Το τελευταίο διάστημα πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι προβληματίζονται για το να μπουν ή να μη μπουν στη διαδικασία να διεκδικήσουν αναδρομικά τον 13ο και 14ο μισθό ή τα λεγόμενα δώρα, τα οποία δίνονται με κρατική επιβολή στον ιδιωτικό τομέα αλλά δεν δίνονται στον ίδιο τον δημόσιο τομέα που το απαιτεί όμως από τον ιδιωτικό.
Άρθρο του Κωνσταντίνου Παπανικολάου (*)
Να θυμίσουμε ότι επισήμως καταργήθηκαν με το άρθρο πρώτο παρ. α υποπαρ.Β.4 του ν. 4093/2012 (ΦΕΚ Α 222/12- 11-2012) και με υπουργό Εργασίας-Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Πρόνοιας τον κ. Ιωάννη Βρούτση, ο οποίος είχε εισηγηθεί επί κυβερνήσεως Ν.Δ. και ΠΑ.ΣΟ.Κ., με συγκυβερνήτες τους Σαμαρά-Βενιζέλο, την ολοσχερή κατάργηση από 1-1-2013 των Δώρων – Επιδομάτων στους συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους. Η κυβερνητική πλειοψηφία επικύρωσε την εισήγηση Βρούτση. Το μετά είναι λίγο πολύ γνωστό.
Το ζήτημα έχει πολλές προεκτάσεις φυσικά. Μία από αυτές είναι ότι κατά απαίτηση προφανώς της συντεχνίας των δικηγόρων, καλούνται να προβούν σε μηνύσεις ατομικά οι δημόσιοι υπάλληλοι και όχι συλλογικά, κάτι που φυσικά θα ήταν το πιο λογικό. Οι μεγάλες και μικρότερες εργατικές οργανώσεις θα μπορούσαν να διεκδικήσουν τίμια τα απολεσθέντα δώρα. Δεν είναι λογικό αυτό που συμβαίνει αυτό το διάστημα, ασχέτως αν οι πολλοί και πάλι σιωπούν. Πόσα χρόνια όμως η Ελλάδα θέλει να ζει στο παράλογο; Κάποια στιγμή το ίδιο το παράλογο θα δώσει τη σκληρή απάντηση…
Μέσα σε όλα αυτά δεν συζητείται στον βαθμό που ενδεχομένως θα ήταν αναγκαίο το αποκαλούμενο μισθολογικό χάσμα στον δημόσιο τομέα και το αντίστοιχο μισθολογικό χάσμα του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα. Στη Φιλανδία και σε άλλες χώρες που έχουν καταφέρει να διατηρήσουν μία στοιχειώδη κοινωνική συνοχή, το μισθολογικό χάσμα είναι πολύ μικρό. Ενδεικτικά, ο δείκτης Gini μετρά την εισοδηματική ανισότητα (0 = τέλεια ισότητα, 1 = απόλυτη ανισότητα). Με βάση αυτόν η Ελλάδα βρίσκεται στο ~0.32, ενώ η Φινλανδία στο ~0.27. Δεν πρέπει να μας ξεγελά η μικρή διαφοροποίηση στους αριθμούς, γιατί η καταμέτρηση γίνεται ανάμεσα στο 0 και το 1. Σε απλά ελληνικά η Ελλάδα έχει μεγαλύτερη ανισότητα στους μισθούς σε σχέση με τη Φινλανδία, στην οποία δεν είναι μόνο υψηλότεροι οι μισθοί, αλλά και πιο δίκαια η κατανομή τους.
Η μείωση των μισθολογικών διαφορών στην Ελλάδα μπορεί να έχει βαθιά θετικό αντίκτυπο στην κοινωνική συνοχή και την οικονομική σταθερότητα. Μια πιο δίκαια κατανομή εισοδήματος, σε συνδυασμό με μία υγιή ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, μπορεί να τονώσει τις καταναλωτικές δαπάνες, να προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη και να βελτιώσει τα αποτελέσματα της δημόσιας υγείας, η οποία δεν εξαρτάται μόνο από την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών των μονάδων υγείας, αλλά και από τη δίκαια πρόσβαση σε καλή τροφή και ποιότητα ζωής των πολιτών.
Δεν είναι φυσιολογικό πολλοί συνάνθρωποί μας να μην έχουν τα στοιχειώδη και μία μερίδα συμπολιτών μας να μισθοδοτείται με κρατικό χρήμα και να ζει μεταξύ Χαλκιδικής και Κοζάνης, μεταξύ εξοχικού και κύριας κατοικίας, ή και εσωτερικού και εξωτερικού, γιατί καρπώνεται ευνοϊκά δημόσιο χρήμα, το οποίο δεν κατανέμεται δίκαια. Είναι πολύ εύκολο σε μικρές πόλεις, όπως η Κοζάνη, να το αντιληφθεί κανείς. Από τη μία συσσωρεύεται πλούτος και από την άλλη συσσωρεύεται οργή και θλίψη. Από τη μία μερικοί ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν και από την άλλη οι υπόλοιποι βιώνουν μια βαλκανική πραγματικότητα. Εννοείται ότι το φαινόμενο είναι πανελλαδικό.
Μειώνοντας, λοιπόν, το χάσμα μεταξύ των υψηλόμισθων ευνοημένων δημοσίων υπαλλήλων και των χαμηλόμισθων αδικημένων, αλλά και με επίβλεψη των ιδιωτών που λειτουργούν ανεξέλεγκτα, η Ελλάδα μπορεί να μειώσει τη φτώχεια και την ανισότητα εισοδήματος, προωθώντας την κοινωνική δικαιοσύνη και, κυρίως, την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και μεταξύ των πολιτών. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να ενισχύσει την εθνική ταυτότητα και την κοινωνική συνοχή, καλλιεργώντας ένα αίσθημα κοινής ιδιότητας του πολίτη και συλλογικού σκοπού. Δεν μπορεί η χώρα να επιβιώσει με παρίες από την μία πλευρά και ευνοημένους παραχαϊδεμένους από την άλλη! Οι δίκαιοι μισθοί μπορούν να βοηθήσουν στη γεφύρωση των οικονομικών χασμάτων, να προωθήσουν την ενότητα και τη συνεργασία μεταξύ των Ελλήνων, η οποία, δυστυχώς, έχει διαρραγεί πλήρως. Πλέον, ζούμε σε ένα καθεστώς κοινωνικής ζούγκλας!
Μια πιο ισορροπημένη οικονομία μπορεί επίσης να προσελκύσει επενδύσεις, να προωθήσει την καινοτομία και να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα. Επιπλέον, η μείωση των μισθολογικών διαφορών μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ικανοποίηση από την εργασία, υψηλότερη παραγωγικότητα και επιθυμία των εργαζομένων για δημιουργία, ωφελώντας στο βάθος χρόνου και τις επιχειρήσεις και την ευρύτερη οικονομία. Δίνοντας προτεραιότητα στις δίκαιες αποδοχές και μειώνοντας την ανισότητα εισοδήματος, η Ελλάδα μπορεί να οικοδομήσει μια πιο ανθεκτική και ευημερούσα κοινωνία, όπου όλοι έχουν πρόσβαση σε ευκαιρίες και πόρους.
Η Ελλάδα ζει σε επικίνδυνη γειτονιά. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να αξιοποιεί όλο το ανθρώπινο δυναμικό της, χωρίς να το στέλνει στην Εσπερία, για να δουλεύει για ξένα συμφέροντα. Δεν είναι δυνατόν να δημιουργεί απαξιωμένες συνειδήσεις, οι οποίες θα είναι αδιάφορες για την μελλοντική επιβίωση της χώρας, κάτι που συνέβη στην περίοδο του Βυζαντίου, όταν μεγάλος αριθμός απογοητευμένων υπηκόων ένιωσε αδιαφορία για την επιβίωση της ίδιας τους της χώρας και έφτασε στο σημείο να είναι αδιάφορος για την τουρκική κατάκτηση.
Μία δικαιότερη κατανομή πόρων και πλούτου μπορεί να βοηθήσει στην επούλωση οικονομικών πληγών, στην προώθηση της κοινωνικής αρμονίας και στην ενίσχυση της θέσης της Ελλάδας στον βαλκανικό περίγυρο αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
* Με εκτίμηση
Κωνσταντίνος Παπανικολάου
Δάσκαλος – Φιλόλογος