Η Επαναστατική αυτή κίνηση των Τούρκων προβλημάτισε τους συμμάχους. Οι Γάλλοι και οι Ιταλοί τάχθηκαν υπέρ της πλήρους ικανοποιήσεως όλων των τουρκικών αιτημάτων, ενώ οι Άγγλοι τάχθηκαν υπέρ της μέσης λύσης του μετριασμού των όρων. Επειδή ήταν βέβαιο ότι οι Τούρκοι θα δέχονταν το συμβιβασμό κάλεσαν οι σύμμαχοι τον Βενιζέλο να αναλάβει την υποχρέωση να εξαναγκάσει τους Τούρκους να δεχθούν του συμμαχικούς όρους. Έτσι την 6/19 Ιουνίου 1920 το Ανώτατο Συμβούλιο των Συμμάχων μετά από πολύωρη συζήτηση μεταξύ του Λόυδ Τζώρτζ , Μιλλεράν και Βενιζέλου, έδωσε την άδεια προέλασης του ελληνικού στρατού για κατάληψη της σιδηροδρομικής γραμμής μέχρι της Πανόρμου για την εξασφάλιση της ελευθερίας των Στενών των Δαρδανελίων.
Του Κων/νου Τζέκη
Αλλά ας αφήσουμε τον Νικόλαο Δέα Αξιωματικό του Ελληνικού Στρατού που συμμετείχε στην εκστρατεία της Μικρασίας στο βιβλίο του « Μεσουρανήματα και συντρίμμια» να μας περιγράψει τις προσωπικές του μαρτυρίες από το μέτωπο της Μικρασίας.
Ντεμίρ Καπού. Στενούρα χιλιόμετρα και χιλιόμετρα, γυμνοί βράχοι κατακόρυφοι δεξιά και αριστερά πυρωμένοι απ’ τον ήλιο και που εξακοντίζουν καυτές βελόνες, καμίνι πύρινο δίχως πνοή ανέμου, ήλιος και φως εκτυφλωτικό, να το Ντεμίρ Καπού ,η σιδερένια πόρτα. Τα πρόσωπα όσων το περνούν αυτήν τη μέρα (25-6-20) από κατακόκκινα που είναι στο έμπα της κόλασης, γίνονται σε λίγο χλωμά και ύστερα μελανιάζουν. Απ’ το ξηρό στόμα βγαίνουν αφροί. Το μυαλό θολώνει, το κεφάλι αδειάζει, τα μάτια βασιλεύουν. Και ο ένας μετά τον άλλο γονατίζουν οι διπλωμένοι στα δύο κατάδικοι και πέφτουν κάτω απ’ τους καυτούς βράχους. Και μόνο οι μισοί κατορθώνουν σερνάμενοι και μισόγυμνοι, σε ατέλειωτη αραιή φάλαγγα να βγουν από τη στενή έξοδο, ενώ τα κάρα και τα άλογα κουβαλούν ώρες ολόκληρες μισοαναίσθητους.
Ο Ελληνικός στρατός προήλασε σε δύο κατευθύνσεις προς τη Φιλαδέλφεια και προς την Πάνορμο. Οι επιχειρήσεις στέφθηκαν από επιτυχία. Μετά ταύτα ο στρατός ζήτησε από τον Βενιζέλο να πάρει εκ νέου εντολές και αυτός τους απάντησε ότι τώρα προέχει η κατάληψη της Ανατολικής Θράκης προ πάσης άλλης ενεργείας. Παρά τις εντολές του Βενιζέλου το Γενικό Επιτελείο των Ελληνικών δυνάμεων ζήτησε από τους Βρετανούς να τους παρασχεθεί η άδεια να συντρίψουν τους Τούρκους, καταλαμβάνοντας την Προύσα και οι Βρετανοί χωλοθέντες από επίθεση των Τούρκων κατά δυνάμεών τους στο Βόσπορο δέχθηκαν την Ελληνική πρόταση. Ο συνδυασμός Ελληνικών και Βρετανικών δυνάμεων οι οποίοι έκαναν απόβαση στα Μουδανιά, ανάγκασε τους Τούρκους να παραδώσουν την Προύσα στις Ελληνικές δυνάμεις.
Ο Δέας στο ίδιο βιβλίο του που αναφέραμε παραπάνω γράφει:
Μας έτυχε όχι μια φορά να βρεθούμε ελάχιστοι (5-10) αφοπλίζοντάς τους ( τους τσέτες) σε περιοχές μη κατεχόμενες και με πληθυσμό αποκλειστικά τούρκικο και όχι μόνο δεν σημειώθηκε το παραμικρό σε βάρος μας, αλλά μας παρασχέθηκε και συνδρομή και πρόθυμη φιλοξενία. Να το αποδώσουμε στην έμφυτη δουλική υποταγή τους στον ισχυρό της ημέρας και στη μοιρολατρία τους; Αλλά αυτοί ζητούν την προστασία μας από τους τσέτες. Δεν τους θέλουν, Όπως δεν θέλουν και τον Κεμάλ το δημιουργό της κακοδαιμονίας του, όπως λένε. Προτιμούν εμάς.
Όταν πληροφορήθηκε ο Βενιζέλος αυτή την πρωτοβουλία του Ελληνικού στρατού έγινε έξαλλος, αφού επέμενε ότι για λόγους στρατηγικούς και πολιτικούς έπρεπε να καταληφθεί προηγουμένως η Ανατολική Θράκη.
Σπουδαίο ρόλο στην εμμονή του Βενιζέλου για την απελευθέρωση της Θράκης έπαιξε ο συμπατριώτης μας Χαρίσιος Βαμβακάς ( Κοζάνη 1872-1952) Βουλευτής στην Οθωμανική βουλή μετά τη Συνταγματική μεταρρύθμιση . Στενός συνεργάτης του Βενιζέλου ο Βαμβακάς εργάσθηκε με ζήλο για την προάσπιση των ελληνικών συμφερόντων στη Θράκη. Διετέλεσε κυβερνητικός αντιπρόσωπος στη Δυτική Θράκη. Το 1928 εξελέγη Γερουσιαστής Θεσσαλονίκης και το 1930 Δήμαρχος της πόλης. Το λεύκωμα ΘΡΑΚΗ 2000 80 χρόνια από την ενσωμάτωση στην Ελλάδα , έκδοση της Βουλής των Ελλήνων, κάνει ειδική μνεία στη προσφορά του Βαμβακά του οποίου φιλοξενεί και τη φωτογραφία του.
Η κατάληψη της Ανατολικής Θράκης
Κατά την ίδια περίοδο ( Ιούνιος 1920) οι Σύμμαχοι επέτρεψαν τους Έλληνες να καταλάβουν την Ανατολική Θράκη.
Τα σχέδια κατάληψης είχαν εκπονηθεί από τον Παρασκευόπουλο , τον Άγγλο στρατηγό Μίλν και τον επίσης Άγγλο Ναύαρχο Τζών Μάικλ ντε Ρόμπεκ. Παρά την αντίσταση του Τούρκου διοικητή της Αδριανούπολης Τζαφέρ Ταγιάρ , οι Ελληνικές δυνάμεις μπήκαν στην πόλη στις 12/25 Ιουλίου 1920. Ο Ταγιάρ συνελήφθη και μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου παρέμεινε αιχμάλωτος μέχρι του 1923, όταν υπογράφηκε η Συνθήκη της Λοζάννης. Δέας γράφει για τις εμπειρίες του: Έχουν δίκιο οι τσολιάδες να δυσανασχετούν. Και η προθυμία τους να ξεμπερδεύουν με τα λίγα απομεινάρια του Κεμάλ όλο και θεριεύει με τις απανωτές ευχάριστες ειδήσεις που μας έρχονται. Η Θράκη ελευθερώθηκε. Ο Ταγιάρ αρχηγός του εκεί τούρκικου στρατού πιάστηκε αιχμάλωτος. Οι προφυλακές μας έφθασαν στην Τσατάλτζα , έξω απ’ την πόλη. Σύνορά μας είναι ο Εύξεινος πόντος. Η Προύσα έγινε δική μας σε δυο μέρες χωρίς αντίσταση σχεδόν. Η Προποντίδα Ελληνική θάλασσα. Ο στόλος μας αγκυροβολημένος στο Βόσπορο κάτω απ’ την Αγιά Σοφιά. Κι’ ακόμα κρυπτογραφικό τηλεγράφημα του Βενιζέλου από το Παρίσι, κατά το οποίο μας παραχωρούνται όλα τα μέρη που κατέχουμε στρατιωτικά. Μ’ άλλα λόγια γινόμαστε Μεγάλη Δύναμη.
Πανηγυρισμοί, ενθουσιασμοί, εξάρσεις, ακολουθούν όλες αυτές τις απίστευτες επιτυχίες. Που διακόπτονται, όμως απότομα μέσα σε γενική μουγκαμάρα. Απόπειρα κατά του Βενιζέλου γίνεται στο Παρίσι. Απόπειρα που την κάνουν όχι Τούρκοι, που διαλύσαμε την αυτοκρατορία τους, αλλά Έλληνες και μάλιστα Αξιωματικοί. Μένουμε με ανοιχτό το στόμα στο απίθανο τούτο άκουσμα. Κοιτάζουμε ο ένας τον άλλον σαστισμένοι και διερωτόμαστε τι συμβαίνει. Τα όνειρα αιώνων της φυλάς ήταν λόγια λοιπόν; Αλλά που πάμε τότε αφού σηκώσαμε δολοφονικό χέρι την ημέρα ακριβώς της πραγμάτωσης τους στον πρωτεργάτη της επιτυχίας;
Ακολουθήστε το 
