Οι Ουκρανοί πρόσφυγες στην Κατερίνη

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Πριν από 13 χρόνια υπήρχε στην Κατερίνη ένα συγκρότημα κτιρίων, φυτωρίων και φούρνων μέσα στην πόλη, δίπλα στα σημερινά δικαστήρια στην οδό Φλέμινγκ. Ήταν όλα εγκαταλελειμμένα, από την δεκαετία του 2000, τότε που λειτουργούσαν ακόμα από το Υπουργείο Γεωργίας ως “Ινστιτούτο Καπνικού Σταθμού” με γεωπόνους, οι οποίοι καλλιεργούσαν σπόρους και ποικιλίες καπνού για να εφοδιάζουν και να εξυπηρετούν τους αγρότες καπνοπαραγωγούς της Πιερίας αλλά και της βόρειας Ελλάδας.

Τα χρόνια πέρασαν, η καπνοπαραγωγή έπαψε να είναι η κύρια καλλιέργεια, οι αγρότες στράφηκαν στα ροδάκινα, τα αμπέλια, τις ελιές και τα τελευταία χρόνια στα ακτινίδια. Έπαψε να λειτουργεί και ο Καπνικός Σταθμός, εγκαταλείφθηκε, έκλεισε, τα φυτώρια έγιναν απροσπέλαστη ζούγκλα με φίδια και τα κτίρια του χωρίς φροντίδα ρήμαξαν και έγιναν επικίνδυνα, με στέγες ετοιμόρροπες, μούχλα, σάπια κουφώματα κλπ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ακριβώς δίπλα στον Καπνικό Σταθμό είναι το 12ο Δημοτικό Σχολείο και Νηπιαγωγείο – ένας φράχτης τα χωρίζει. Όποτε λοιπόν τα παιδιά έπαιζαν στην αυλή του σχολείου και τύχαινε η μπάλα τους να πέσει απ’ την άλλη μεριά του φράχτη, μέσα στη ζούγκλα του Καπνικού Σταθμού, δεν τολμούσαν να πάνε να την πάρουν από τον φόβο τους. Τον είχαν σαν στοιχειωμένο.

Μέχρι το 2012, τότε που μια ομάδα Κατερινιωτών εθελοντών, ανάμεσα στους οποίους πολλοί από Ποντιακές προσφυγικές οικογένειες, σκέφτηκαν να αξιοποιήσουν τον άγριο, επικίνδυνο και εγκαταλειμμένο χώρο. Ζήτησαν από το Υπουργείο κι αυτό τούς τον παραχώρησε για χρήση για δραστηριότητες αλληλεγγύης και κοινωνικής προσφοράς, με την προϋπόθεση ότι με δικά τους έξοδα και προσωπική εργασία θα τον επισκευάσουν, θα τον συντηρήσουν και θα τον αξιοποιήσουν .

Και τότε έγινε κάτι απίστευτο, ένα πραγματικό θαύμα, κάτι που μέχρι σήμερα κινεί το ενδιαφέρον και τον θαυμασμό, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η μικρή αρχική ομάδα των εθελοντών σήμερα ξεπερνά τα 3.500 ενεργά μέλη. Με τη βοήθεια 150 επιχειρήσεων της ευρύτερης περιοχής της Πιερίας, αλλά και από το εξωτερικό, μεταμόρφωσε τον Καπνικού Σταθμό σε εργοτάξιο, σε πολιτιστικό κέντρο, σε κοινωνικό φαρμακείο, ιατρείο και παντοπωλείο, με 2 βιβλιοθήκες, με τη μεγαλύτερη θεατρική εξέδρα 145 τ.μ. που φιλοξένησε θεατρικές, μουσικές, χορευτικές παραστάσεις και συναυλίες, με το περίφημο Χριστουγεννιάτικο Χωριό που συναγωνίζεται την Παραμυθούπολη Δράμας και τον Μύλο των Ξωτικών των Τρικάλων.

Όλα αυτά μας είναι λίγο-πολύ γνωστά. Αυτό που δεν ξέραμε και μάθαμε τώρα με το προσφυγικό πρόβλημα από την Ουκρανία είναι ότι αυτοί οι εθελοντές από την πρώτη στιγμή ευαισθητοποιήθηκαν σε χρόνο ρεκόρ και ήδη, πρωτοπόροι, προσφέρουν περίθαλψη, ζεστασιά και φροντίδα σε 40 Ουκρανούς πρόσφυγες.

Δεν προσφέρουν μόνο 35 κιλά τρόφιμα – όπως κάνουν εδώ και χρόνια μια φορά το μήνα στις δεκάδες άπορες οικογένειες, ούτε φάρμακα από το κοινωνικό φαρμακείο (με τα 13.000 φάρμακα και ιατρικά σκευάσματα που διαθέτει και στο οποίο προσφέρουν υπηρεσία 17 φαρμακοποιοί της πόλης μας).

Έκαναν κάτι περισσότερο.

Διαμόρφωσαν τρεις μεγάλους χώρους σε κέντρο φιλοξενίας, την Παραμυθούπολη (εκεί όπου όταν λειτουργεί το Χριστουγεννιάτικο Χωριό τα παιδιά απολαμβάνουν θεατρικά, καραγκιόζη και παραμύθια), και δύο μεγάλα δωμάτια, το καθένα για μια 4μελή οικογένεια. Εννέα άτομα ήδη φιλοξενούνται στην Παραμυθούπολη κι άλλα 8 στα δωμάτια, ενώ αναμένονται κι άλλοι.

Όλα αυτά επιπλωμένα, με θέρμανση, με όλες τις ανέσεις και ευκολίες.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι π.χ. οι 4 τουαλέτες είναι υπερσύγχρονες, υπάρχει μία ακόμα και για ΑΜΕΑ, κι ότι τα παιδιά των προσφύγων ανέλαβε το εκπαιδευτήριο ΠΛΑΤΩΝ να έρχεται κάθε πρωί να τα παραλαμβάνει με πούλμαν, να τα απασχολεί σε ασφαλή και ευχάριστο χώρο στα εκπαιδευτήρια του, και να τα ταΐζει πρωϊνό και δεκατιανό, μέχρι να τα ξαναφέρει το απόγευμα στον Καπνικό Σταθμό πίσω στους πρόσφυγες γονείς τους.

Η Ομάδα που συγκροτήθηκε σε χρόνο ρεκόρ από τους εθελοντές ξεπερνά τους 100.

Το άλλο μεγάλο κτίριο μέσα στον Καπνικό Σταθμό, το Αράνι, εκεί που γίνονται διαλέξεις και συναυλίες, έχει μετατραπεί σε επισιτιστικό κέντρο, όπου η Ομάδα παραλαμβάνει και τακτοποιεί είδη πρώτης ανάγκης (παιδικές τροφές, γάλατα, κάλτσες, τρόφιμα, κλινοσκεπάσματα, κλπ.) τα οποία με συγκινητικό τρόπο από την πρώτη στιγμή έσπευσαν να φέρουν οι συμπολίτες μας – και συνεχίζουν να φέρνουν καθημερινά από τις 9 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ.

Υπάρχει θέρμανση, υπάρχουν φάρμακα, υπάρχουν κουβέρτες, υπάρχουν babylino, υπάρχει και ξηρά τροφή. Μια φιλοξενία 40 ατόμων, όμως, απαιτεί και ζεστό φαγητό. Για πρωϊνό, για το μεσημέρι, για το βράδυ.

Κι εδώ οι 106 εθελοντές της Ομάδας είναι αξιοθαύμαστοι. Αξιοποίησαν το Φουρνί, δηλαδή τον ξυλόφουρνο του Καπνικού Σταθμού, όπως και την ηλεκτρική κουζίνα και το πετρογκάζ, και μαζί με τις γυναίκες πρόσφυγες – όσες μπορούν και θέλουν – μαγειρεύουν κανονικό, ζεστό και χορταστικό φαγητό για όλους.

Κάτι ακόμα που δεν το είχαμε δώσει πολλή σημασία μέχρι τώρα και οι περισσότεροι το αγνοούν:  Σε ανύποπτο χρόνο, πριν από 5 χρόνια, δωρήθηκε στους εθελοντές του Καπνικού Σταθμού ένα μεγάλο παλιό κινητό στρατιωτικό μαγειρείο, που είχε χρησιμοποιηθεί σε καιρό εκστρατείας κατά τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Θερμαίνεται με ξύλα και μπορεί να φτιάξει μέχρι 600 μερίδες φαγητό.

Πώς έρχονται τα πράγματα καμιά φορά! Και πώς τα φέρνει η ζωή!

Οι εθελοντές το επισκεύασαν, γάνωσαν τα δύο καζάνια του και το έχουν χρησιμοποιήσει ήδη για να προσφέρουν ζεστό τσάι στις δύο πρόσφατες εκδηλώσεις τους στα Πιέρια και στην πλατεία της πόλης, σχετικά με τις ανεμογεννήτριες.

Δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχτεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και το προσφυγικό.

Οι εθελοντές, πάντως, εάν χρειαστεί, είναι προετοιμασμένοι για να μαγειρέψουν αμέσως 600 μερίδες ημερησίως.

Δεν είναι ξενοδοχείο ο Καπνικός Σταθμός. Δεν διαθέτει τα οικονομικά μέσα ούτε μεγάλα απόθεμα σε τρόφιμα στο Κοινωνικό του Παντοπωλείο. Εξάλλου η διαμονή των προσφύγων εκεί είναι προσωρινή, μέχρι να βρεθεί σταθερή λύση από την πολιτεία ή να λήξει ο πόλεμος και να επιστρέψουν πίσω στην πατρίδα τους.

Αυτοί οι εθελοντές, όμως, έχουν τη θέληση και την ψυχική δύναμη να συμπαρασταθούν, να δείξουν αλληλεγγύη. Και μια ζεστή αγκαλιά σ’ αυτούς που έχασαν και εγκατέλειψαν τα πάντα χιλιάδες χιλιόμετρα πίσω στην βομβαρδισμένη πατρίδα τους.