Την Κυριακή 15 Μάϊου, πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις Μνήμης για τους εκτελεσθέντες της Μαρτυρικής Κοινότητας Ερμακιάς Δήμου Εορδαίας, από τους ναζί την άνοιξη του 1944.
Κατά τη διάρκεια των επιδρομών αυτών φονεύθηκαν κατά τη διαφυγή, κάηκαν εντός των οικιών, εκτελέστηκαν αιχμαλωτισθέντες, υπέκυψαν σε βασανιστήρια ή πέθαναν από υποθερμία εξαιτίας του χιονιού και του κρύου άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Η αρίθμηση των θυμάτων σε 44 είναι αμάρτυρη, ενώ η αντίστοιχη των 90 που προβλήθηκε σε προπαγανδιστικό μετακατοχικό έντυποείναι αναληθής. Υπερβολική επίσης είναι η καταγραφή 120 ανδρών ως θυμάτων. Πλησιέστατη είναι η καταγραφή 60 των θυμάτων «παρ’ αρχών Κατοχής» και «Ταγμάτων Ασφαλείας».
Σύμφωνα με στοιχεία του ιστορικού Θανάση Καλιανιώτη στις επιδρομές αυτές έχασαν τη ζωή τους 2 παιδιά, 13 γυναίκες και 48 άνδρες, 4 εκ των οποίων εκτελέστηκαν τον επόμενο μήνα στο στρατόπεδο Κοζάνης, συνολικά 63 θύματα. Εκτός του ενός εθελοντή Ελασίτη όλοι οι υπόλοιποι ήταν άμαχοι, οι οποίοι πλήρωσαν με τη ζωή τους τη συγκυρία, αφού το χωριό τους ανήκε στην ανταρτοκρατούμενη ζώνη, ή τον εθελοντισμό στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν τον αγώνα των ανταρτών του ΕΛΑΣ.
Οι τραυματισθέντες, η αγωνία των ομήρων και ειδικότερα οι υλικές ζημίες σε οικίες, οικοσκευές, αποθήκες, μαντριά, ζώα και μαγειρειά είναι δύσκολο να υπολογιστούν επακριβώς. Μία καταγραφή ομιλεί για 240 ολοσχερώς κατεστραμμένες οικίες κι 60 μερικώς, ενώ έτερη για 285 συνολικώς.[Στις δηλώσεις ζημιών που υπέβαλαν 133 λεηλατηθέντες της Ερμακιάς το 1946 προφανώς δεν προστέθηκαν οι αντίστοιχες όσων παρέμειναν από το 1944 στο Μοναστήρι και δεν επέστρεψαν στη γενέθλια γη τους.
Πόσοι κατέφυγαν στα περίγυρα και το εξωτερικό είναι άγνωστο. Από τους 13 έγγαμους άνδρες της Ερμακιάς που είχαν εγκαταλείψει στην Ελλάδα συζύγους και παιδιά, οι 6 είχαν ίσως φύγει επί Κατοχής.Αν η καταγραφή 1050 κάτοικοι του καλοκαιριού του 1944 συγκριθεί με αντίστοιχη αχρονολόγητη, ίσως του 1945 ή 1946 που δίνει 1980 και εκληφθούν αμφότερες ως πιστευτές, τότε το χωριό είχε ελαττωθεί κατά 930 ανθρώπους.
Ακολουθήστε το 
