Διαφορετικοί σε ηλικία, ταυτότητα, ιστορική περίοδο, εθνικότητα και τεχνοτροπία συγγραφείς έρχονται να μας κάνουν συντροφιά, καλύπτοντας ένα μεγάλο χρονικό και λογοτεχνικό φάσμα.
Γεννημένος στο Βέλγιο στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Ζωρζ Σιμενόν είναι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της γαλλικής λογοτεχνίας με σύντομα αλλά εξαιρετικά πυκνά μυθιστορήματα, που συνήθως υπερβαίνουν κατά πολύ το αστυνομικό είδος, χωρίς, ωστόσο, να καταργούν τους κανόνες του. «Το τραίνο», που κυκλοφορεί σε μετάφραση Αργυρώς Μακάρωφ από τις εκδόσεις Άγρα, μας πηγαίνει σε ένα παραμεθόριο γαλλικό χωριό, όταν η ναζιστική Γερμανία έχει καταλάβει τη Δανία, τη Νορβηγία και την Ολλανδία και ετοιμάζεται να στραφεί εναντίον του Βελγίου και της Γαλλίας. Ο Μαρσέλ Φερόν, που είναι τεχνικός ραδιοφώνων, αποκόπτεται από την έγκυο γυναίκα του και την τετράχρονη κόρη του, ταξιδεύοντας με ένα τραίνο φυγάδευσης προσφύγων. Εκεί γνωρίζεται με μια μοναχική Τσέχα εβραία, η οποία έχει πάρει μέρος στην αντίσταση κατά των Γερμανών, και ενώνεται μαζί της με τα δεσμά του έρωτα σε ένα περιβάλλον διαρκών κινδύνων, απειλής, καταστροφής και αγωνίας, όπου οι ήρωες σύντομα καταλαβαίνουν πως πρέπει να πάρουν τις κρισιμότερες αποφάσεις της ζωής τους. Το μυθιστόρημα του Σιμενόν, που εδώ δεν υπηρετεί την αστυνομική λογοτεχνία, έγινε ταινία από τον Πιέρ Γκρανιέ-Ντεφέρ το 1973 με τον προσφάτως θανόντα Ζαν Λουί Τρεντινιάν και τη Ρόμυ Σνάιντερ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Η νουβέλα του Αυστριακού Τόμας Μπέρνχαρντ «Βαδίζοντας», που κυκλοφορεί σε μετάφραση Μαρίας Γκεκοπούλου από τις εκδόσεις Κριτική, έχει ως θέματά της όλα τα θέματα ενός συγγραφέα ο οποίος σημάδεψε το ευρωπαϊκό λογοτεχνικό τοπίο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με κυρίαρχα ανάμεσά τους την αυτοκτονία και τη μοναχικότητα του ατόμου απέναντι στον σύγχρονο κόσμο. Δύο φίλοι συνομιλούν περπατώντας και όλο το κλίμα του Μπέρνχαρντ βγαίνει αμέσως στην επιφάνεια: ειρωνεία, συνδυασμένη με σαρκασμό και αυτοσαρκασμό, παράλογη έως και παρανοϊκή ατμόσφαιρα, φιλοσοφικός λόγος και δοκιμιακές διατυπώσεις σε ένα βιβλίο το οποίο διαποτίζεται από απόλυτη αισιοδοξία. Με τη διαφορά πως ο συγγραφέας ανταμείβει τον αναγνώστη με την ευρωστία και τη δύναμη υποβολής της γραφής του.
Με το «Τζακ», που κυκλοφορεί σε μετάφραση Κατερίνα Σχινά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, η Μέριλιν Ρόμπινσον, ένα από τα σπουδαιότερα ονόματα της σύγχρονης αμερικανικής λογοτεχνίας (έχει αποσπάσει το βραβείο Πούλιτζερ και τους επαίνους του προέδρου Ομπάμα), επιστρέφει στον μυθικό κόσμο και τόπο του Γκίλιαντ, όπου έχει τοποθετήσει τα πολυδιαβασμένα και πολυσχολιασμένα μυθιστορήματά της «Γκίλιαντ», «Στο σπίτι» και «Λάιλα» (επίσης από την Κατερίνα Σχινά και τις εκδόσεις Μεταίχμιο). Στο «Τζακ» παρακολουθούμε την ιστορία του Τζον Έιμς Μπάουτον, του άσωτου γιου του ιερέα του Γκίλιαντ, και του έρωτά του με τη Ντέλα Μάιλς, που είναι καθηγήτρια γυμνασίου και παρομοίως κόρη ιεροκήρυκα. Ένας βαθύς, βασανισμένος και γεμάτος εμπόδια και ανυπέρβλητες δυσκολίες έρωτας, που θα φέρει κοντά δύο διαφορετικές φυλές και κουλτούρες, αποκαλύπτοντας όψεις του αμερικανικού τρόπου και μοντέλου ζωής όχι μόνο άλλοτε μα και τώρα.
Γεννημένη στη γερμανική Φραγκονία ως παιδί αιχμάλωτων εργατών από την Ουκρανία, η Νατάσα Βοντίν μιλάει στο μυθιστόρημά της «Με καταγωγή από τη Μαριούπολη», που κυκλοφορεί σε μετάφραση Αλεξάνδρας Ιωαννίδου από τις εκδόσεις Gutenberg, για το τραύμα το οποίο έριξε βαριά σκιά στην ύπαρξη και την ταυτότητά της. Βιβλίο γραμμένο «από την προσωπική της ανάγκη να βρει απαντήσεις στα ερωτήματα για τα σκοτεινά σημεία της ζωής της προκειμένου να μπορέσει να τα αφήσει πίσω», όπως εύστοχα παρατηρεί στην εισαγωγή της η μεταφράστρια, το μυθιστόρημα της Βοντίν αποτελεί μια αυτοβιογραφική μαρτυρία όχι μόνο για τις δραματικές συνθήκες που καθόρισαν τον βίο των γονιών της, αλλά και για τη Μαριούπολη, πόλη συγκατοίκησης εβραίων, Ελλήνων και Ιταλών, η οποία υπέστη την ιστορική μοίρα πρώτα του εμφυλίου πολέμου μετά την Επανάσταση και κατόπιν του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η «Έξοδος κινδύνου» του Αμερικανού Όλεν Στάινχαουερ, που κυκλοφορεί σε μετάφραση Άλκηστ. Τριμπέρη από τις εκδόσεις Πόλις, σηματοδοτεί την επιστροφή στα μοτίβα, στους χαρακτήρες και στους χώρους του κατασκοπικού μυθιστορήματος. Έχουμε εδώ έναν πράκτορα που αντί για τις βεβαιότητες και τα πολυχρησιμοποιημένα κλισέ του είδους, βρίσκεται εγκλωβισμένος σε μια δύστροπη άσκηση ισορροπίας, έχοντας να διαλέξει ανάμεσα σε «πατριώτες» οι οποίοι αποδίδουν με τεράστια άνεση ανάλογα ένσημα στον εαυτό τους και σε «προδότες» που χαρακτηρίζονται έτσι από τους αυτοχρισμένους «πατριώτες». Πρωταγωνιστεί ο Μάιλο Γουίβερ, γνωστός από τον «Τουρίστα» (επίσης από την Άλκηστ. Τριμπέρη και τις εκδόσεις Πόλις) του Στάινχαουερ, όπου διακρίθηκε για τον ρόλο του μοναχικού λύκου και του καταθλιπτικού κατασκόπου.
Β. Χατζηβασιλείου
