Συνταρακτικές αλλαγές αναμένεται να φέρει στο ψηφιακό σύμπαν η απόφαση της Apple να προχωρήσει ακόμα περισσότερο και πιο ουσιαστικά σε ρυθμίσεις που προστατεύουν την ιδιωτικότητα του χρήστη. Οι αλλαγές αφορούν τόσο τον χρήστη που θα δει την ιδιωτικότητα του και τις αναζητήσεις του στο διαδίκτυο να προστατεύονται αλλά και εκείνους που τις αξιοποιούν μέχρι τώρα, δηλαδή τους διαφημιστές, που θα αναγκαστούν να βρουν εναλλακτικούς τρόπους προσέλκυσης των καταναλωτών.
Πριν από λίγες ημέρες η Apple παρουσίασε μια προεπισκόπηση των νέων ισχυρών προστατευτικών χαρακτηριστικών απορρήτου σε iOS 15, iPadOS 15, macOS Monterey και watchOS 8, τα οποία βοηθούν τους χρήστες να ελέγχουν καλύτερα και να διαχειρίζονται την πρόσβαση στα δεδομένα τους. Αυτές οι λειτουργίες αντιπροσωπεύουν τις τελευταίες καινοτομίες της Apple όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής, καθώς η εταιρεία επέκτεινε συνεχώς τη δέσμευσή της για προστασία της ιδιωτικής ζωής και ενθάρρυνε την αλλαγή σε ολόκληρο τον κλάδο με ανάλογες δυνατότητες.
Πολλοί θεωρούν ότι αυτή η ενέργεια θα προκαλέσει ένα ντόμινο παρόμοιων ανακοινώσεων, από εταιρείες όπως η Google, προκειμένου να μην χάσουν σε αυτό το παιχνίδι ανταγωνισμού. Είναι μάλιστα πιθανό να κάνουν ακόμα και πιο προωθημένα βήματα για να μπουν μπροστά από την Apple. Με τον τρόπο αυτό πλέον η προστασία της ιδιωτικής ζωής γίνεται από μόνη της προϊόν marketing.
Ο Βασίλης Βασιλόπουλος, δημοσιογράφος και Data Protection Officer του ΑΠΕ-ΜΠΕ και της ΕΡΤ θεωρεί ότι η συγκεκριμένη εταιρεία έχει στην καρδιά του επιχειρηματικού μοντέλου που ακολουθεί, την ιδιωτικότητα: «Θεωρεί δηλαδή ότι ο χρήστης θα πρέπει να είναι ασφαλής από επιθέσεις και από παρακολούθηση από τρίτους και να είναι προστατευμένες οι προσωπικές πληροφορίες».
Στο εξής στις συσκευές της συγκεκριμένης εταιρείας θα μπλοκάρεται κάθε τρίτος ο οποίος μέσω των εφαρμογών που εγκαθιστούμε στο τηλέφωνο, ή στο τάμπλετ ή στον υπολογιστή μπορεί να παρακολουθήσει την δραστηριότητα ενός χρήστη στους ιστοτόπους, μέσω του προγράμματος περιήγησης safari αλλά και μπορεί να παρακολουθεί και την δραστηριότητα του χρήστη στο περιβάλλον email που χρησιμοποιεί. Έτσι, λοιπόν δεν θα έχει πλέον κάποιος τη δυνατότητα να δει αν ένας χρήστης έχει ανοίξει ένα mail και τι ακριβώς διάβασε μέσα σε αυτό. Παράλληλα, η εταιρεία δίνει πλέον και τη δυνατότητα ενός ενημερωτικού δελτίου (app privacy report) το οποίο αποκαλύπτει πώς και πότε χρησιμοποιεί η κάθε εφαρμογή τις άδειες που τις έχουμε δώσει για τις τελευταίες επτά ημέρες.
«Δίνει δηλαδή ο χρήστης την άδεια σε κάποια εφαρμογή να πάρει τις επαφές, ή να πάρει τις φωτογραφίες από το κινητό τηλέφωνο, ή να ανοίξει το μικρόφωνο, ή να ανοίξει την κάμερα του κινητού τηλεφώνου. Το νέο εργαλείο θα παρακολουθεί και θα ενημερώνει το χρήστη ποιες εφαρμογές και πώς χρησιμοποίησαν αυτές τις άδειες», εξηγεί ο Βασίλης Βασιλόπουλος.
Για να φτάσουμε σε αυτές τις ανακοινώσεις συνέβαλε καθοριστικά και ο GDPR, ο νέος κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα προσωπικά δεδομένα που είχε στόχο να θέσει όρια και κανόνες σε ένα πεδίο στο οποίο για πολλά χρόνια όλοι δρούσαν ανεξέλεγκτα.
«Την τελευταία τριετία με την πολύ ισχυρή βοήθεια του GDPR ο οποίος επηρεάζει παγκοσμίως την επιχειρηματικότητα στο χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας φαίνεται ότι αυξάνεται η επίγνωση των χρηστών και οι χρήστες γίνονται πιο απαιτητικοί στο να προστατεύονται οι πληροφορίες τους και να είναι πιο ασφαλής η πλοήγησή τους μέσα στο περιβάλλον το οποίο μπορεί να είναι εργασιακό, ή να είναι απλά μια περιήγηση για λόγους διασκέδασης. Η επίγνωση αυτή δημιουργεί μια πίεση στις επιχειρήσεις να δουν τελικά τον πελάτη διαφορετικά, να δουν τον χρήστη διαφορετικά και να δουν ότι υπάρχει μια ευκαιρία επιχειρηματική να εστιάσουν στην ιδιωτικότητα, να προστατεύσουν και τις συσκευές τους από τις κυβερνοεπιθέσεις και τους κακόβουλους εκβιαστές του διαδικτύου και ταυτόχρονα να βρουν ένα τρόπο να ανοίξουν ένα θεμιτό ανταγωνισμό εξουδετέρωσης των αντιπάλων εταιρειών οι οποίες δεν είναι απαραίτητα πιο εξελιγμένες τεχνολογικά αλλά είναι σε δεσπόζουσα θέση γιατί έχουν καταφέρει τα τελευταία χρόνια να συγκεντρώσουν τεράστιους όγκους προσωπικών δεδομένων των ανθρώπων», τονίζει ο κ. Βασιλόπουλος.
Ένα από τα κεντρικά στοιχεία των ανακοινώσεων είναι ότι πλέον δεν θα είναι εφικτό για τους διαφημιστές να κάνουν targeting και retargeting των καταναλωτών μέσα από τα στοιχεία που συλλέγουν για τη συμπεριφορά τους στο διαδίκτυο. Δεν θα έχουν πρόσβαση στα στοιχεία αυτά για τους χρήστες συσκευών της apple και έτσι δεν θα μπορούν πλέον να εμφανίζουν διαφημίσεις σχετικά με κάποιο προϊόν που νομίζουν ότι μπορεί να ενδιαφέρει το χρήστη, αφού έχουν παρακολουθήσει ότι μπορεί να το αναζητούσε και να διάβαζε για αυτό στο διαδίκτυο.
Ο Παναγιώτης Παπαχατζής είναι σύμβουλος Επικοινωνίας, εκτελεστικός διευθυντής του The Agency και λέκτορας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Θεωρεί επίσης ότι έρχονται αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο γίνεται το marketing, το οποίο φαίνεται πλέον σταδιακά να επιστρέφει στις ρίζες του: «Μέχρι τώρα όταν έμπαινες σε ένα site για να δεις παπούτσια, εκτός από το ίδιο το site ήξερε και το facebook ήξερε και η google σε ποιες σελίδες μπήκες και ποια παπούτσια είδες και μετά μπαίνοντας στο facebook βλέπεις τη διαφήμιση αυτού που είχες δει. Και επιπρόσθετα επειδή ξέρει ότι ενδιαφέρεσαι για παπούτσια αρχίζεις να βλέπεις και διαφημίσεις παπουτσιών ανταγωνιστών» και προσθέτει: «Μέχρι στιγμής αρκούσε στο marketing να μπορούσες να βάλεις ένα τέτοιο cookie, σε ένα site, να αρχίζεις να στήνεις διαφήμιση και να έχεις αποτελέσματα. Τα κακά νέα είναι ότι ειδικά σε μικρότερες επιχειρήσεις και επαγγελματίες θα δημιουργήσει προβλήματα. Τα καλά νέα είναι ότι επειδή είχε γίνει τεμπέλικο το να μπορέσεις να προσελκύσεις το χρήστη αλλά επειδή είχε αρχίσει έτσι κι αλλιώς να μην αποδίδει γιατί σταδιακά οι χρήστες είχαν αρχίσει να κουράζονται από αυτή τη διαδικασία και από την υπερπροσφορά θα γυρίσουν λίγο τα πράγματα στα βασικές μεθόδους. Δηλαδή θα αρχίσεις πάλι να προσπαθείς να προσελκύσεις την προσοχή του χρήστη γινόμενος πιο δημιουργικός».
Εκτιμά επίσης ότι: «Αυτό δημιουργεί αναταράξεις τις οποίες θα τις βρούμε μπροστά μας για δύο λόγους : πρώτον γιατί όλοι ξέρουμε ότι οι χρήστες της apple είναι συνήθως χρήστες με υψηλό αγοραστικό προφίλ, άρα στην ουσία το κάνεις πολύ πιο δύσκολο να σημαδέψεις με αυτές τις διαφημίσεις αυτούς τους χρήστες και δεύτερον, γιατί έχει αποδείξει η ιστορία ότι οτιδήποτε κάνει η Apple στην ουσία ακολουθούν και οι υπόλοιποι» και ότι πολύ σύντομα και η Google που έχει κάνει ήδη κάποιες κινήσεις αλλά και άλλοι κατασκευαστές τηλεφώνων θα προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Οι αλλαγές αυτές όπως λέει ο Παναγιώτης Παπαχατζής αναμένεται να ενταθούν μέσα στα επόμενα δύο με τέσσερα χρόνια.
Ο Τόλης Αϊβάλης είναι Academic Manager του KNOWCRUNCH.COM και ασχολείται με το ψηφιακό marketing εδώ και χρόνια. Βλέπει επίσης αλλαγές στον ορίζοντα: «Οι περιορισμοί που βάζει η Apple στα 3rd party cookies επηρέασαν ήδη και θα συνεχίσουν να επηρεάζουν την στρατηγική των διαφημίσεων αλλά και την μέτρηση τους (τα αποτελέσματα δηλαδή). Με λίγα λόγια δεν μπορούμε πια να στοχεύσουμε τους χρήστες Apple όπως πριν και δεν μπορούμε να μετράμε τα αποτελέσματα από αυτούς. Και πλέον ούτε στα emails που στέλνουμε σε αυτούς. Προφανώς θα ακολουθήσουν και άλλες παρόμοιες κινήσεις από την Google και προφανώς αυτό αλλάζει το σκηνικό των διαφημίσεων. Παρόλα αυτά ενισχύεται για άλλη μια φορά ο πυρήνας του marketing promotion – δηλαδή το να κάνεις εναλλακτικές στρατηγικές, με έμφαση στο αρχικό δημιουργικό μήνυμα ώστε να προσεγγίζεις τον πελάτη σου σε πολλαπλά κανάλια, όπως άλλωστε εμείς εκπαιδεύουμε τους φοιτητές μας πάντα. Άρα δεν αλλάζει το marketing προσαρμόζονται οι τακτικές προβολής στα νέα δεδομένα».
Το βέβαιο είναι ότι η προστασία της ιδιωτικότητας δεν βρίσκεται πλέον στο περιθώριο των στρατηγικών των τεχνολογικών κολοσσών, αλλά αντίθετα ξεκινά να αποτελεί κεντρική επιλογή μάρκετινγκ, την ώρα που και οι ίδιοι οι χρήστες έχουν περισσότερες απαιτήσεις από τις εταιρείες ως προς αυτό.
Φαίη Δουλγκέρη
