Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκεται η τύχη της υπερσύγχρονης λιγνιτικής μονάδας «Πτολεμαΐδα 5» η οποία… αποδεικνύοντας την αξία της ξεκίνησε ήδη να τροφοδοτεί με θερμική ενέργεια την τηλεθέρμανση της Πτολεμαΐδας που μέχρι πρόσφατα στηριζόταν στους ηλεκτρολέβητες.
Υπό αυτό το πρίσμα, εκτιμάται πως μέχρι τα τέλη του 2025 θα παρθεί από την διοίκηση της ΔΕΗ η απόφαση για το αν θα συνεχίσει την λειτουργία της με φυσικό αέριο η υπερσύγχρονη λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαΐδα 5» η οποία, εφόσον αυτό συμβεί, θα αποτελέσει πρόσθετη δικλείδα ασφαλείας για τις τηλεθερμάνσεις. Οι εναλλακτικές που μπαίνουν στην εξίσωση είναι η βιομάζα, το υδρογόνο και η καύση απορριμμάτων, αν και το φυσικό αέριο φέρεται να προκρίνεται.
Οι λιγνιτικές μονάδες έχουν καταστεί πανάκριβες για την ΔΕΗ καθώς επιβαρύνονται με το υψηλό κόστος των εκπομπών CO2 ενώ και η πράσινη ρότα που έχει χαράξει η Ευρώπη ασκεί πιέσεις για την όσο το δυνατόν ταχύτερη απόσυρσή τους από την ηλεκτροπαραγωγή.
Λιγνίτης ως το 2026 ή το 2028;
Η ΔΕΗ «αποχαιρετά», βάσει του στρατηγικού της σχεδιασμού, τον λιγνίτη μέχρι το τέλος του 2026 ενώ το ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) «βλέπει» πλήρη απολιγνιτοποίηση ως το 2028. Για την ώρα, είναι ασαφές ποιος στόχος θα προκριθεί.
Με εγχώριο καύσιμο από τα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ, μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα (εκπομπές ρύπων χαμηλότερες κατά 60% και των σωματιδίων κατά 90%), ισχύ 660 MW και δυνατότητα παροχής θερμικής ενέργειας τηλεθέρμανσης 140 MW, η «Πτολεμαΐδα 5» αποτελεί κρίσιμη δικλείδα ασφαλείας για την ευστάθεια του ηλεκτρικού δικτύου, εν μέσω αστάθειας στις αγορές ενέργειας.
Το μεγαλύτερο και πλέον απαιτητικό ενεργειακό έργο της τελευταίας δεκαετίας στη χώρα μας, μία επένδυση ύψους 1,5 δισ., ξεκίνησε το 2013 με την υπογραφή της σχετικής σύμβασης μεταξύ της ΔΕΗ και της ΤΕΡΝΑ και ολοκληρώθηκε τον χειμώνα του 2023 που η μονάδα μπήκε στο σύστημα.
Μέχρι τέλος του 2025 «λουκέτο(;)» στις μονάδες του Αγίου Δημητρίου
Αξίζει να σημειωθεί πως οι… απαρχαιωμένες μονάδες του Αγίου Δημητρίου, που τροφοδοτούν με θερμική ενέργεια την τηλεθέρμανση της Κοζάνης μετά από διαδοχικές παρατάσεις σβήνουν τα φουγάρα τους οριστικά στα τέλη Δεκεμβρίου 2025, καθώς λήγουν οι προθεσμίες για τους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας.
Εφόσον οι μονάδες παροπλιστούν, η τηλεθέρμανση θα… μπει στον πάγο. Το φθινόπωρο του 2024 συστάθηκε διαδημοτική επιχείρηση από τους ενεργειακούς δήμους της περιοχής, που είναι και οι καταναλωτές της θερμικής ενέργειας, ώστε να διασυνδεθούν τα δίκτυα και να κατασκευαστούν δύο λέβητες φυσικού αερίου ισχύος 220 MW με στόχο να ενισχυθεί η ισχύς της υπό κατασκευή μονάδας συμπαραγωγής (ΣΗΘΥΑ) που συμφώνησε να δημιουργήσει η ΔΕΗ στην περιοχή.
Οι διαγωνισμοί που έχει αναλάβει να τρέξει η ΔΕΥΑ Κοζάνης πάνε… με τον αραμπά αν και εκτιμάται πως έστω και την τελευταία στιγμή, όπως και το 2024, θα βρεθεί λύση για να μην… παγώσει η περιοχή, ακόμα κι αν δοθεί νέα παράταση στη μονάδα του Αγίου Δημητρίου.
Παράταση ζητούν οι τοπικοί φορείς
Την παράταση λειτουργίας, των μονάδων 3,4 και 5 του «ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου μέχρι να δημιουργηθεί ο νέος Σταθμός Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ) καθώς και την διασφάλιση της λειτουργίας με λιγνίτη για όσο διάστημα χρειαστεί της «Πτολεμαΐδα 5» ώστε να υλοποιηθούν όσα έχουν εξαγγελθεί και εντάσσονται στη ΔΑΜ προκειμένου να διασφαλιστούν 3.500 χιλιάδες μόνιμες θέσεις εργασίας» ζήτησαν πρόσφατα με κοινή επιστολή τους στον πρωθυπουργό το ΕΒΕ Κοζάνης, τα Εργατικά Κέντρα, Κοζάνης και Εορδαίας, το Οικονομικό Επιμελητήριο και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Δυτικής Μακεδονίας.
Έρχεται η ΣΗΘΥΑ
Οριστική λύση στο φλέγον ζήτημα της τηλεθέρμανσης σε Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο (αφορά πάνω από 150.000 κατοίκους) θα δώσει η νέα μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας (ΣΗΘΥΑ), επένδυση που ξεπερνά τα 80 εκατ. ευρώ, της ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία.
Συμπαραγωγή Hλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) είναι η συνδυασμένη παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από το ίδιο καύσιμο, ώστε να επιτυγχάνεται η πλήρης εκμετάλλευση του ενεργειακού του περιεχομένου. Ο σταθμός συμπαραγωγής ηλεκτρισμού – θερμότητας παράγει ατμό, θερμό αέρα και θερμό νερό που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία καθώς και ηλεκτρική ενέργεια για χρήση ή/και πώλησης μέρους αυτής στον αρμόδιο διαχειριστή ενέργειας».
O νέος σταθμός (θα καίει φυσικό αέριο), ένα έργο νευραλγικής σημασίας για την επόμενη μέρα μετά την απολιγινιτοποίηση που «πληγώνει» την Δυτική Μακεδονία, θα εξασφαλίσει την συνέχιση λειτουργίας της τηλεθέρμανσης σε βάθος 20ετίας στην περιοχή με σχετικά προσιτό κόστος (σε σχέση με τις άλλες μορφές θέρμανσης), δίνοντας νέα ζωή στη μονάδα της Καρδιάς.
Η νέα μονάδα εκτιμάται πως θα είναι έτοιμη έως το 2026 ενώ καταβάλλεται προσπάθεια για να μπει στο σύστημα και να δίνει ηλεκτρική και θερμική ενέργεια είτε το 2026 είτε το αργότερο το 2027.
