Με αφορμή την πρωτόγνωρη έκρηξη βίας στην ηλικιακή ομάδα των ανηλίκων, θα ήθελα να εκθέσω στο αναγνωστικό κοινό μερικούς προβληματισμούς σχετικά με τις αιτίες που πιθανόν να προωθούν την ‘’άνθιση” αυτού του φαινομένου και σχηματίζουν την ψυχοσύνθεση πολλών νέων παιδιών. Θα εστιάσω σε αυτό το άρθρο στο αντικείμενο του διαδικτύου.
Τόσο πολύ άλλαξαν οι εποχές; Λέει κάποιος που παρακολουθεί στις ειδήσεις σχετικά γεγονότα. Όντως άλλαξαν οι εποχές με μπροστάρη τη νέα επανάσταση στον ρου της ιστορίας, το διαδίκτυο. Σαν άνθρωπος που έχει εικόνα πριν και μετά από αυτή τη τομή, ακόμα θυμάμαι τη δασκάλα μου, όταν δεν βρίσκαμε κάποια οποιαδήποτε πληροφορία, που μας κατεύθυνε να ανατρέξουμε στις εγκυκλοπαίδειες και το ίδιο έκανε και εκείνη. Αν δε ήταν Παρασκευή, θα μαθαίναμε την πληροφορία (που μας είχε σκανδαλίσει κι όλας) τη Δευτέρα και ‘’δεν έτρεχε τίποτα”. Μάλιστα και κάποια επιμελή κορίτσια συνήθως, επισκέπτονταν και την Δημοτική Βιβλιοθήκη για την εξεύρεση της πληροφορίας. Τώρα, πόσο καλό είναι να έχεις αυτό που θέλεις χωρίς κόπο την ώρα που το θέλεις και πόσο κακό είναι παράλληλα; Μήπως σε κάνει να αποδυναμώνεις την υπομονή σου;
Εκτός αυτών, στον ελεύθερο χρόνο έχουν τελειώσει οι αλάνες όπου έπρεπε να συνεργαστείς με άλλα παιδιά και να θέσεις κανόνες στο παιχνίδι για να είναι δίκαιο με θετικό αντίκτυπο στην κοινωνικοποίηση. Πλέον, κάνουν θραύση τα παιχνίδια όπου μόνος σου στο δωμάτιό σου όσο περισσότερες φιγούρες σκοτώνεις, τόσο περισσότερους πόντους κερδίζεις. Αν δε τους πετύχεις και στο κεφάλι (το λεγόμενο headshot στη γλώσσα των παιχνιδιών), ε τότε εκτινάσσονται και οι πόντοι σου. Τί συμβαίνει στους καβγάδες των νεαρών; Αντί να χωρίσουν τους εμπλεκομένους, τραβάνε βίντεο για να λάβουν αναγνωσιμότητα. Δεν δηλώνει αυτό εξοικείωση με τη βία; Σ’ αυτό το σημείο, δεν μπορώ να μην σκεφτώ το εξοργιστικό, όπου όταν βγήκε το αισχρό ‘’squid game” για παράδειγμα τα μέσα και οι ‘’σοβαρές” ειδήσεις, ουσιαστικά το διαφήμισαν και μετά κόπτονταν για τη βία των ανηλίκων. Όσο πιο βίαιο τόσο καλύτερο. Αυτό μπορούμε επίσης βιωματικά να το αντιληφθούμε, όταν ακούσουμε νέους να περιγράφουν ταινίες που είδαν και τί εικόνες θα ανακαλέσουν από τα θρίλερ π.χ που είναι ‘’της μοδός”.
Σκεφτόμαστε γιατί υπερτερούν αυτού του είδους τα παιχνίδια έναντι άλλων; Το χαρακτηριστικό αυτών των παιχνιδιών είναι ‘’το κατόρθωμα”. Προσωπικά κάνω την υπόθεση, ότι όταν το κοινωνικό περιβάλλον δεν σου δίνει κίνητρο να εξελιχθείς και να κατορθώσεις πράγματα, το υποσυνείδητό σου ως παιδί ικανοποιείται όταν παίζεις ένα παιχνίδι, στο οποίο εσωτερικεύεις κάποιον ήρωα που κατορθώνει αποστολές – μηχανισμός (άμυνας) της προβολής: Προβάλλω αυτό που νιώθω και στερούμαι στον ήρωα του παιχνιδιού και ταυτίζομαι με αυτόν που το κατορθώνει, προκαλώντας μου την ικανοποίηση – χάπι, το οποίο σε δεύτερο χρόνο θα ξαναπάρω για να ξανααισθανθώ ικανοποίηση.
Μια ακόμα διαφορά που παρατήρησα, είναι ότι ένας μέσος άνθρωπος ήξερε να κρατά το στόμα του κλειστό όταν σκέφτονταν κάτι για κάποιον άλλο άνθρωπο που δεν θα ήταν σωστό να εκφραστεί κατά πρόσωπο ειδικά, γιατί θα τον έθιγε. Ενσυναίσθηση μονολεκτικά, που κλασσικά τη χρησιμοποιούμε για να κάνουμε ‘’αίσθηση” στις παρέες. Τώρα, με ψευδώνυμο γράφει κανείς ό,τι θέλει. Ο ντόρος που γίνεται σε μια τέτοια ανάρτηση τροφοδοτεί θετικά αυτή τη συμπεριφορά, γιατί τυγχάνει προσοχής από τους χρήστες, ώστε αυτή η επιβράβευση να συντελεί στη συνέχιση αυτής της ίδιας συμπεριφοράς. Γράφοντας αυτές τις γραμμές, ενθυμήθηκα την κόρη του ιερέως (για όσους θυμούνται και παρακολουθούν το φαινόμενο) την οποία κορόιδευαν στα δίκτυα για τα κιλά της. Τελικά εξωθήθηκε το παιδί σε ειδική επέμβαση, όπου λόγω τραγικών ιατρικών λαθών έχασε τη ζωή της και πλέον έχει επιληφθεί η δικαιοσύνη. Βλέπεις, όλοι πρέπει να είναι όπως τα μοντέλα του instagram, αλλιώς δεν θα πάρεις like, ή θα σου γράψουν τίποτα κοκορόμυαλοι και πόσο μάλλον οι ίδιοι σου οι συμμαθητές πως είσαι χοντρή(!) Καταλήξαμε το ζητούμενο να είναι η εξωτερική επιβεβαίωση και όχι η εσωτερική γαλήνη. Δεν έφταιγε βέβαια το κορίτσι, αλλά όλοι που αφήσαμε αυτά τα κοινωνικά ψευτο-πρότυπα να ευδοκιμούν. Εδώ κρίνουν στο πρωϊνάδικο εν πληθούση αγορά σου λέει, εγώ θα κρατηθώ να κρίνω;
Ανησυχητικό είναι επίσης, ότι ο πυρήνας λειτουργίας αυτού του αντικειμένου είναι η πληροφορία που κατέστη το μεγαλύτερο προϊόν μάρκετινγκ. Το πιο γνωστό παράδειγμα, είναι αυτό που ονομάζω εγώ ‘’το φαινόμενο των τριών τελειών. Όπως: ‘’Σοκ… αυτό θα γίνει από Δευτέρα με τις συντάξεις!” Τί άραγε αν δεν το κλικάραμε; Κοινός τόπος είναι επίσης, ότι με το ai (τεχνητή νοημοσύνη), όχι μόνο θα συνεχιστεί αυτό το φαινόμενο προς το πιο εθιστικό, αλλά παράλληλα η πληροφορία θα διαστρεβλώνεται πανεύκολα με εργαλεία όπως η υιοθέτηση φωνής που τα ξέραμε μόνο από τις ταινίες. Ως τώρα, θεωρώ ότι διάγουμε τη μετάβαση και όχι το per se (το καθαυτό).
Φυσικά, πέραν του διαδικτύου υπάρχουν πολλές παράμετροι που σε ένα άρθρο δεν θα μπορούσα να τις αναπτύξω, αλλά θα χρειάζονταν βιβλίο. Εν συντομία, όταν υπάρχει ανέχεια και σε οικονομικό βαθμό στις οικογένειες, προφανώς οι πιθανότητες να υπάρχουν προβλήματα και στα σπίτια είναι μεγάλες. Μόνο στην περιοχή μας τη Δυτική Μακεδονία ένας στους τρεις αντιμετωπίζει, ή ενδέχεται να αντιμετωπίσει φτώχεια. Το διαδίκτυο ή η τεχνολογία εν συνόλω πάντως δεν είναι από μόνα τους κακά. Βοηθάν τόσο πολύ στην ιατρική, στις επιστήμες, στην εκπαίδευση, στην ασφάλεια, στην ψυχαγωγία, σε νέες ευκαιρίες και σε πολλά άλλα αμέτρητα. Παρ’ όλα αυτά, έχουμε οι άνθρωποι το απίστευτο αυτό ταλέντο να μας δίνουν ένα τούβλο για να χτίσουμε κι εμείς να το πετάμε στο κεφάλι του άλλου. Πριν κλείσω, θεωρώ άνευ λογικής να υπάρχουν συνάδελφοί μου, που παράλληλα με την εκπαιδευτική ιδιότητα έχουμε ακαδημαϊκή κατάρτιση και στην ψυχολογία και επιπλέον σεμινάρια και μεταπτυχιακά, αλλά παρ’ όλα αυτά, να μην ανοίγουν πίνακες σχολικών ψυχολόγων οργανωμένα στα σχολεία προς αξιοποίηση αυτού του ανθρωπίνου κεφαλαίου.
Λυπάμαι αν σε αυτό το άρθρο αναγκάζομαι να υπερτονίσω τα αρνητικά του διαδικτύου, ή μάλλον τον αρνητικό χειρισμό μας ως προς το διαδίκτυο και αν το ύφος του άρθρου είναι κάπως καταγγελτικό και πιο άμεσο, αλλά επέλεξα να εκφραστώ de profundis (εκ βαθέων), διότι η καμπάνα αν δεν κάνει θόρυβο δεν έχει χρησιμότητα.
Ακολουθήστε το 
