Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο La Trobe της Μελβούρνης, Αναστάσιος Τάμης, ίδρυσε το Ινστιτούτο Μακεδονικών Σπουδών και κάθε τέσσερα χρόνια διοργανώνει παγκόσμιο συνέδριο για τη Μακεδονία, με καθηγητές Έλληνες και ξένους, και χορηγό τον αείμνηστο Ζήση Δαρδάλη, καταγόμενο από τη Σιάτιστα — ο οποίος προσέφερε πολλά στον Ελληνισμό της Μελβούρνης.
Γιάννης Κορκάς
Στο συνέδριο που τελέστηκε τον Απρίλιο του 1995, συμμετείχα κι εγώ, ως μέλος του Ινστιτούτου. Χορηγός ήταν ο Ζήσης Δαρδάλης. Οι μετανάστες είναι οι καλύτεροι πρέσβεις του Ελληνισμού. Με ευλάβεια τιμούν τις εθνικές επετείους.
Για την 25η Μαρτίου, υπάρχει συνεννόηση μεταξύ των Ελληνικών Κοινοτήτων Μελβούρνης και Σύδνεϋ, ώστε οι εορτασμοί να πραγματοποιούνται την Κυριακή πριν από την 25η στη Μελβούρνη και την επόμενη Κυριακή στο Σύδνεϋ — αφού η 25η είναι συχνά εργάσιμη. Με αυτόν τον τρόπο τιμούν και τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την Εθνική Παλιγγενεσία.
Παρακολούθησα και τις δύο διοργανώσεις τον Μάρτιο του 1995, προ τριάντα (30) ετών. Στη Μελβούρνη, γίνεται μεγάλη παρέλαση στον κεντρικό δρόμο της πόλης, με συμμετοχή από συλλόγους ομογενών, σχολεία, την Παπαμακεδονική Ένωση και παλαίμαχους μετανάστες.
Στην εξέδρα των επισήμων παρευρίσκεται ο πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας Γκόλφο, ελληνιστής και φιλέλληνας, που στήριξε νομοθετικά τους Έλληνες μετανάστες. Εκεί και ο πρωθυπουργός της Πολιτείας της Βικτώριας (με πρωτεύουσα τη Μελβούρνη), Τζεφ, ο οποίος ανέλαβε εκπρόσωπος της επιτροπής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Παρόντες και γερουσιαστές, βουλευτές ομογενείς, εκπρόσωποι του Ελληνικού Κοινοβουλίου — μεταξύ αυτών και ο πρώην βουλευτής Κοζάνης Ηλίας Βλαχόπουλος. Οι Παπαμακεδονικές Ενώσεις μιλούσαν για την παρουσία του, ενημερώνοντας για το Μακεδονικό.
Συμμετέχουν και οι πρεσβευτές της Ελλάδας και της Κύπρου.
Μετά την παρέλαση, ακολουθούν συγκέντρωση, ομιλίες, χοροί και πολλές άλλες εκδηλώσεις. Είναι μια μεγάλη γιορτή για τους ομογενείς, που τιμούν ιδιαίτερα τους Αυστραλούς που τους υποδέχθηκαν και συνυπάρχουν αρμονικά μαζί τους.
Την Τετάρτη πήγα στο Σύδνεϋ, όπου με φιλοξένησε ο φίλος μου Νίκος Χονδροκώστας (Αυστραλιακά: Κώστας). Είναι πολλοί οι απόδημοι από τον Πεντάλοφο και τον Βυθό.
Την Κυριακή, στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Στυλιανός τέλεσε Θεία Λειτουργία. Ο ναός ήταν γεμάτος. Κατά τη διανομή του αντιδώρου, του είπα ότι είμαι από την Ελλάδα, λαογράφος, αρθρογράφος και συγγραφέας. Μου απάντησε:
«Δεν θα φύγετε! Σας προσκαλώ για γεύμα και μετά θα πάμε στη συγκέντρωση των ομογενών στην Πλατεία της Όπερας.»
Έτσι έγινε. Το γεύμα, σύμφωνα με την ορθόδοξη νηστίσιμη παράδοση, είχε ψάρια. Παρόντες ήταν και ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Σύδνεϋ και ο διευθυντής του Κολλεγίου ΟΜΗΡΟΣ, Τάσος Δουβαρτζίδης, συνεργάτης της Αρχιεπισκοπής.
Είχα ήδη έρθει σε επαφή με Κοζανίτες του Σύδνεϋ και πρότεινα την ίδρυση συλλόγου. Πολλοί δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους: η Μαρίτσα Πατιά, η Αλεξάνδρα (σύζυγος Παπαδόπουλου από το Μαυροδένδρι), ο αδελφός της Γιάννης. Είχα τα τηλέφωνά τους από την Κοζάνη.
Ανατέθηκε στον Γιώργο Παπαδόπουλο, νέο δικηγόρο από τα Αλωνάκια Κοζάνης, να συντάξει το καταστατικό του συλλόγου. Εισηγήθηκα το όνομα του Νικολάου Κασομούλη, αλλά τελικά έδωσαν το ίδιο όνομα με αυτό της Μελβούρνης: «Γ. Λασσάνης». Ο Παπαδόπουλος ήταν δημοτικός σύμβουλος σε πόλη του Σύδνεϋ και υπεύθυνος για τις εορταστικές εκδηλώσεις.
Στην παρέλαση προηγείτο η Φιλαρμονική, με δύο ιππείς μπροστά. Ακολουθούσε το Λάβαρο της Αγίας Λαύρας, συνοδευόμενο από νεαρά Ελληνόπουλα ντυμένα τσολιάδες.
Ο Παπαδόπουλος με ενημέρωσε ότι στη κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των πεσόντων θα καταθέσω κι εγώ, ως Κοζανίτης και Μακεδόνας — πρόσθεσα και «Πανελλήνιο αθλητικό στέλεχος».
Έτσι έγινε. Κατέθεσα αντίγραφο της πλακέτας για τους οκτώ στρατιώτες της Νέας Ζηλανδίας που σκοτώθηκαν στις 27-10-1944 στον Ψηλό Αηλιά Κοζάνης, κατά την αποχώρηση των Ναζί. Το γεγονός αυτό το μνημόνευσα και στην ομιλία μου το βράδυ, στη δεξίωση της ΑΧΕΠΑ. Ο Πρωθυπουργός της Πολιτείας Σύδνεϋ πήρε την πλακέτα για να τη στείλει στον Πρωθυπουργό της Νέας Ζηλανδίας.
Έχω γράψει στο παρελθόν ότι ο Δήμος Κοζάνης θα έπρεπε κάθε χρόνο να τελεί μνημόσυνο στη μνήμη των οκτώ Νεοζηλανδών και να καλεί τον πρόξενο της Νέας Ζηλανδίας. Δεν έγινε ποτέ. Κατά τη λαϊκή φράση: «είναι ψηλά γράμματα…»
Γιάννης Κορκάς
25.3.1935 – 2025