Πρεμιέρα σήμερα για τον νέο πτωχευτικό νόμο και την πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού, ( keyd.gov.gr) στα άδυτα της οποίας ξεναγεί το ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Φώτης Κουρμούσης, Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Όπως επισημαίνει ο κ. Κουρμούσης, στόχος της όλης προσπάθειας είναι η διάσωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τον εφιάλτη του χρέους. Ο δρόμος για αυτό περνά μέσα από τη ρύθμιση οφειλών σε μακροχρόνια βάση, που για την εφορία αφορά τα 20 χρόνια (240 δόσεις) και για τις τράπεζες τα 35 χρόνια (420 δόσεις).
Εάν κάποιος δεν κατορθώσει να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο, υπάρχει και η εναλλακτική οδός της πτώχευσης. Στην περίπτωση αυτή διαγράφονται όλα τα χρέη και ρευστοποιείται όλη η περιουσία. Μπορεί, ωστόσο, να διατηρηθεί η πρώτη κατοικία εφόσον αφορά ευάλωτο νοικοκυριό. Στην Ελλάδα, προ κορονοϊού, ως ευάλωτα χαρακτηρίζονταν σχεδόν τα 2/3 του πληθυσμού, βάσει φορολογικών δηλώσεων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε ο κ. Φ. Κουρμούσης, αποκλειστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Ν. Γ. Δρόσο.
Ερ: Κύριε Κουρμούση, σήμερα ενεργοποιείται ο νέος πτωχευτικός νόμος. Ποια είναι η φιλοσοφία και ο σκοπός του;
Απ: Ο νέος νόμος 4738/2020 αποτελεί εναρμόνιση της ευρωπαϊκής Οδηγίας 1023 του 2019 και παρέχει δύο δυνατότητες. Ή να ρυθμίσεις τα χρέη σου κατά τρόπο βιώσιμο ή να διαγράψεις όλα τα χρέη σου μέσω πτώχευσης – απαλλαγής οφειλών και έτσι να έχεις μία δεύτερη ευκαιρία σε ένα νέο ξεκίνημα.
Ερ: Πρακτικά, σήμερα, ανοίγει τις πόρτες της και η πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών. Τι ακριβώς παρέχει;
Απ: Τη δυνατότητα να ρυθμίσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις τα χρέη τους και έτσι να αποφύγουν την πτώχευση, τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς. Μέσω της πλατφόρμας ρυθμίζονται τα χρέη προς το Δημόσιο (ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, ΟΤΑ κ.λπ.) σε έως 240 δόσεις καθώς και μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε τράπεζες και διαχειριστές δανείων σε έως 420 δόσεις. Η ελάχιστη δόση θα είναι 50 ευρώ μηνιαίως.
Ερ: Όλα τα χρέη, ανεξαρτήτως παλαιότητας ή αιτίας;
Απ: Ναι. Όλα τα χρέη, είτε παλιά είτε νέα που υπάρχουν κατά τη στιγμή της αίτησης.
Ερ: Συνοπτικά, ποια είναι η διαδικασία που ακολουθούμε;
Απ: Υποβολή αίτησης στην πλατφόρμα, παραγωγή αυτόματης ρύθμισης από αλγόριθμο, ψηφοφορία των πιστωτών, (το Δημόσιο ψηφίζει πάντα θετικά υπέρ του πολίτη). Εάν συμφωνήσει η πλειοψηφία των πιστωτών κατά 60%, τότε υποχρεώνονται όλοι να ρυθμίσουν.
Ερ: Πρέπει να πτωχεύσω για να πετύχω ρύθμιση των χρεών μου;
Απ: Όχι. Αντιθέτως, με τη ρύθμιση οφειλών αποφεύγονται η πτώχευση, οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί.
Ερ: Τίθεται ζήτημα “ αυτόματης πτώχευσης”;
Απ: Όχι. Πρέπει να κάνεις αίτηση ή εσύ ή ο πιστωτής για να πτωχεύσει κανείς. Και πρέπει να γίνει και δικαστήριο. Δεν υπάρχει “ αυτόματη πτώχευση”.
Ερ: Μπορεί να σε πτωχεύσει η τράπεζα;
Απ: Ναι, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου, δηλαδή, εάν έχεις αδυναμία πληρωμών, χρέη πάνω από 30.000 ευρώ, για πάνω από 6 μήνες.
Ερ: Θα χάσω ακίνητα εάν ρυθμίσω;
Απ: Μόνον εφόσον συναινέσεις σε αυτό, με σκοπό να μειωθεί το συνολικό χρέος και έτσι να λάβεις μία μικρότερη δόση ρύθμισης.
Ερ: Είναι, ωστόσο, δυνατή η ρύθμιση των οφειλών μου και δίχως να χάσω ακίνητα. Σωστά;
Απ: Ναι. Μέσω της πλατφόρμας παράγεται αυτόματα μία πρόταση ρύθμισης οφειλών, η οποία λαμβάνει υπόψη την αξία των ακινήτων και τα διαθέσιμα εισοδήματά σου. Άρα, όσο υψηλότερης αξίας περιουσία έχει κανείς τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η δόση που θα πρέπει να πληρώνει κάθε μήνα. Οι δόσεις επιβαρύνονται με επιτόκιο (Δημόσιο 5% και τράπεζες 3,75% ετησίως). Μπορείς να επιλέξεις να πληρώσεις και σε λιγότερες δόσεις για να μειωθούν οι τόκοι.
Ερ: Η αξία της περιουσίας ενός πολίτη ενίοτε – αν όχι κατά κανόνα πλέον – δεν ανταποκρίνεται στα εισοδήματά του. Τι γίνεται τότε;
Απ: Για τον υπολογισμό της δόσης λαμβάνεται υπόψη πρώτα η αξία της περιουσίας και μετά εάν υπάρχουν υψηλά εισοδήματα, τότε προσαυξάνεται αναλόγως η δόση.
Ερ: Στην αντίθετη περίπτωση, έστω ότι υπάρχει πολίτης με τον ελάχιστο μισθό που μόλις και καλύπτει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης και άρα δεν του περισσεύουν χρήματα από τα εισοδήματά του, αλλά έχει ένα σπίτι αξίας τουλάχιστον 100.000 ευρώ. Τότε τι συμβαίνει;
Απ: Για λόγους απλότητας, ας θεωρήσουμε ότι το σπίτι είναι αξίας 100.000 ευρώ και η οφειλή είναι ισόποση. Με τα οικονομικά δεδομένα που παραθέτετε η μηνιαία δόση διαμορφώνεται σε 240 ευρώ συν τόκοι, δηλαδή περίπου 350 ευρώ. Οι δόσεις επιβαρύνονται με επιτόκιο (Δημόσιο 5% και τράπεζες 3,75% ετησίως). Μπορείς να επιλέξεις να πληρώσεις και σε λιγότερες δόσεις, για να μειωθούν οι τόκοι. Αν δεν μπορεί να τα καλύψει, σε συνεργασία με τους συνοφειλέτες και εγγυητές του, (σύζυγοι, γονείς, τέκνα, αδέλφια, κ.λπ.) τότε θα πρέπει να ρευστοποιήσει μέρος της περιουσίας του.
Ερ: Εάν δεν έχει οικογένεια και διαθέτει μόνον ένα σπίτι; Με άλλα λόγια, εάν δεν έχει κάτι να αποχωριστεί, αλλά ούτε και κάποιους να τον βοηθήσουν. Τότε τι γίνεται;
Απ: Στην πράξη έχει πτωχεύσει, γιατί δεν μπορεί να καλύψει το χρέος με μία μακροχρόνια ρύθμιση. Άρα είναι μη βιώσιμο. Ο νόμος τού δίνει τη δυνατότητα να απαλλαγεί από όλες τις οφειλές του με ταυτόχρονη ρευστοποίηση της περιουσίας του. Ωστόσο, αν και θα χάσει την ιδιοκτησία, έχει το δικαίωμα να παραμείνει στην κατοικία του με μίσθωση 12 ετών. Το κράτος θα δίνει στην περίπτωση αυτή μηνιαίο επίδομα στέγασης με σκοπό να αποφευχθεί η έξωση. Ο πολίτης έχει το δικαίωμα να ξανά αγοράσει την πρώτη κατοικία εφόσον ανακάμψει οικονομικά.
Ερ: Εάν πτώχευση σημαίνει “ κούρεμα” του συνόλου των οφειλών, η ρύθμιση σε τι “ κούρεμα” μπορεί να αφορά;
Απ: Υπό προϋποθέσεις, το «κούρεμα» χρέους προς το Δημόσιο δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 95% για τα πρόστιμα, 85% για προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής και 75% για το κεφάλαιο. Δεν γίνεται καθόλου «κούρεμα» κεφαλαίου σε παρακρατούμενους φόρους και ασφαλιστικές εισφορές (όπως ΦΠΑ, ΦΜΥ). Το «κούρεμα» χρέους προς τράπεζες δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο του 80% του κεφαλαίου. Δεν υπάρχει όριο μέγιστου κουρέματος για τόκους.
Ερ. Αυτές οι προβλέψεις περί πτώχευσης του παραπάνω παραδείγματος, είναι καινοτομίες που φέρνει ο νέος νόμος;
Απ. Αυτοί οι κανόνες ισχύουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και υπήρχαν σε όλους τους νόμους των τελευταίων ετών (Ν. Κατσέλη, κλπ).
Ερ: Με τις τυχόν υφιστάμενες ρυθμίσεις των πολιτών ή των επιχειρήσεων, τι θα συμβεί;
Απ: Μπορούν να ξαναρυθμιστούν εφόσον ο πολίτης έχει και άλλες μη ρυθμισμένες οφειλές, με σκοπό να λάβει μία συνολική ρύθμιση για όλα τα χρέη. Άρα, εάν κάποιος έχει όλα τα χρέη του ήδη ρυθμισμένα, τότε δεν μπορεί να τα ξαναρυθμίσει, εκτός εάν του συμβούν περιστατικά που επιδεινώνουν την οικονομική κατάστασή του κατά τουλάχιστον 20%. Π.χ. Μείωση εισοδήματος ή αύξηση ανελαστικών δαπανών, όπως για παράδειγμα ένα ιατρικό γεγονός ή ένα ευτυχές γεγονός, όπως η απόκτηση τέκνων.
Ερ: Ποιοι μπορούν να υπαχθούν σε αυτήν τη ρύθμιση;
Απ: Πρέπει να έχεις συνολικά χρέη προς όλους τους πιστωτές άνω των 10 χιλ. ευρώ, δεν πρέπει να χρωστάς μόνο σε μία τράπεζα. Χρειάζονται τουλάχιστον δύο τράπεζες. όπου δεν μπορεί η μία να έχει πάνω από 90% του συνολικού χρέους. Γίνεται να χρωστάς μόνο στο Δημόσιο και να ρυθμίσεις (π.χ. μόνο ΑΑΔΕ ή ΕΦΚΑ) και τέλος για χρέη μεγάλων επιχειρήσεων με κύκλο εργασιών άνω των 2,5 εκατ. ευρώ ή χρέη πάνω από 5 εκατ. ευρώ απαιτείται business plan.
Ερ: Πότε χάνεται η ρύθμιση;
Απ: Εάν δεν εξοφληθεί η μηνιαία δόση για τρεις φορές.
