Μέχρι τον Ιούνιο του 2022 θα ξεκινήσει η απονομή της σύνταξης μέσω του μοντέλου εμβολιασμού. Ειδικότερα, οι πολίτες θα κάνουν αίτηση και μέσα σε 24 ώρες το σύστημα θα τους ενημερώνει πότε θα καταβληθεί η σύνταξή τους, με βάση το νέο σχέδιο που θα εφαρμοστεί σε συνεργασία των υπουργείων Εργασίας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και στηρίζεται στο μοντέλο του εμβολιασμού. Η διαδικασία θα ξεκινήσει αρχικώς με την ενοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων όλων των Ταμείων. Εκτιμάται ότι αυτό θα γίνει μέχρι το τέλος του έτους ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία των αιτήσεων των ασφαλισμένων τον νέο χρόνο.
Ο ασφαλισμένος θα κάνει την αίτηση συνταξιοδότησης και μέσα σε 24 ώρες το σύστημα θα του κανονίζει ραντεβού για το πότε θα λάβει τη σύνταξή του. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος κάνει αίτηση για απονομή σύνταξης συμπληρώνοντας μία αίτηση χωρίς δικαιολογητικά. Στη συνέχεια, μέσα στις επόμενες 24 ώρες, το σύστημα ενημερώνει τον ασφαλισμένο ότι σε έναν μήνα ή δύο το πολύ θα του καταβληθεί η σύνταξη. Έτσι η απονομή της σύνταξης θα γίνεται με βάση το μοντέλο του εμβολιασμού, δηλαδή με προγραμματισμένο ραντεβού.
Κεντρική επιδίωξη
Στόχος είναι έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του επόμενου έτους η συντριπτική πλειονότητα των νέων συντάξεων να εκδίδεται αμέσως, ενώ για τις υπόλοιπες συντάξεις που εκκρεμούν, η κεντρική επιδίωξη είναι σταδιακά, εφόσον ψηφιοποιούνται ανά κατηγορία, να εκδίδονται μέσα σε τρεις μήνες. Για την εφαρμογή του νέου μοντέλου θα συνεργαστούν το αρμόδιο υπουργείο Εργασίας και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπως έγινε και με τον εμβολιασμό, όπου στη θέση του πρώτου ήταν το υπουργείο Υγείας.
Υπενθυμίζεται ότι σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, οι εκκρεμείς αιτήσεις για τη χορήγηση κύριας σύνταξης ανέρχονταν (Σεπτέμβριος 2021) σε 122.299, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σε αυτές οι περιπτώσεις διεθνών συντάξεων (δηλαδή όσων συνταξιοδοτήθηκαν από εργασία τους στο εξωτερικό), καθώς και οι περιπτώσεις που εκκρεμούν λόγω δικαστικής διαμάχης. Εξ αυτών, οι ληξιπρόθεσμες, που η αίτηση έχει υποβληθεί πάνω από 3 μήνες, δεν ξεπερνούν τις 95.000.
Να σημειωθεί επίσης ότι στην τελευταία αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου οι θεσμοί έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης, τις καθυστερήσεις στην απονομή και το φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα της ελληνικής πλευράς για εκκαθάριση του στοκ των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων έως το τέλος του έτους. Μετά την αξιολόγηση αυτό το όριο μετατίθεται από τον υπουργό Εργασίας για τουλάχιστον έναν χρόνο, ενώ όσον αφορά τον σχεδιασμό του υπουργείου Εργασίας να απονέμονται τουλάχιστον 30.000 νέες συντάξεις τον μήνα, όταν σήμερα το ανώτατο όριο είναι κοντά στις 20.000, οι θεσμοί θεωρούν ότι δεν μπορεί να υπάρξει σύντομα ανάσχεση αυτής της κατάστασης.
Το σύστημα «ΑΤΛΑΣ»
Στο πλαίσιο αυτό άμεσα θα εκδίδονται ψηφιακά οι συντάξεις γήρατος των μισθωτών (δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων) και των μηχανικών, ενώ τον Νοέμβριο θα ενταχθούν στο σύστημα ΑΤΛΑΣ οι συντάξεις των ελευθέρων επαγγελματιών και των υπόλοιπων Ταμείων.
Η υποβολή αιτήσεων συνταξιοδότησης στην ηλεκτρονική υπηρεσία ψηφιακής απονομής σύνταξης ΑΤΛΑΣ στοχεύει στην κατάργηση κάθε χειρόγραφης αίτησης και την απονομή συντάξεων μέσα σε λίγες ημέρες, λύνοντας έτσι ένα χρόνιο πρόβλημα που ταλανίζει τους συνταξιούχους.
Ετσι όλες οι αιτήσεις των εργαζομένων θα γίνονται με ένα κλικ, θα ενημερώνονται μέσω e-mail χωρίς κανένα δικαιολογητικό, καθώς αυτά θα αναζητούνται μέσω της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων. Πρόκειται για μία πλήρως αυτοματοποιημένη διαδικασία σε όλα της τα στάδια, τόσο στο στάδιο της αίτησης, όσο και στο στάδιο της επεξεργασίας, της έκδοσης και, τέλος, σε αυτό της κοινοποίησης της συνταξιοδοτικής απόφασης στον δικαιούχο.
Η ψηφιακή απονομή σύνταξης καταργεί τη χρόνια απονομή της σύνταξης και καταργεί την προσκόμιση δικαιολογητικών. Μέχρι σήμερα η συγκέντρωση του συνόλου του ασφαλιστικού βίου πραγματοποιείται μέσω αλληλογραφίας. Στόχος είναι να συγκεντρωθούν, είτε ψηφιακά είτε με φυσική μορφή, όλοι οι φάκελοι των ασφαλισμένων σε ένα κτίριο για να εκδίδονται ταχύτερα οι συντάξεις.
Οι παράγοντες της καθυστέρησης
Ηδη προχωράει η ψηφιοποίηση του ασφαλιστικού βίου των ασφαλισμένων σε Ταμεία που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της διαδοχικής ή παράλληλης ασφάλισης.
Σύμφωνα με νομικούς, οι μεγάλες καθυστερήσεις στο καθεστώς διαδοχικής ασφάλισης προκαλούνται λόγω τριών κυρίως παραγόντων:
- Η καταμέτρηση των ενσήμων πριν από το 1993 είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί, καθώς τα περισσότερα είναι χειρόγραφα.
- Τα ένσημα σε πάρα πολλές περιπτώσεις ασφαλισμένων δεν συμβαδίζουν με τους ονομαστικούς τους μισθούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να πρέπει να γίνει έλεγχος ασφάλισης από τα κατά τόπους υποκαταστήματα του e-ΕΦΚΑ, διαδικασία που μπορεί να κρατήσει και πάνω από δύο χρόνια.
- Στις περιπτώσεις ελευθέρων επαγγελματιών (από τα πρώην Ταμεία ΤΕΒΕ, ΤΣΑ και ΤΑΕ) είναι ιδιαίτερα δύσκολη η διασταύρωση ότι καταβλήθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές πριν από 20-30 χρόνια, εφόσον δεν έχει καταγραφεί διακοπή της εταιρείας.
