίες από την πρώιμη κυρίως ηλικία τους. Η θεραπεία τους είναι έργο της ψυχανάλυσης.
Τα παιδιά πρέπει να ζουν και να μεγαλώνουν μέσα σ’ ένα ήρεμο και ζεστό οικογενειακό περιβάλλον, όπου θα βασιλεύει η θαλπωρή, η τρυφερότητα και η αγάπη. Οι γονείς οφείλουν να προσέχουν πάρα πολύ σε όσα λέγουν και πράττουν, δεδομένου ότι αυτά έχουν την τάση να μιμούνται και να αντιγράφουν όσα βλέπουν και ακούν. Η συγκρότηση της προσωπικότητας του παιδιού και του νέου ανθρώπου με ηθικές και πνευματικές αξίες και αρχές δημιουργούν γύρω του μια ασπίδα προστασίας από ανεπιθύμητες προκλήσεις και συμπεριφορές εκ μέρους του κοινωνικού περιβάλλοντος και τα προφυλάσσει από παγίδες , που οδηγούν στον όλεθρο και την καταστροφή.
Ακολουθήστε το 
