Που αυξήθηκε και πού μειώθηκε η απασχόληση

Η μελέτη, που βασίζεται στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024, δημοσιεύτηκε στην επιχειρηματική έκδοση «Leading Employers in Greece 2025» και περιλαμβάνει επίσης προβλέψεις για το πώς θα διαμορφωθεί η αγορά εργασίας το επόμενο διάστημα.

Παραθέτει τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για περεταίρω μείωση της ανεργίας το 2025, στο 9,8%, από 10,1% το 2024. Ακόμα πιο αισιόδοξη είναι η πρόβλεψη του ΟΟΣΑ για μείωση της ανεργίας στο 9,4%, ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού.

Όπως σημειώνεται στην έκθεση, οι παραπάνω εκτιμήσεις βασίζονται στη βελτιωμένη εικόνα του επιχειρηματικού κλίματος στη χώρα αλλά και στη συνέχιση της δυνατότητας εκταμίευσης πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0

Η ICAP επισημαίνει, ότι οι πόροι του ΤΑΑ είναι σημαντικό να διοχετευθούν και προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία, ώστε να μειωθεί το κενό παραγωγικότητας μεταξύ αυτών και των μεγάλων επιχειρήσεων.

Πληγή η μακροχρόνια ανεργία

Πλάι στα θετικά, αναγνωρίζει ως διαχρονικά προβλήματα το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό και την ανεργία των νέων, που παραμένει από τις υψηλότερες στην ΕΕ.

Οι νέοι 15-19 και 20-24 ετών είναι οι ομάδες με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας, στο 24% και 22,9% σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ αντίστοιχα.

Η ICAP χαρακτηρίζει ως σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα την επίμονα υψηλή μακροχρόνια ανεργία. Μάλιστα το τελευταίο τρίμηνο του 2024 το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων (12 μήνες και πάνω) αυξήθηκε στο 53,5% επί του συνόλου των ανέργων, από 50,8% την ίδια περίοδο του 2023.

Όπως παραδέχεται η μελέτη, οι μακροχρόνια άνεργοι, που το δ’ τρίμηνο του 2024 ξεπερνούσαν τους 240.400, βρίσκονται στην πλέον επισφαλή θέση. Αφενός είναι αποκλεισμένοι από τα επιδόματα ανεργίας, αφετέρου όσο παρατείνεται η ανεργία τόσο πιο δύσκολο είναι να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας.

Πάντως σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία της ΔΥΠΑ (Απρίλιος 2025) οι μακροχρόνια άνεργοι ξεπερνούν τους 440.000 και είναι το 54% των ανέργων.

Αύξηση απασχόλησης με αστερίσκους

Το 2024 απασχολήθηκαν κατά μέσο όρο 82.500 περισσότεροι εργαζόμενοι από το 2023, δείγμα ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.

Η ανοδική πορεία της απασχόλησης συνεχίστηκε για τέταρτη διαδοχική χρονιά, αλλά με αυξομειώσεις. Συγκεκριμένα, η απασχόληση αυξήθηκε κατά 2,0%, ποσοστό ελαφρώς υψηλότερο σε σχέση με το 2023 (1,3%).

Η μεγαλύτερη αύξηση στην απασχόληση σημειώθηκε το 2022 (+5,4%), γεγονός που συνδέεται με το άνοιγμα της οικονομίας, μετά τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας.

Η μερική απασχόληση, ως ποσοστό επί του συνόλου της απασχόλησης, υποχώρησε στο 5,6%, έναντι 7,5% το 2023. Αν εστιάσουμε ωστόσο στις νέες προσλήψεις, όπως καταγράφονται στο ΕΡΓΑΝΗ, η κατάσταση είναι μοιρασμένη: Το 48% των νέων θέσεων εργασίας ήταν μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης, έναντι 52% πλήρους απασχόλησης.

Το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης (προσλήψεις / αποχωρήσεις), ήταν μεν θετικό, με 70.300 νέες θέσεις εργασίας, αλλά σημαντικά χαμηλότερο από το ισοζύγιο του 2023 (116.600 νέες θέσεις εργασίας).

Οι νέες θέσεις εργασίας ήταν οριακά λιγότερες από ό,τι το 2022 (72.800)

Πού αυξήθηκε η απασχόληση

Η σημαντικότερη άνοδος στην απασχόληση καταγράφεται στον τομέα «Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες», με αύξηση των απασχολούμενων κατά 21.600 άτομα κατά μέσο όρο του έτους 2024.

Ακολουθούν οι τομείς «Κατασκευές» και «Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών», με αύξηση της απασχόλησης κατά 19.900 άτομα αμφότεροι.

Η αύξηση της απασχόλησης στο εμπόριο οφείλεται σε ένα βαθμό και στο «φαινόμενο του ελατηρίου», αφού το 2023 ήταν ο κλάδος με τις μεγαλύτερες απώλειες προσωπικού (ως και -52.900 άτομα το α’ τρίμηνο).

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην αύξηση της απασχόλησης στον τουρισμό («Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης»), τα προηγούμενα χρόνια ως και πριν την πανδημία. Πάντως το 2024 η αύξηση της απασχόλησης σε καταλύματα και εστίαση δεν ξεπέρασε το 2,5% ή 9.500 άτομα.

… και πού μειώθηκε

Τις μεγαλύτερες απώλειες εργατικού δυναμικού σημείωσε ο τομέας «Δημόσια διοίκηση και άμυνα – Υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση». Πιθανόν αυτό οφείλεται στις συνταξιοδοτήσεις – αποχωρήσεις δημόσιων υπαλλήλων, που υπερκαλύπτουν κατά πολύ τις προσλήψεις.

Συγκεκριμένα, οι απασχολούμενοι στη δημόσια διοίκηση – άμυνα και υποχρεωτική ασφάλιση μειώθηκαν περίπου κατά 14.000 άτομα, κατά μέσο όρο και από τα τέσσερα τρίμηνα του 2024.

Ο δεύτερος κλάδος με τη μεγαλύτερη «αιμορραγία» εργαζομένων είναι ο πρωτογενής τομέας (γεωργία, δασοκομία, αλιεία), με τους απασχολούμενους να μειώνονται κατά 11.300 άτομα σε σύγκριση με το 2023.

Απασχόληση και μορφωτικό επίπεδο

Θολό είναι το τοπίο σε ό,τι αφορά την απασχόληση ανά μορφωτικό επίπεδο. Επιβεβαιώνεται μεν ότι οι εργαζόμενοι με χαμηλή μόρφωση είναι εκείνοι που πλήττονται πρωτίστως σε περιόδους οικονομικής κρίσης – για παράδειγμα εκείνοι που δεν έχουν καν ολοκληρώσει το Γυμνάσιο.

Ενθαρρυντικό είναι ότι το δ’ τρίμηνο του 2024 η απασχόληση εμφανίζει σημαντική αύξηση στις πιο υψηλές κατηγορίες εκπαίδευσης (άτομα με πτυχίο Ανώτατης Εκπαίδευσης ή άτομα με Διδακτορικό ή Μεταπτυχιακό τίτλο).

Αντίθετα, το 2023, η μεγαλύτερη αύξηση της απασχόλησης αφορά τα μεσαία επίπεδα εκπαίδευσης (Απόφοιτοι ΙΕΚ, Λυκείου, ΕΠΑΛ κ.λπ.)

Γενικότερα, παρατηρώντας τις μεταβολές της απασχόλησης τα τελευταία έτη μεταξύ των διαφόρων επιπέδων εκπαίδευσης, δε φαίνεται να παρατηρείται κάποια ξεκάθαρη τάση, καταλήγει η ΙCAP.