Έζησε όλη την τραγικότητα του δυστυχήματος στα Τέμπη. Επιχείρησε με τους άνδρες του στα καμένα βαγόνια. Διεύθυνε τις επιχειρήσεις κατάσβεσης της φωτιάς, διάσωσης, απεγκλωβισμού και περισυλλογής ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους. Υπήρξαν στιγμές που ανθρώπινα λύγισε βλέποντας τη ζωή να χάνεται.
Την ώρα της δράσης η ομάδα της πυροσβεστικής συνεπικουρούμενη από αστυνομικούς, εθελοντές, απλούς ανθρώπους λειτούργησε στο μέγιστο δυνατό.
Και γι αυτό αξίζουν τα εύσημα. Τόσο στον υποστράτηγο Ευάγγελο Φαλάρα, γενικό συντονιστή επιχειρήσεων Στερεάς Ελλάδος και Θεσσαλίας που μας μίλησε για τη διαχείριση ενός τόσο μεγάλου δυστυχήματος, όσο και τους πυροσβέστες που υπερέβησαν εαυτόν και έφεραν σε πέρας την αποστολή τους.
Το Ολύμπιο Βήμα μίλησε με τον υποστράτηγο Ευάγγελο Φαλάρα, που υπηρέτησε για 10 έτη στην Πιερία και ως Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Κύριε Φαλάρα είστε ο άνθρωπος που διαχειριστήκατε επιχειρησιακά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Βρεθήκατε στον τόπο της σύγκρουσης από τους πρώτους. Τι είδατε;
Εκείνο που αντιμετώπισα ήταν εκτροχιασμένα βαγόνια. Ένα είχε πιάσει φωτιά που εξαπλωνόταν. Κάτω από αυτό δύο βαγόνια συνθλιμμένα και δίπλα ένα άλλο βαγόνι που δεν είχε επηρεαστεί από τη φωτιά αλλά απειλούνταν και προς τη θάλασσα, ανατολικά ήταν οι δύο κινητήρες της Εμπορικής και της Επιβατικής αμαξοστοιχίας.
Οι άνθρωποι που μπόρεσαν να βγουν αναζητούσαν μέσο για να φύγουν. Υπήρχαν τραυματίες. Οι συνάδελφοι πυροσβέστες άρχισαν αμέσως να επιχειρούν στην κατάσβεση και είχαν μπει στα βαγόνια για να κάνουν διασώσεις.
Καθοδηγούσαν τους έντρομους επιβάτες σε ασφαλές σημείο ώστε από κει να τους παραλάβουν τα λεωφορεία που είχαν κινητοποιηθεί από την Πολιτική Προστασία και τα οχήματα της Εταιρείας ώστε να μεταφερθούν στον προορισμό τους.
Οδηγούσαν τους τραυματίες στα ασθενοφόρα για πρώτες βοήθειες. Αυτό ήταν το σκηνικό για ένα μισάωρο.
Τι προέβλεπε το επιχειρησιακό σχέδιο που εκπονήθηκε που από ότι φαίνεται λειτούργησε σωστά;
Μέσα σε αυτή την κατάσταση, επειδή υπήρχε μεγάλος αριθμός επιβατών, γύρω στους τριακόσιους πενήντα (350) συνολικά, έπρεπε να βοηθήσουμε τους επιβάτες που ήταν καλά στην υγεία τους και έπρεπε να αποχωρήσουν για τον προορισμό τους. Έπρεπε να βοηθήσουμε τους τραυματίες, που έπρεπε να μεταφερθούν άμεσα σε σημεία παροχής πρώτων βοηθειών. Να απεγκλωβίσουμε τους εγκλωβισμένους και βασικά να προλάβουμε την επέκταση της φωτιάς. Αυτό ήταν η πρώτη μας προτεραιότητα. Διότι εάν εξαπλωνόταν η φωτιά, ούτε επιχειρήσεις διάσωσης, ούτε απεγκλωβισμού θα μπορούσαν να γίνουν.
Τα πρώτα οχήματα ήρθαν από την παλιά εθνική γιατί εκεί υπήρχε η πρόσβαση. Όταν κατέβηκα στο σημείο, είδα ότι ήταν δυσχερέστερη η θέση αυτή, διότι δεν έδινε άμεση πρόσβαση του προσωπικού, προκειμένου να έρθει η αποτελεσματικότητα. Γι' αυτό τον λόγο, αναζητήσαμε και καταλήξαμε ότι τα οχήματα θα μπορούν να προσεγγίσουν το σημείο και το προσωπικό θα μπορούσε να έχει καλύτερη επιχειρησιακή δράση, εάν ερχόταν από τον δρόμο που ήταν Δυτικά των γραμμών προς την Λάρισα. Βρήκαμε τρόπο πρόσβασης και πολύ γρήγορα κάποια από τα οχήματα που είχαν φτάσει στο σημείο, καθώς και τα υπόλοιπα που κατέφθαναν καθοδηγηθήκαν προς τα εκεί. Με αποτέλεσμα να έχουμε περισσότερα χέρια, περισσότερο εξοπλισμό, κοντά στα σημεία που τον χρειαζόμασταν και να είμαστε πιο αποτελεσματικοί».
Ποιος ήταν ο μεγαλύτερος φόβος σας τις ώρες της επιχείρησης;
Κάθε στιγμή έχει και διαφορετικά άγχη. Αρχικά, ήταν να μην επεκταθεί η φωτιά και δεν προλάβουμε να απεγκλωβίσουμε τους συνανθρώπους μας, που ήταν μέσα στα βαγόνια εγκλωβισμένοι και δεν μπορούσαν να βγουν. Στην συνέχεια όμως έπρεπε να οδηγήσουμε τους τραυματίες στα ασθενοφόρα. Και σε τρίτο χρόνο, έπρεπε να διαχειριστούμε τις σωρούς και τα μέλη τα οποία βρίσκονταν διάσπαρτα στο χώρο. Να σημειώσουμε ότι σε ένα πεδίο, ενάμιση με δύο στρέμματα, βρεθήκαν πενήντα εφτά (57) σωροί, πολλοί εκ των οποίων δεν ήταν αρτιμελείς και πολλά μέλη βρίσκονταν διάσπαρτα στο χώρο.
Πόσο δύσκολα διαχειρίσιμος ήταν ο ανθρώπινος πόνος;
Η ένταση της δουλείας, για αρκετό χρονικό διάστημα τόσο εμένα όσο και τους συναδέλφους δεν μας άφηνε να τον αντικρίσουμε, να ασχοληθούμε εάν θέλετε σε εισαγωγικά με τον πόνο. Τον ανθρώπινο πόνο το βίωσα όταν το απόγευμα της Τετάρτης πλέον, έκανα έναν έλεγχο στα βαγόνια και βρήκα προσωπικά αντικείμενα των επιβατών. Όπως βιβλία, καφέδες, μπολ με φαγητά. Γιατί τα υπόλοιπα τα είχαμε μαζέψει προκειμένου να παραδοθούν στην αστυνομία, για να δοθούν στους συγγενείς. Εκεί μάλλον πέρασα από την ένταση της διαχείρισης και μπήκα στον ανθρώπινο πόνο. Και είδα ότι από την ύπαρξη ζωής έξω από αυτόν τον χώρο, μέσα σ' αυτόν υπήρχε έλλειψη ζωής. Για εμένα αυτό ήταν το κομβικό σημείο, για να συνειδητοποιήσω την έκταση και την ένταση του συμβάντος, από την ανθρώπινη πλευρά και όχι την επιχειρησιακή».
Οι Πυροσβέστες έφτασαν στα άκρα τους; Γι' αυτό ζητήσατε ψυχολογική υποστήριξη για αυτούς;
Κοιτάξτε μπορεί να έχουμε επαφή με τέτοιου είδους συμβάντα, αλλά όχι τέτοιας έκτασης. Καταλαβαίνετε ότι όταν πάμε σε ένα τροχαίο, έχουμε να κάνουμε με έναν ή δύο τραυματίες και εκεί, ας το πούμε, η αναλογία είναι υπέρ των διασωστών. Στο συγκεκριμένο συμβάν, όλοι μας είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια δυσαναλογία. Υπήρχαν πάρα πολλοί τραυματίες, υπήρχαν πάρα πολλοί άνθρωποι που ήθελαν την καθοδήγηση και την υποστήριξη μας. Και βιώσαμε κάποιες καταστάσεις που ήταν πραγματικά μη διαχειρίσιμες.
Θα λέγαμε δημιουργούσαν δυσπρόσιτο στρες. Και επειδή από τις επικοινωνίες που είχα, με τους συνεργάτες μου και με το προσωπικό στο σύνολο είδα ότι υπήρχε μια ένταση η οποία έβγαινε με πολλούς και διάφορους τρόπους, ζήτησα να ελεγχτούν και να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες από το Τμήμα Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης που υπάρχει στο σώμα. Ήδη από χθες ολοκληρώθηκε αυτό στη Θεσσαλία και θα συνεχίσουν οι συναντήσεις με την Στερεά Ελλάδα και θα μεταβούν και στην Θεσσαλονίκη, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο κύκλος των επαφών με τους συνεργάτες που έχουν συμμετάσχει στο συμβάν αυτό».
Αυτή την στιγμή ο ρόλος σας έχει τελειώσει;
«Επιχειρησιακά ναι. Το πεδίο έχει παραδοθεί εδώ και αρκετές ημέρες. Δεν έχουμε κάποιο επιχειρησιακό έργο στο σημείο».
Ποιος θα είναι ο ρόλος της πυροσβεστικής στη δικαστική διερεύνηση του θέματος;
«Προανάκριση κάνει η αστυνομία γιατί είναι τροχαίο».
Κύριε Φαλάρα είστε έμπειρος αξιωματούχος της Πυροσβεστικής. Αντιμετωπίσατε στην πολύχρονη καριέρα σας σεισμό, πλημμύρες, δασικές και αστικές πυρκαγιές, ορειβατικά, βιομηχανικά και οδικά ατυχήματα. Αυτό ήταν το χειρότερο;
«Σαφώς ναι. Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα και αν θέλετε το χειρότερο για εμένα στην καριέρα μου».
Η αλήθεια είναι ότι η ζωή του Πυροσβέστη είναι γεμάτη δυσκολίες. Σας ευχόμαστε τις λιγότερες.
Σε δήλωση του στην εφημερίδα «Ολύμπιο Βήμα» ο υποστράτηγος του Πυροσβεστικού Σώματος Ευάγγελος Φαλάρας ανέφερε:
«Εύχομαι να μην αναγκαστούμε να έλθουμε αντιμέτωποι με τόση τραγικότητα σε κανένα συμβάν. Η δουλειά μας έχει να κάνει με τον ανθρώπινο πόνο. Όπου χρειάζεται να επιχειρούμε, έχουμε να κάνουμε με απώλεια περιουσιών που ενδεχομένως να επηρεάζονται και ανθρώπινες ζωές.
Ίσως θα πρέπει να λειτουργούμε περισσότερο προληπτικά. Τόσο για τις αστικές και τις δασικές πυρκαγιές αλλά και για όλα τα συμβάντα. Κάποια πράγματα όμως ξεφεύγουν από την δική μας δυνατότητα και δυστυχώς βιώνουμε τέτοιες καταστάσεις. Εύχομαι να μη χρειαστεί να βιώσει κανένας κάτι αντίστοιχο».
Μαρία Κορομήλη
