“Κατά την έκτη ημέρα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, σύμφωνα με την εκπαιδευτικο Μαρία Κοντούλα, έγινε εισαγωγή της μουσειακής εκπαίδευσης στη μαθησιακή διαδικασία. Στο πρώτο στάδιο υπήρξε εισήγηση σχετικά με την αειφορική διαχείριση του υδάτινου περιβάλλοντος και συγκεκριμένα του θαλάσσιου.
Οι εκπαιδευτικοί σε ομάδες κλήθηκαν να δημιουργήσουν νοητικούς χάρτες (mind maps) σε σχέση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα θαλάσσιο οικοσύστημα και να τα συσχετίσουν με συγκεκριμένες ενέργειες των ανθρώπων. Αφού εντοπίστηκαν οι όροι και συνδέθηκαν μεταξύ τους έγινε παρουσίαση τους σε ένα πίνακα, ώστε να συγκριθούν οι αρχικές απόψεις με αυτές που θα αποκόμιζαν οι εκπαιδευτικοί μετά τη μουσειακή εκπαίδευση που ακολούθησε.
Στην συνέχεια μοιράστηκαν στις ομάδες φύλλα εργασίας τα οποία θα έπρεπε να συμπληρώσουν κατά την επιτόπια μουσειακή παρατήρηση. Εκεί οι ομάδες αναδιαμορφώθηκαν ως εξής: oι εκπαιδευτικοί αρχικά ήταν χωρισμένοι σε 5 ομάδες των 4 ατόμων. Το φυλλάδιο που μοιράστηκε είχε 4 ενότητες: μία για τα μεγάλα κοίτη που ζουν στις ανοιχτές θάλασσες και τους ωκεανούς, μία άλλη σχετικά με την υπεραλίευση και τα ζώα που απειλούνται με εξαφάνιση, μία τρίτη σχετικά με τη ρύπανση των θαλασσών και πώς αυτή επηρεάζει τα κήτη καθώς και τη σχέση της ηχορύπανσης των ωκεανών με τον ξαφνικό θάνατό τους, και μία τελευταία σχετικά με τις προσπάθειες που γίνονται από οικολογικές οργανώσεις για την αναστροφή των παραγόντων που οδηγούν στη εξαφάνιση των μεγάλων κητών. Όλες οι ομάδες επικεντρώθηκαν στις φάλαινες και σαν θαλάσσιο οικοσύστημα διερεύνησης αυτό του ωκεανού.
Κατά την είσοδό τους στο μουσείο κάθε μέλος της αρχικής ομάδας ανέλαβε μια από τις παραπάνω τέσσερις ενότητες. Έτσι δημιουργήθηκαν 4 νέες ομάδες από πέντε άτομα ως εξής: από κάθε ομάδα ένα μέλος ασχολήθηκε με το πρώτο ερώτημα, ένα άλλο μέλος με το δεύτερο ερώτημα, ένα άλλο μέλος με το τρίτο ερώτημα και το τέταρτο μέλος με το τέταρτο ερώτημα. Όσοι λοιπόν είχαν το πρώτο ερώτημα έγιναν μια ομάδα, όσοι είχαν το δεύτερο θέμα έγιναν μια άλλη ομάδα κ.λ.π. Κάθε νέα ομάδα περιδιάβηκε τους χώρους του μουσείου για μία ώρα περίπου, και με βάση τα εκθέματα και τις αναφορές σε αυτά προσπάθησε να απαντήσει το ερώτημα που τους είχε ανατεθεί. Στη συνέχεια όλες οι ομάδες παρακολούθησαν ταινία που προβλήθηκε στο χώρο του μουσείου. Μετά το τέλος της ταινίας δόθηκε χρόνος μισής ώρας στις ομάδες, ώστε να συμπληρώσουν τις απαντήσεις στα ερωτήματα που αρχικά τους τέθηκαν. Κατόπιν, όλοι οι επιμορφούμενοι επέστρεψαν στον χώρο της επιμόρφωσης. Οι ομάδες αναδιαμορφώθηκαν στην αρχική τους σύνθεση και κάθε μέλος της ομάδας ενημέρωσε την ομάδα για την συγκεκριμένη ερώτηση που είχε κληθεί να διερευνήσει. Έτσι, οι επιμορφούμενοι απέκτησαν έναν νέο ρόλο, αυτόν του επιμορφωτή. Σε όλο αυτό το διάστημα ο επιμορφωτής του προγράμματος συντόνιζε τις ομάδες σε οργανωτικό επίπεδο και ίσως παρέχοντας διευκρινήσεις χωρίς να καθοδηγεί την έρευνα.
Στο τέλος οι ομάδες επισκέφτηκαν τους αρχικούς νοητικούς χάρτες που είχαν δημιουργήσει και τους τροποποίησαν με βάση τη νέα γνώση που αποκόμισαν από τη μελέτη στο χώρο του μουσείου. Κλείνοντας κάθε ομάδα κλήθηκε να δημιουργήσει αφίσα με θέμα
” Σήμερα η φάλαινα. Αύριο;;;;”
Αυτή η έκτη ημέρα επιμόρφωσης θεωρήθηκε πολύ σημαντική γιατί οι εκπαιδευτικοί δοκίμασαν νέες μεθόδους διδασκαλίας επικεντρωμένες στη διερευνητική – ανακαλυπτική μάθηση. Είδαν ότι ο ρόλος του εκπαιδευτικού μπορεί να είναι αυτός του οργανωτή της διαδικασίας διδασκαλίας, αλλά όχι του περιεχομένου, αντιλήφθηκαν τη σημασία του μουσείου στην καθημερινή διδακτική πράξη. Το μουσείο από χώρος απλής παρατήρησης μεταβάλλεται στην προέκταση της σχολικής τάξης και λειτουργεί ως πάροχος πηγών (ζωντανών μαρτυριών) που αποκαλύπτουν τη γνώση στην οποία στοχεύει το αναλυτικό πρόγραμμα.
Όλοι οι επιμορφούμενοι ευχαριστούν ιδιαιτέρως τον φορέα επιμόρφωσης για τη δυνατότητα που τους έδωσε να μυηθούν στη χρησιμότητα της μουσειακής εκπαίδευσης στη σχολική πραγματικότητας”.
* Η μουσειακή εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας ” Whales of Iceland”
Κείμενο:
Μαρία Κοντούλα, εκπαιδευτικός ΠΕ 04.05, Γυμνάσιο Κρόκου Κοζάνης