Οι όρκες είναι ευρέως γνωστές ως φάλαινες δολοφόνοι, ωστόσο στην πραγματικότητα ανήκουν στην οικογένεια των δελφινιών που δεν είναι επιθετικά προς τον άνθρωπο.
Το ριψοκίνδυνο παιχνίδι
Από το 2020, ωστόσο, η παράξενη αυτή νέα συμπεριφορά μιας ομάδας από όρκες που ζουν στα νερά γύρω από την Ιβηρική Χερσόνησο, στη νοτιοδυτική Ευρώπη, προβληματίζει τους ναυτικούς, τους επιστήμονες και τώρα το παγκόσμιο κοινό.
Τα θηλαστικά φαίνεται να έχουν εφεύρει ένα νέο ριψοκίνδυνο παιχνίδι. Την περασμένη εβδομάδα, αναφέρθηκε ότι μια όρκα εμβόλισε ένα σκάφος στη Βόρεια Θάλασσα. Πριν από λίγες ημέρες ένα κοπάδι από όρκες επιτέθηκε σε σκάφη κοντά στα στενά του Γιβραλτάρ.
Η απάντηση των ειδικών
Οι επιστήμονες λένε πως έτσι «αλληλεπιδρούν» καθώς έχουν πρόθεση να παίξουν και όχι να κάνουν κακό. «Πρόκειται για ένα πρωτοφανές φαινόμενο», λέει ο Αλφρέντο Λόπεζ Φερνάντεζ, ερευνητής φαλαινών στην Ομάδα Εργασίας για τις όρκες του Ατλαντικού (GTOA), η οποία παρακολουθεί τις όρκες της Ιβηρικής.
Ιστορικά, υπήρξαν κάποιες αναφορές για όρκες που βουτούσαν κάτω από βάρκες ή έπεφταν πάνω τους και τις βύθιζαν. Ωστόσο, ο Λόπεζ λέει ότι αυτές οι περιπτώσεις έτειναν να είναι μεμονωμένες και να συνδέονται με μια συγκεκριμένη κατάσταση. «Καμία από αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι όμοια με αυτό που συμβαίνει τώρα», λέει ο ειδικός.
Στη συμπεριφορά των θηλαστικών έχει παρατηρηθεί πως έχει αλλάξει κυρίως με το πώς το κάνουν. Πλέον, οι όρκες αγγίζουν, σπρώχνουν ή και περιστρέφουν τις βάρκες. Ο Λόπεζ λέει ότι εμείς μάλλον το βλέπουμε από την λάθος οπτική. Μπορεί να φαίνεται πως το κήτος κάνει επίθεση ωστόσο παίζει με αυτόν τον τρόπο και καθώς δεν έχει άκρα, με το σώμα της κάνει κινήσεις, που ναι, μπορεί να είναι και καταστροφικές.
Ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα του ειδικού στις όρκες, Ρενόντ ντε Στεφανίς, έδειξε πως όταν έδωσαν σε άγριες όρκες ψεύτικες προπέλες αντί να τους δαγκώσουν τα έσπρωχναν με την μύτη τους μέχρι να σπάσουν.
«Είναι ένα παιχνίδι»
«Είναι ένα παιχνίδι. Φανταστείτε ένα παιδί 6,7 ετών, με βάρος τριών τόνων. Αυτό είναι, τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο» λέει ο ντε Στεφανίς στο BBC. «Αν ήθελαν να καταστρέψουν το σκάφος, θα το έσπαγαν σε 10 λεπτά», σημειώνει.
Αυτό το παιχνίδι φαίνεται πως έχει γίνει γνωστό μεταξύ τους. Το 2022 υπήρχαν 207 τέτοιες “αλληλεπιδράσεις”, σύμφωνα με τα στοιχεία της ομάδας που έκανε την έρευνα, από 197 το 2021 και 52 το 2020.
Αρχικά, συνέβαιναν κυρίως μέσα και γύρω από τα Στενά του Γιβραλτάρ, κατά μήκος των ακτών της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και του Γιβραλτάρ, αλλά το πεδίο του παιχνιδιού έχει διευρυνθεί και περιλαμβάνει τις ακτές του Μαρόκου και της Γαλλίας. «Οι αλληλεπιδράσεις ακολουθούν τις μεταναστευτικές διαδρομές των φαλαινών» λέει ο Λόπεζ. Πάντως, αυτό που δεν γνωρίζουν επακριβώς οι ερευνητές είναι το πώς ξεκίνησε αυτό το παιχνίδι τους, ωστόσο κάνουν υποθέσεις.
Τα δύο σενάρια για το πώς ξεκίνησε το…trend για τις όρκες
Το πρώτο σενάριο είναι πως οι όρκες έχουν εφεύρει κάτι νέο και το επαναλαμβάνουν. Αυτή η συμπεριφορά είναι πιο χαρακτηριστική για τις νεαρές όρκες, λέει ο Λόπεζ. Σε μια έκθεση του 2021, η ομάδα εργασίας σημειώνει ότι οι νεαρές όρκες έχουν κατά καιρούς παρατηρηθεί να πλησιάζουν πλοία, να τα κοιτάζουν, να ακολουθούν τα κύματα τους και να πηδούν στα κύματα που προκαλούν.
Το άλλο σενάριο βασίζεται σε κάποια τραυματική εμπειρία. Σύμφωνα με αυτή την εξήγηση, «μια ή περισσότερες όρκες είχαν μια άσχημη εμπειρία και προσπαθούν να σταματήσουν το πλοίο/σκάφος ώστε να μην την ξαναβιώσουν». Κατά την άποψη του ειδικού, αυτό ταιριάζει περισσότερο με τη συμπεριφορά των ενήλικων όρκων.
«Δεν ξέρουμε ποιες από αυτές τις εκδοχές είναι σωστή, και ακόμη και αν είναι η δεύτερη, δεν ξέρουμε ποιο μπορεί να ήταν το γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση», τονίζει ο Λόπεζ.
Η Λόρι Μαρίνο, νευροεπιστήμονας και ειδικός στις φάλαινες λέει ότι η θεωρία της «διασκέδασης» είναι η πιο λογική.
Ακολουθήστε το 
