Το προφίλ των ψωριασικών ασθενών είναι ποικιλόμορφο.Η χρόνια, αυτοάνοση, συστηματική, φλεγμονώδης αυτή νόσος πλήττει τόσο άνδρες όσο και γυναίκες , προσβάλλει άτομα όλων των φυλών και ηλικιών, αν και μοιάζει να προτιμά νεότερα άτομα 20-35 ετών. Προσβάλλει περίπου το 2% του πληθυσμού. Τα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή, ενώ εξάρσεις και υφέσεις εναλλάσσονται συχνά, αν και συχνά υποδιαγιγνώσκεται και υποθεραπεύεται.
Κατηγοριοποιείται σε ήπια, μέτρια και σοβαρή ψωρίαση, ανάλογα με το ποσοστό της επιφάνειας του δέρματος που έχει προσβάλλει, τη θέση των σημείων στα οποία εμφανίζεται αλλά και στην επίπτωση της στη ζωή του ασθενούς.
Μπορεί να εμφανιστεί στους αγκώνες και τα γόνατα, στα νύχια και στο τριχωτό της κεφαλής, στην οσφυϊκή χώρα, τα πέλματα και της παλάμες.
Δυστυχώς, η ψωρίαση κατά πλάκας, ιδίως η σοβαρότερη μορφή της, συνδέεται με αρκετά άλλα νοσήματα όπως διαβήτης, υπέρταση, ηπατική και νεφρική δυσλειτουργία, υπερλιπιδιμία, γαστρικό έλκος κλπ. Επιπλέον, οι ασθενείς με σοβαρή ψωρίαση κινδυνεύουν να εμφανίσουν και ψωριασική αρθρίτιδα[3]. Η ψωρίαση έχει σοβαρές ψυχοκοινωνικές προεκτάσεις για τους ασθενείς, λόγω του στίγματος που την ακολουθεί, με τους πάσχοντες να υποφέρουν από έντονο στρες και κατάθλιψη.
Η χρονιότητα και η σύνθετη εικόνα της ψωρίασης είναι που καθιστά ακρογωνιαίο λίθο, στην αντιμετώπιση της νόσου και των συννοσηροτήτων της, την αδιάρρηκτη σχέση μεταξύ ασθενή και γιατρού, ανεξαρτήτως βαρύτητας.
Δεδομένου ότι το 80% των ασθενών έχει ήπια έως μέτρια μορφή ψωρίασης η θεραπευτική προσέγγιση μπορεί να περιλαμβάνει την εφαρμογή τοπικών παραγόντων. Αδιαπραγμάτευτος παράγοντας όμως σε κάθε περίπτωση είναι η συμμόρφωση με τη θεραπεία που έχει επιλέξει ο θεράπων ιατρός, καθώς ακόμα και αν το δέρμα μοιάζει να έχει φθάσει στην κάθαρση, μπορεί υπολείμματα της νόσου να ενεργοποιήσουν μια νέα υποτροπή. Ωστόσο, ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών δηλώνουν ότι δεν παρακολουθούνται από γιατρό, αλλά αυτοδιαχειρίζονται τη νόσο τους5!
Στην Ελλάδα των περίπου 200 χιλιάδων ψωριασικών ασθενών, εκ των οποίων 8 στους 10 εμφανίζουν ήπια έως μέτρια ψωρίαση, το 87% δηλώνει ότι η νόσος συνεχίζει να επηρεάζει σημαντικά την συναισθηματική τους κατάσταση, ενώ 6 στους 10 δεν βλέπει καμία βελτίωση της νόσου του μέσα στο χρονο5.
Η απουσία ιατρικής παρακολούθησης, είτε έχει υπάρξει διάγνωση και θεραπευτική προσέγγιση είτε όχι, οδηγεί σε υποθεραπεία και μηδενίζει τις όποιες πιθανότητες για δερματική κάθαρση και βελτίωση της ποιότητας ζωής του ψωριασικού ασθενούς.
Αξίζει να μόνο να αναφέρουμε πως μόλις το 23% των 200 χιλιάδων ασθενών στη χώρα μας λαμβάνει θεραπεία οποιασδήποτε μορφής.
Με τα συναισθήματα αποκλεισμού και το βαρύ ψυχολογικό φορτίο να επιβαρύνουν περαιτέρω την ποιότητα ζωής των ασθενών, η αποτελεσματική αντιμετώπιση όλων των συμπτωμάτων της ψωρίασης, τη φλεγμονή, τον κνησμό κλπ, αλλά η ρύθμιση της νόσου και η επίτευξη της δερματικής κάθαρσης θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο της θεραπευτικής στρατηγικής.
Η ψωρίαση αντιμετωπίζεται είτε με τοπική αγωγή, είτε με συστηματική αγωγή είτε με ένα συνδυασμό και των δύο, χωρίς διακοπή. Οι θεραπευτικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων δίνουν ελπίδες για την αποτελεσματική διαχείριση της νόσου, ανεξαρτήτως βαρύτητας.
Ειδικά με την ανάπτυξη νέων θεραπειών, η επίτευξη του στόχου, με τη συμμετοχή των ασθενών είναι πιο ορατή. Πρωτοποριακή τοπική αγωγή συμβάλλει τόσο στην αντιμετώπιση των εξάρσεων σε ψωρίαση ήπιας έως μέτριας βαρύτητας, μειώνοντας τα συμπτώματα σε σύντομο χρονικό διάστημα, όσο και στη συντήρηση του θετικού αποτελέσματος μακροπρόθεσμα, απομακρύνοντας τις εξάρσεις.
Μάλιστα, μελέτη απέδειξε ότι η θεραπεία με αφρό καλσιποτριόλης / βηταμεθαζόνης (Cal /BD), δύο φορές την εβδομάδα, μπορεί να βελτιώσει τον μακροπρόθεσμο έλεγχο της ψωρίασης κατά πλάκας, σε μεγαλύτερο βαθμό συγκριτικά με την «κατ’ επίκληση» τοπική θεραπεία, δηλαδή την εφαρμογή θεραπείας όταν εκδηλώνονται εξάρσεις της νόσου, διατηρώντας παράλληλα ευνοϊκό προφίλ ασφαλείας.
Αλλά και οι περιπτώσεις μέτριας – σοβαρής ψωρίασης μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα και με ασφάλεια, χάρη σε καινοτόμες βιολογικές θεραπείες.
Μαλιαμάνη Φανή
Δερματολόγος Αφροδισιολόγος