Ελεύθεροι Επαγγελματίες: Οι φόροι που θα πληρώσουν το 2024 – Οι εξαιρέσεις, οι εκπτώσεις και οι απαλλαγές

Μικρότερες επιβαρύνσεις για τους ελεύθερους επαγγελματίες, φέρνει το φορολογικό νομοσχέδιο μετά τις αλλαγές στις οποίες προχώρησε το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας που καθιστά πιο «ήπιο» τον νέο τεκμαρτό τρόπο φορολόγησής τoυς.

Η μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% εφαρμόζεται οριζόντια για όλους, περιορίζεται δραστικά η προσαύξηση λόγου τζίρου, ενώ ο κάθε επαγγελματίας μπορεί να αμφισβητήσει το τεκμαρτό εισόδημα με την προϋπόθεση ότι θα δεχτεί φορολογικό έλεγχο. Πάντως ο αριθμός των φορολογουμένων που αμφισβητεί το τεκμήριο διαβίωσης είναι περιορισμένος [ κάτω από 50 σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ] στοιχείο που δείχνει ότι δεν θα είναι πολλοί όσοι  ρισκάρουν  να αποδείξουν ότι τα πραγματικά τους εισοδήματα είναι χαμηλότερα και  να δεχτούν τον έλεγχο της εφορίας.

Έτσι το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται αρχικά από το 2024 κατά 50% για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες ενώ καταργείται εντός δυο ετών. To τέλος επιτηδεύματος, θα διαμορφωθεί από 650 ευρώ, σε 325 ευρώ, για όλους ενώ για κάθε υποκατάστημα των φυσικών προσώπων, το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται στα 300 ευρώ από 600 ευρώ που ισχύει σήμερα. Παράλληλα όσοι επαγγελματίες φορολογηθούν για τα φετινά  εισοδήματα με το τεκμήριο, θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50% προκαταβολή φόρου, υπολογιζόμενη πάνω στη διαφορά τεκμαρτού και δηλωθέντος κέρδους.

Πως θα υπολογίζεται η τεκμαρτή φορολόγηση

Για τον υπολογισμό της φορολογίας θα λαμβάνονται υπόψη :

• Ο εκάστοτε ισχύων κατώτατος μισθός προσαυξημένος κατά 10% για κάθε 3 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την πρώτη εξαετία ή ο ανώτερος ετήσιος μισθός που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει σε υπάλληλό του. Λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο από τα δύο ποσά με ανώτατο όριο σε κάθε περίπτωση τις 30.000 ευρώ.
• το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Συγκεκριμένα, η προσαύξηση ανέρχεται στο 5% επι του ποσού κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του Κ.Α.Δ. Η προσαύξηση λόγω ΚΑΔ δεν ισχύει όταν ο μέσος όρος του ετήσιου κύκλου εργασιών του αντίστοιχου ΚΑΔ δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ ή όταν το πλήθος των επιτηδευματιών που υπάγονται στον συγκεκριμένο ΚΑΔ δεν υπερβαίνει τους 30. Για τον υπολογισμό του μέσου όρου του κύκλου εργασιών δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιτηδευματίες με μηδενικό τζίρο
• Το 10% του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με όριο τις 15.000 ευρώ.
• Το ελάχιστο καθαρό εισόδημα ορίζεται κατ’ ανώτατο όριο σε 50.000 ευρώ και είναι το άθροισμα των τριών συντελεστών που προαναφέρθηκαν. Ορίζεται ότι το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται κατά τα τρία πρώτα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, για το τέταρτο έτος μειώνεται κατά 67% και για το πέμπτο έτος κατά 33%.
• Eπιπλέον, οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα θα έχουν τις ακόλουθες μειώσεις της ελάχιστης αμοιβής: 100% για τα τρία πρώτα χρόνια, 67% για τον 4ο χρόνο και 33% για τον 5ο χρόνο.
• Τυχόν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Για παράδειγμα αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000).
•  Η μεταφορά ζημιών που ήδη προβλέπεται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος συνεχίζει να ισχύει για τα εισοδήματα που προσδιορίζονται λογιστικά ανεξάρτητα από την εφαρμογή του τεκμηρίου.

Πότε είναι «μαχητό» το τεκμήριο

Οι φορολογούμενοι μπορούν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο στις παρακάτω περιπτώσεις:

1. στρατιωτική θητεία,
2. φυλάκιση,
3. νοσηλεία σε νοσοκομείο ή κλινική,
4. αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία,
5. εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,
6. ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους,
7. απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον,
8. άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας που εμποδίζουν την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Ο φορολογούμενος θα πρέπει να υποβάλλει στη φορολογική διοίκηση τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του.

Αμφισβητείς; Ελέγχεσαι

Ο ελεύθερος επαγγελματίας θα μπορεί να αμφισβητήσει το ποσό που προκύπτει από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ζητήσει τη διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές για να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού. O έλεγχος εκτός από τα εισοδήματα θα επεκτείνεται σε δαπάνες για αγορά περιουσιακών στοιχείων, τραπεζικές καταθέσεις, πληρωμές με κάρτες και γενικά καταναλωτικές δαπάνες. Για όσους μετά τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι το πραγματικό εισόδημά τους είναι χαμηλότερο από το τεκμαρτό θα φορολογούνται για το πραγματικό – χαμηλότερο εισόδημα.

Απαλλαγή – μείωση τεκμηρίου

Από την εφαρμογή του τεκμηρίου απαλλάσσονται πλήρως οι αγρότες, όσοι αμείβονται με μπλοκάκι και με έως 3 εργοδότες καθώς και οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.

Επιπλέον, το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% για τους επαγγελματίες:

• α) που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%,
• β) που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους,
• γ) σε γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα,
• δ) σε γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%,
• ε) σε γονείς πολύτεκνων οικογενειών

Mέριμνα για τις εποχικές επιχειρήσεις

Ειδική μέριμνα θα υπάρξει για εκείνες τις επιχειρηματικές δραστηριότητες[εποχικές] όπου μπαίνουν χρονικοί περιορισμοί λειτουργίας εντός του φορολογικού έτους. Σε αυτές τις περιπτώσεις  το τεκμαρτό εισόδημα θα υπολογίζεται με δωδεκατημόρια ανάλογα με τον πραγματικό χρόνο άσκησης της επιχειρηματικής ή επαγγελματικής δραστηριότητας

«Μπλόκο» σε ΙΚΕ

Για την αντιμετώπιση καταχρηστικών ενεργειών, για μια 4ετία μετά την ψήφιση του νόμου, ορίζεται ότι φορολογούμενος που διακόπτει το ελεύθερο επάγγελμα και συμμετέχει ως μοναδικός μέτοχος ή εταίρος σε μονοπρόσωπη εταιρεία που ασκεί την ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα, μπορεί να φορολογείται με το τεκμήριο αν από τη σύγκριση των φόρων στις δυο περιπτώσεις προκύπτει μικρότερη φορολογική επιβάρυνση.