Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι ο ερχομός στον κόσμο νέων ανθρωπίνων υπάρξεων, των παιδιών, δημιουργεί ψυχική ευφορία, χαρά και αγαλλίαση στους γεννήτορές τους. Εξ ίσου όμως είναι τεράστια και η ευθύνη και το χρέος των γονέων να μεγαλώσουν και να αναθρέψουν σωστά τα τέκνα τους. Είναι κάτι που συνεπάγεται θυσία και ολοκληρωτική προσφορά ταυ εαυτού τους χάριν των παιδιών τους.
Τα παιδιά από πολύ νωρίς αντιλαμβάνονται και επικοινωνούν με το γύρω τους κόσμο ξέρουν να ξεχωρίζουν τα πρόσωπα της οικογένειας (πατέρας, μητέρα, αδέλφια, παππούς, γιαγιά κ.λπ.). Από την πρώιμη ηλικία τα παιδιά υποβάλλουν στους γονείς τους ερωτήσεις για διάφορα πράγματα, όσον αφορά την ονομασία τους, την προέλευσή τους, τον τρόπο που λειτουργούν κ.α. και ζητούν τις ανάλογες απαντήσεις. Οι ερωτήσεις αυτές είναι δείγμα της επιθυμίας και της περιέργειας του ανθρώπου – παιδιόθεν και μέχρι τα γηρατειά του – να θέλει να μαθαίνει («φύσει του ειδέναι ορέγεται», κατά τον Αριστοτέλη) γενικά, προκειμένου να πλουτίσει τις γνώσεις του. Με τον τρόπο αυτό ο άγραφος χάρτης της παιδικής σκέψης και τον νου τα γεμίζει, χρόνο με το χρόνο, με γνώσεις και εμπειρίες επί παντός του επιστητού.
Τα παιδιά πρέπει να ζουν και να μεγαλώνουν μέσα σ’ ένα ήρεμο και ζεστό οικογενειακό περιβάλλον, όπου Θα βασιλεύει η θαλπωρή, η τρυφερότητα και η αγάπη. Οι συνεχείς έριδες, οι διαπληκτισμοί και οι προπηλακισμοί μεταξύ των γονέων πλημμυρίζουν την ψυχή ταυ παιδιού, ενίοτε, με έντονα βιώματα τρόμου και φόβου, τα οποία απωθούνται στα βάθος του υποσυνείδητου και προκαλούν τεράστια βλάβη στην ψυχοσωματική του υγεία.
Οι αφύσικες σπασμωδικές κινήσεις και αντιδράσεις ορισμένων ανθρώπων φανερώνουν ότι στο βάθος της ψυχής του φωλιάζουν δυσάρεστα βιώματα και τραυματικές εμπειρίες από την παιδική τους ηλικία. Η θεραπεία τους είναι έργο της ψυχανάλυσης.
Εκεί όπου οφείλουν ιδιαίτερα οι γονείς να επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους και την προσοχή τους είναι να δώσουν στα παιδιά τους σωστή αγωγή και παιδεία, δεδομένου ότι τίποτε δεν υπάρχει σπουδαιότερο και πολυτιμότερο αγαθό για τον άνθρωπο από την παιδεία, την αρετή και την πνευματική καλλιέργεια: ούτε ο πλούτος, ούτε η δόξα, ούτε τα αξιώματα, ούτε η σωματική ρώμη, ούτε η καταγωγή, ούτε τα νιάτα κ.ο.κ. Αυτά είναι πράγματα εφήμερα και παροδικά, έρχονται και παρέρχονται. «Μόνο η αρετή και η μόρφωση είναι θειικά και αθάνατα», κατά το μεγάλο φιλόσοφο και παιδαγωγό Πλούταρχο.
Με τη μόρφωση και την παιδεία μαθαίνει ο άνθρωπος να ξεχωρίζει ποιο είναι το ωραίο και ποιο το άσχημο, ποιο το δίκαιο και ποιο το άδικο, τι να προτιμούμε γενικά και τι να αποφεύγουμε, πως να συμπεριφερόμαστε στο Θεό, πώς στους γονείς, πώς στους μεγαλύτερους, πώς στους νόμους του Κράτους, πώς στους διπλανούς μας, πώς στους άρχοντες της πολιτείας, στους φίλους, στις γυναίκες, τα παιδιά. ‘Ότι δηλαδή είναι ανάγκη να λατρεύουμε το Θεό και να τιμούμε τους γονείς να σεβόμαστε τους μεγαλύτερους και να πειθαρχούμε στους νόμους, να υπακούμε στους άρχοντες και να αγαπούμε τους φίλους, να είμαστε συνετοί με τις γυναίκες και στοργικοί με τα παιδιά, να είμαστε ειλικρινείς και φιλαλήθεις, χωρίς υποκρισία και φαρισαϊσμό.
Όταν τα παιδιά ατακτούν και παρεκτρέπονται από τους σωστούς κανόνες συμπεριφοράς οι γονείς οφείλουν να τα επαναφέρουν στην τάξη με συμβουλές και νουθεσίες και μόνο με την πειθώ. Η χρήση βίας και ο υποχρεωτικός καταναγκασμός είναι πράγματα τελείως ανεπίτρεπτα και απαράδεκτα.
Τα παιδιά από μικρή ηλικία έχουν την τάση να μιμούνται και να αντιγράφουν τους μεγαλύτερους σε ό,τι αυτοί λένε και πράττουν. Στο ζήτημα αυτό οι γονείς πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στα λεγόμενα και τα πραττόμενά τους. Αυτό θα έχει θετικά αποτελέσματα μόνον όταν οι ίδιοι δίνουν το καλό παράδειγμα για να τους μιμούνται και τα παιδιά τους.
‘Όταν τα παιδιά έχουν καλή επίδοση στα μαθήματά τους οι γονείς οφείλουν αυτή την προσπάθειά τους να την επιδοκιμάζουν και να την επιβραβεύουν με τον προσήκοντα έπαινο και την ανάλογη ηθική αμοιβή.
Το ίδιο ισχύει, όταν τα παιδιά κάμνουν θεάρεστες πράξεις. Αντίθετα, οι κακές πράξεις πρέπει να στιγματίζονται και να αποδοκιμάζονται.
Τα παιδιά πρέπει να εμπνέονται και να καθοδηγούνται στη ζωή τους από τα αληθινά πρότυπα ήθους, ευγένειας, ανθρωπιάς και καλοσύνης, επιστημοσύνης, φιλοπατρίας, πνευματικότητας, καλλιτεχνικής ευαισθησίας κ.ο.κ. και όχι από τα ψεύτικα είδωλα της σύγχρονης εποχής.
Η αγωγή και παιδεία των νέων ανθρώπων είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Χρειάζονται εκ μέρους των φορέων της (γονείς, δάσκαλοι κ.λπ.) λεπτοί χειρισμοί και μεγάλή επιδεξιότητα για να πετύχουν το στόχο τους.
Κύρια όμως απαιτείται γνώση των κανόνων της παιδαγωγικής επιστήμης και της ψυχολογίας του παιδιού και τον εφήβου. Η ίδρυση εσχάτως, σε διάφορα κέντρα της ελληνικής επικράτειας, σχολών γονέων και οικογενειακού προγραμματισμού θα συμβάλλει τα μέγιστα στην επιμόρφωση των γονέων πάνω σε θέματα, που αφορούν την διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους.
Η συγκρότηση της προσωπικότητας του παιδιού και του νέου ανθρώπου με ηθικές και πνευματικές αξίες και αρχές δημιουργούν γύρω τον μια ασπίδα προστασίας από ανεπιθύμητες προκλήσεις και συμπεριφορές εκ μέρους τον ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος.
Είναι απόλυτα βέβαιο ότι, όταν η κοινωνία, μικρή ή μεγάλη, αποτελείται από ανθρώπους με μόρφωση, παιδεία και πνευματική καλλιέργεια, θα προοδεύσει σε όλους τους τομείς. Αντίθετα, η απαιδευσία και η αμάθεια των μελών της θα είναι τροχοπέδη για οτιδήποτε σημαντικό και αξιόλογο έργο, με αποτέλεσμα τον πολιτιστικό μαρασμό, την οικονομική στασιμότητα, την κοινωνική ακαταστασία και αποσύνθεση κ.λπ.
Παναγιώτης Παπαδόπουλος πρώην Γυμνασιάρχης























