Ως Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή καθιερώθηκε η 15η Μαρτίου, με απόφαση του ΟΗΕ το 1983, σε ανάμνηση μιας ομιλίας του Αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι, στην οποία προσδιόρισε τα τέσσερα βασικά καταναλωτικά δικαιώματα :
- Ικανοποίηση των βασικών αναγκών.
- Δικαίωμα στην υγεία και στην ασφάλεια. Το δικαίωμα προστασίας από την κυκλοφορία προϊόντος και την παροχή υπηρεσιών που είναι επικίνδυνα για την υγεία και τη ζωή.
- Δικαίωμα στην ελεύθερη και αβίαστη επιλογή.
- Δικαίωμα στην πληροφόρηση: Το δικαίωμα προστασίας κατά της παραπλανητικής διαφήμισης, καθώς και το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες που είναι αναγκαίες για μια σωστή επιλογή
και ουσιαστικά έθεσε τις βάσεις του καταναλωτικού κινήματος, επισημαίνοντας στην ομιλία του, ότι ο καταναλωτής είναι η μόνη σημαίνουσα οικονομική μονάδα, η οποία δεν είναι αποτελεσματικά οργανωμένη και της οποίας οι απόψεις δεν ακούγονται.
Έκτοτε βέβαια παρήλθαν πολλά χρόνια και πολλά άλλαξαν για τον Καταναλωτή και τα δικαιώματά του. Συγκεκριμένα, τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, το 1975, αναγνωρίζει νομοθετικά τα δικαιώματα των καταναλωτών όσο και η ελληνική νομοθεσία, το 1991, ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία και κατοχυρώνει και για τον Έλληνα καταναλωτή τα δικαιώματα αυτά, με την ψήφιση του πρώτου Νόμου περί Προστασίας Καταναλωτή. Στη συνέχεια βέβαια, η νομοθεσία αυτή αναθεωρείται διαρκώς και εμπλουτίζεται, ώστε να αντιμετωπιστούν προβλήματα, που αρχικά δεν είχαν προβλεφθεί αλλά προκύπτουν από τις ταχύτατες οικονομικές αλλαγές, που διαρκώς συμβαίνουν, πάντα εξελικτικά και διαφοροποιημένα από προηγούμενες εποχές.
Εξ αιτίας ακριβώς αυτών των τεράστιων αλλαγών στον εμπορικό και οικονομικό τομέα κρίνεται αναγκαίο ο καταναλωτής να είναι ενημερωμένος και να επαγρυπνά για την υπεράσπιση των συμφερόντων του, έχοντας ως συμπαραστάτη και αρωγό του τις καταναλωτικές ενώσεις, όπως είναι το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών Δυτικής Μακεδονίας, που είναι σταθερά δίπλα του από το 2001 έως σήμερα προς το σκοπό αυτό.
Είναι γεγονός, ότι η συμμετοχή μας σε μία Ένωση Καταναλωτών μπορεί να δώσει δυναμική στην διεκδίκηση και προστασία των δικαιωμάτων του καταναλωτικού κοινού, ώστε η όποια προσπάθεια να λαμβάνει χαρακτήρα ομαδικό-συλλογικό και άρα αποτελεσματικότερο από την δύναμη της μονάδας.
Επ’ ευκαιρία της σημερινής παγκόσμιας ημέρας Καταναλωτή, που είναι μια ημέρα με συμβολικό χαρακτήρα, ας υπενθυμίσουμε την ανάγκη, να συνεχίσουμε όλοι μαζί την προσπάθεια, με σκοπό τη δημιουργία ενός ενημερωμένου και συνειδητοποιημένου καταναλωτικού κοινού, που όχι μόνον θα γνωρίζει τα δικαιώματά του αλλά δε θα διστάζει, να τα διεκδικήσει.
Το φαινόμενο της ακρίβειας, των ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά και τελικώς η δραματική αύξηση τους κόστους διαβίωσης του νοικοκυριού με αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος είναι εδώ μετά από την μακροχρόνια οικονομική κρίση, που διήλθε η Ελλάδα, εν συνεχεία της επακόλουθης υγειονομικής παγκόσμιας κρίσης από την πανδημία COVID-19 και πριν ακόμη το καταναλωτικό κοινό στην Ελλάδα συνέλθει από αυτήν, νέες αυξήσεις αναμένονται λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Όλες αυτές οι συνθήκες καθιστούν αναγκαία την παρακολούθηση και ενημέρωση του καταναλωτή προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα αισχροκέρδειας, που θα βρουν γόνιμο έδαφος να αναπτυχθούν.
Συγκεκριμένα, από τον Σεπτέμβριο του 2021, η ακρίβεια χτύπησε την πόρτα των καταναλωτών.
Η αύξηση της τιμής στο ψωμί και σε πολλά βασικά προϊόντα διατροφής στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Οι τεράστιες αυξήσεις στα τιμολόγια κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου. Η άνοδος των τιμών των υγρών καυσίμων σε συνδυασμό με την αύξηση του πληθωρισμού οδήγησαν εκατομμύρια καταναλωτές στην μείωση της αγοραστικής τους δύναμης, στον δραματικό περιορισμό της κατανάλωσης και στην στροφή σε φθηνότερα προϊόντα και υπηρεσίες.
Το τελευταίο δεκαπενθήμερο παρατηρούμε ένα συνεχόμενο ράλι αύξησης των τιμών στα σιτηρά, στα λιπάσματα, σε όλες τις πρώτες ύλες, στα αγροτικά προϊόντα και στα μεταφορικά.
Η ανεξέλεγκτη αυτή κατάσταση αναμένεται να συνεχιστεί για όλο το 2022 και το φως στο τούνελ θα αργήσει να εμφανιστεί.
Οι προσδοκίες για ανάπτυξη και επενδύσεις και οι υποσχέσεις για φθηνότερη καθαρή ενέργεια από τις ανανεώσιμες πηγές φαίνεται ότι θα αργήσουν να φανούν μετά και τις εξελίξεις στην Ουκρανία.
Οι καταναλωτές παρακολουθούν τις εξελίξεις “παγωμένοι” και ανήμποροι να αντιδράσουν.
Οι τελευταίοι υπέρογκοι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας που έλαβαν τα περισσότερα νοικοκυριά στις αρχές της χρονιάς ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Ανήμποροι οι καταναλωτές να ανταποκριθούν στους δυσβάσταχτους λογαριασμούς θα δουν τον επόμενο λογαριασμό ακόμη πιο αυξημένο. Η ανασφάλεια των καταναλωτών για επικείμενες διακοπές στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος λόγω των ανείσπρακτων οφειλών από τους παρόχους γίνεται όλο και εντονότερη.
Οι αυξήσεις στο πετρέλαιο θέρμανσης οδήγησε πολλά νοικοκυριά σε πρόχειρες επιλογές που σε πολλές περιπτώσεις προκάλεσαν πυρκαγιές και θανάτους.
Όλα αυτά και ακόμη περισσότερα, σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση φαινομένων ηλεκτρονικής απάτης, για την οποία κάναμε λόγο σε προηγούμενο Δελτίο Τύπου, δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας στους καταναλωτές.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων οφείλει να εποπτεύει την αγορά, να ασχολείται με καταγγελίες καταναλωτών, να επιβάλει κυρώσεις, για παραβίαση της νομοθεσίας, για την προστασία των καταναλωτών.
Το ΚΕ.Π.ΚΑ. επανειλημμένα, έχει ζητήσει:
- Μείωση του Φ.Π.Α., στα απαραίτητα καταναλωτικά αγαθά,
- Μείωση φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα,
- Θεσμοθέτηση πλαφόν ανώτατης τιμής για τα απαραίτητα αγαθά.
- Αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και διευκόλυνσης των μικρών παραγωγών – καταναλωτών να παρέχουν ενέργεια, στο δίκτυο.
- Προώθηση της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων.
Το ΚΕ.Π.ΚΑ. καλεί την κυβέρνηση να εποπτεύσει την αγορά, να τιμωρήσει τις αδικαιολόγητες αυξήσεις και να δημοσιοποιήσει τυχόν κυρώσεις, που έχει επιβάλει σε επιχειρήσεις, που παραβιάζουν τη νομοθεσία, για την προστασία των καταναλωτών, ανακοινώνοντας και τις επωνυμίες των επιχειρήσεων. Η ανακοίνωση της επωνυμίας δεν αποτελεί παραβίαση προσωπικών δεδομένων, αλλά απονομή δικαιοσύνης και σεβασμός στον καταναλωτή, που έτσι θα μπορεί να αποφεύγει τις επιχειρήσεις που παραβιάζουν τα δικαιώματα των καταναλωτών.
Το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών Δυτικής Μακεδονίας λειτουργεί εβδομαδιαίως, τις ημέρες Τρίτη και Παρασκευή και ώρες 09:30-12:30 και είναι στην διάθεση των καταναλωτών για ενημέρωση τους, συμβουλή και διαχείριση καταγγελιών προς αντιμετώπιση προβλημάτων της αγοράς.
Ενδεικτικά μπορείτε να μας συμβουλευτείτε για τις εξής κατηγορίες:
- Ακρίβεια καταναλωτικών αγαθών.
- Ανατιμήσεις των τιμών προϊόντων και υπηρεσιών.
- Ανεπάρκεια ελέγχων για ποιότητα και ασφάλεια τροφίμων.
- Προβληματικά και μη ασφαλή προϊόντα.
- Υποβαθμισμένες υπηρεσίες, υγείας, παιδείας, ασφάλειας κ.ά.
- Παράνομες χρεώσεις τραπεζών.
- Χρέη ιδιωτών προς τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και το Δημόσιο.
Η έλλειψη μηχανισμών ελέγχου, το ηλεκτρονικό εμπόριο, οι διατροφικοί ισχυρισμοί και ισχυρισμοί υγείας, τα πνευματικά δικαιώματα, η τηλεόραση χωρίς σύνορα, η παραπλανητική διαφήμιση, η καταναλωτική-στεγαστική πίστη, τα δάνεια, οι κάρτες των τραπεζών, οι συμβατικές υποχρεώσεις, οι φορείς παροχής ενέργειας, ύδρευσης, θέρμανσης, οι χρεώσεις παρόχων σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, η ασφάλεια των τροφίμων, το διαδίκτυο και πολλά άλλα είναι ζητήματα, στα οποία θα χρειαστεί να δηλώσουμε αγωνιστικά παρόντες και να παλέψουμε με τα αιτήματα και τα δικαιώματα των καταναλωτών και όχι με αυτά των οικονομικών συμφερόντων.
Τέλος προτρέπουμε τους καταναλωτές της Δυτικής Μακεδονίας να αγκαλιάσουν το ΚΕ.Π.ΚΑ. και να γίνουν ενεργά μέλη αυτού, εκδηλώνοντας παράλληλα ενδιαφέρον για την εγγραφή τους σε αυτό αλλά και για την ανανέωση της συνδρομής τους, καθώς είναι η μόνη πηγή εσόδων για την λειτουργία του γραφείου και αποτελούν το εχέγγυο της ανεξαρτησίας μας.
Με εκτίμηση,
Για το Δ. Σ. του ΚΕ.Π.ΚΑ. Δυτικής Μακεδονίας
Ο Πρόεδρος Η Αντιπρόεδρος
Βασίλειος Ιωαννίδης Παρασκευή Κτενίδου
Ακολουθήστε το 
